Кіріспе зерттеудің жұмысының өзектілігі
Екінші кішкентайлар тобында сурет салу
жүктеу/скачать 0,63 Mb.
|
0000d33b-86c23cd9
| Екінші кішкентайлар тобында сурет салу. Көптеген балалар балабақшаға бірінші кішкентай тобынан емес, 3 жасқа толғанда ғана бара бастайды, Мұндай жағдайда олардың көпшілігі үшін бейнелеу іс әрекеті жаңадан басталады. Сондықтан 1 кішкентайлар тобының бағдарламасында берілген міндеттер балаларға таныс емес. 2-ші кішкентайлар балалармен сурет салу жұмысына кіріспес бұрын, тәрбиешілердің қандай тәжірбиелерінің бар екендігін білу керек. Егер балалардың көбісі балабақшада 1-кішкентайлар тобында тәрбиеленсе, онда сурет салу 2-ші кішкентайлар бағдарламасы бойынша жүргізуі тиіс.
3 жасар баланың өмірлік тәжірибесі бай, олардың психикалық деңгейі жоғары, демек мұның өзі алдыңғы топтағы бүкіл оқу бағдарламасын өтуге мүмкіндік береді. Алғашқы сабақта ған балаларды сурет салуға қызықтыруға тәрбиелеу керек. Жылдың басында балаларда іс әрекет нәтежесінде қызушылық байқалмайды және салған суреттерінің сапасына мән бермейді. Сабақ кезінде орындалған суреттердің қорытындысын талдау, балалардың жалпы сурет салуға деген бейімін арттырып, тыңғылықты орындауға қалыптастырады. Жалпы топтық сабақтарда балаларда өздеріне бекірілген тәрбиешілерді ауызша және жазбаша көрсетулерді дұрыс тыңдап үйренуге, оны орындауға шеберлік нығайады. Бұл кезеңде балаларға тән нәрсе бейнелеп іс әрекетінің ойынға ұласып кетуі, себебі балалның ширақтылығына байланысты. Баланың ойынға деген ұмтылысын оның сурет салуға ынтасын арттыру мақсатында пайдалану керек. Баланың жай тлқынды шимайларын тәрбиеші кілемшілеріне біріктіруіне болады: Кейін балалар тәрбиешімен бірге олармен қуыршақтар тұратын мүйісті безендіреді. Бірте бірте дұрыс сипат қалыптаса бастайды. Сурет сабағында ырғақ, форма, түрлі түстерді сезіну бірте бірте сезіне бастайды. Өйткені заттарды бақылау, оларды қабылдау, талдау, одан кейін бейнелеу процесінде тәрбиеші балалардың назарын осы эстетикалық сапаларға аударады. Балаларға көбірек ұнайтын, олардың көңілдерін електіретін түсті де таңдай білуі қалыптаса бастайды. Тәрбиеші балалардың бейнелеу қабілетін дамыта отырып, оларға өз беттерімен мазмұны бар сурет ойлап табуды ұсынады. Бала сурет салғанда, мүсін жасағанда белгілі бір заттарды, құбылыстарды суретпен салу қол қимылын дамытуды, олардың үйлесімін қадағалауын үйретеді. Бейне жасау үшін байқағыштық,заттар мен құбылыстарға көңіл тоқтату, иллюстрациялауларды көре біру қабілетін дамыту қажет. Өйткені, олар суретке қондыруға керек. Мысалы, шыршаның жасыл түстілігі немесе терезелердегі жауын тамшыларының, тамшылап тұрған ырғағы т.