тапсырма. Газдағы процесстерді зерттеу
Өлшеу барысында жылу сиымдылықтарының қатынасын анықтауға қажетті анықтауға қажетті газ заңдарын үйреніп, олардың сипаттамаларын 1 кестеге толтыру.
Процесс
|
Процестің атауы
|
Процестің бағыты (сығылу немесе ұлғаю, қызуы, салқындауы)
|
Балондағы ауа параметрлерінің байланысы Pi, Ti және зертханадағы Рл, Тл
|
бастапқы
|
соңғы
|
1–2
|
|
|
Р1>Рз
|
Т1=Тз
|
Р2 Рз
|
Т2 Тз
|
2–3
|
|
|
Р2 Рз
|
Т2 Тз
|
Р3 Рз
|
Т3 Т
|
К0 шүмегін жауып, К шүмегін ашыңыз. Компрессорды қосып балондағы артық қысым 230–250 мм.сым.бағ. жеткенше ауаны айдаңыз. (Компрессор кнопка басулы және ұсталып тұрғанда істейді).
К0 және К шүмектерінің жабық жағдайында баллонда тұрақты қысым орнағанша 2–3 мин күте тұрыңыз (Н есептеу), ауаның бұл күйі 1 сәйкес келеді (2-суреттегі графикке қара).
К0 шүмегін ашып, баллонды атмосферамен жалғап, қысым теңескеннен кейін К0 шүмегін жабыңыз, осы кездегі газ күйін 2–мен белгіле.
Баллонда тұрақты қысым орнағанша, яғни 3 күйге келгенше 2–3 мин күте тұрыңыз (h'есептеу).
Тапсырма Жылу сыйымдылық қатынасын анықтау
1 тапсырмадағы 1-2 п-де сипатталғандай баллондағы қысымды тұрақты артық қысымға Н келтір.
К0 шүмегін аша отырып, баллонды атмосферамен жалғап және сол мезетте секундомерді қосыңыз. Шүмекті t=5с ішінде ашық қалдырып, 5с өткеннен кейін тез жабыңыз.
Баллонда тұрақты қысым тұрақталғанша 2-3 мин күтіп, содан соң манометрдің көрсеткішін һ/ жазып ал.
Бірдей бастапқы Н-тың мәнінде баллон ішіндегі ауамен атмосфераның араласуының әртүрлі уақыттары (t=10, 15, 20 және 25с) үшін тура осындау есептеулер жүргіз. Ол үшін қысымның аз мәніне жақындата отырып ауаны жәй толтыру керек. Алынған Н және һ мәндерін кестеге жаз.
2-кесте
Н=мм
|
t,c
|
5
|
10
|
15
|
20
|
25
|
0
|
орташа нүктенің координаттары
|
һ/, мм
|
|
|
|
|
|
Һ=
|
=
|
lnһ/
|
|
|
|
|
|
lnһ=
|
/=
|
ln h/ мәнін табыңдар және тәжірибелік нүктелерді lnh’-t координаталар графигіне түсір. Міндетті түрде 11-13 беттегі нұсқаулықты пайдаланыңыз.
Түзуді ордината осімен қиылысқанша (t=0) созып, lnh –ді анықта (3-сурет).
Алынған lnh шама бойынша һ анықтап, (8.10) формуласы бойынша γ мәнін есепте.
(4) теңдеу бойынша, теориялық мәнін γ жылу сиымдылыққа қатынасын есептеңіз. Ауаның екі атомды молекуладан тұратын ескеріңіз.
Бақылау сұрақтары
а) Заттың жылу сиымдылығы деп нені айтамыз?
б) Газдың меншікті жылу сиымдылығы дегеніміз не?
в) газдың молярлық жылу сиымдылығы дегеніміз не?
Оларды қандай өлшем бірліктермен өлшенеді?
Бұл жылу сиымдылықтар қандай шамаларға байланысты болады?
Ауа үшін СР және СV молярлық жылу сиымлығының мәндері қандай ?
СР СV болса, мұны қалай түсіндіруге болады?
Р , СР=СV+ Р теңдеулері қандай жылу сиымдылықтар үшін дұрыс болып есептелінеді?
еркін дәрежесінің саны деп нені айтамыз?
γ адиабаттардың көрсеткіш мәні қандай:
а) екі атомды газ үшін ?
б) үш және көп атомды идеал газ үшін
7. Қандай газ үшін ( бір атомдық немесе екі атомдық)- адаибаталық графигі өте
тік болады.?
8 Адибалық процесс үшін термодинамиканың бірінші бастамасын жазыңыз.
PV= const: PVγ= const теңдіктерімен қандай процесстер сипатталған?
Газдың температурасы мен қысымы қалай өзгеруі мүмкін: а) адиабаталық ұлғаюда б) адиабаталық сығылуда .
Диаграммада көрсетілген (2-сурет, 89 б.) баллондағы ауа қандай күйде болуы мүмкін: а) бөлме температурасында; б) атмосфералық қысымда болуы мүмкін.
Егер баллонда ауа қысымы артық болса, К2 кранын ашуда қандай процесс орындалады ?
Газды адиабаталық ұлғайту тәжірибесінен кейін қандай процесс орындалады?
γ адиабата көрсеткішін есептеу үшін жұмыста қандай шамаларды өлшеу керек?
γ жылу сиымдылықтарының қатынасының мәні қандай формуламен анықталады:
а) тәжірибелік; б) теориялық?
Достарыңызбен бөлісу: |