Жасөспірімдік шақтағы когнитивтік даму

Жасөспірімдік кезең қабілеттің, ойлау процесі, санаың өсуі, қиялдың, пікір және интуицианың дамуы байқалады. Оларда біліммен толықтырылуы, сұрақ және жауап олардың өмірін қиындатады. Когнитивтік даму жасөспірімдік кезеңде абстрактілі ойлаумен және мета-танымды қолдануының өсуімен байланысты. Бұл процес жасөспірімдердің естің мазмұны мен шекарасына әсер етеді, мәселені шешілу тәсілі, әлеуметтік контектегі ойлауды шешу және моральдық пікірді айтуынан көрінеді. Ж..Пиаженің айтуы бойынша жасөспірімдердің абстрактілі ойлауы когнитивті дамудыңқорытынды стадиясының белгісі. Ол жасөспірімдердің ойлау қабілітінің деңгейін формальды операциялық саты деп атады.Сонымен қатар бұл кезеңде мүмкін болар жағдайлар, шындықтағы болуы мүмкін жағдайлармен, болмайтын ситуациялармен салыстыру жүреді.Осы кезеңде ойлаудың үш құрылымы болады1) Шешім қабылдау кезеңінде барлық комбинацияларды есептей алу қабілеті,2) Бір өзгерістің екіншісіне қалай әсер ететіндігін болжау, 3)Біріктіру, талдау өзгерістерін енгізу.Бірақтаформальды операциялықдеңгей барлығында бірдей дамымайды және тұрақты болмайды. Егер бұл деңгейге жетпесе адам жаңа жағдайларды қиындықпен шешеді.Роберт Стернберг интелектіні 3 компонентке бөлді;

1.Метакомпоненет- шешім қабылдау мен жоспарлаудың жоғарғы жүйесін басқару процесі. Мысалы элемент тізімін жаттау кезіндегі арнайы стратегияны қолдану.

2.Орындау компоненті-шешу міндеттерінің қалыптасуының орындалуы.

3.Білімді меңгеру компоненті-жаңа информацияның меңгерілуі.

Жасөспірімдер интелектуальдық және моральды процесінің дамуын қарым-қатынас жасауға іздейді. Жасөспірімдерде үлкендермен қарым-қатынстарында еркіндік және тәуелділік байқалады.Олар дау жанжалға бейім келеді. Эриксонның зерттеуібойынша ұқсастықтың қалыптасуы ұзақ және қиын болып келеді.ДжеймсМарсиа Эриксонның теориясын дамытты.Ол 4жағдайды көрсетті:алдын-ала шешім қабылдаушылық, дифузия, мораторий және ұқсастыққа жету.