б. Тәрбиешінің балаларды қоршаған заттарды түйсіну, түсінуді ұйымдастырумен оларда көзбен елестете алуы пайда болады. Бейнелеуді меңгеру, балалардың дербестіліктің, белсенділіктің тәрбиеші балалардың жеке дара ерекшеліктерін ескере отырып, кімге қандай іс әрекет түрінде, кімге қалай сөз түрінде ескертулер жеткілікті екені білегні жөн. Үйрену барысында алғандағы іскерлікті пайдалана отырып, балаларға дербес шешімдер табуға мүмкін береді. Заттарды бейнелеу Егер кішкентай тобының мақсаты балаларды сурет салғанда белгілі бір нәрсені бейнелеуді, түсінуге жетелеу болса, ал 2-кішкентайлар тобында затты бейнелеудегі тәсілдерді үйретуден бастайды. Балалар заттардың формасы, бояуы көлемі әр түрлі екендігін мағлұмат алады. Балаларға әртүрлі формадағы заттарды, дөңгелек, тікбұрыш, ұшбұрышты сол сияқты тік сызықтармен және олардың қиялысудың бейнелеуді үйретеді. Балалар бір бөліктегі заттардың көлемі мен формасы жағынан бірнеше бөлімдерден құрылған заттарды бейнелеуді меңгереді. Заттардың формасын беру үшін балаларға міндетті түрде форма тудыратын қолдың қозғалысын жасауды үйрету керек. Программаның ізінен балаларға алғаш заттардың жай түрін одан кейін күрделі түрін бейнелеуді үйретеді. Бұл балаларға өздерін қоршаған әлем құбылыстары және неше алуан заттарын жасауға, мүсін жасауға мүмкіндік береді. Бала 2 кішкентай тобында форма тудурышы қозғалыстарды жақсы игерген сайын кез келген заттың бейнесін әрі жеңіл, әрі еркін жасайтын болады. Ең бастысы – балаларға заттың формасы мен қозғалыстардың аралығындағы байланыстарды түсіруді үйрету. Оның көмегімен қағаз бетіне түсіре алатындай етіп болуы керек. Тәрбиеші сурет салардан бұрын балаларды заттың формасымен таныстырады. Балаларға әртүрлі заттардың суретін салу үйретіледі. Тәрбиешінің ұсынылған тақырыбы сан алуан болса, оқу тапсырмасы әрі қызық әсерлі болады. Балалар ашық түсті бодпты, ауа шарлары, елка моншақтарын ынтамен салатын болады. Осы бейнелерді меңгере келе, олар енді көлемі жағынан әртүрлі заттарды Бере алады: мысалы, суреттерінде үлкен немесе кішкентай шарлар, жидектер, гүлдер пайда бола бастайды. Бейнелеуге қаттысы жағынан алғанда тікбұрыш форма неғұрлым күрделі, сондықтан, оны меңгеруді жылдың 2 ші жартысынан бастаған жөн. Ашық түсті жалаушыларды, түрлі түсті текшелерді бейнелеу балалар суреттерінің, апликацияның мазмұнын байытады. Жекелеген дөңгелек тікбұрышты бөліктерден балалар тіркелмелі арбаны құрастырады. Сәбилерді заттардың құрылысын, бөліктердің орналасуын қарапайым түрде Бере білуге үйретеді. Олар тік шырша, биік ағаш, жатпайтын қуыршақтың, арбаның суретін салады. Программада балаларға түрлі түсті дұрыс айтып және ажырата білуді үйрету. Мақсаты ойтылған: қызыл, сары, көк, жасыл, қара, ақ сияқты кейбір реңдер. Алайда сабақта аталған түстермен шектеліп қоюға болмайды. Керек жағдайда балаларға қоңыр, сұр түстер де ұсынылады. Бұл топта тәрбиеленушілерден заттың тура түсін беру талап етілмейді. Олар түрлі түсті өз талғамдарына қарай пайдалануларына болады. Бірақ кейбір заттар мен құбылыстарды бейнелегенде балаларды түрлі түсті нағыз түрі түсінуге жетелеу керек. «Жасыл шөптер өсіп тұр», «Ақ қар жауып тұр», «Сары балапандар жап жасыл шөптің бетінде жайылып жүр». жүктеу/скачать 0,63 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|