Комбинация кез келген мақсатқа қол жеткізу үшін қабылданған келісілген әрекеттердің жиынтығы



бет5/5
Дата08.02.2022
өлшемі1,87 Mb.
#124483
1   2   3   4   5
Байланысты:
Комбинаторика
1-сабақ, Математикадан аудандық олимпиада есептерін шешу жолдары, Анель Таженова, Дип.-Ароматик-аминдер, ОВБ1
Шешуі:
Жауабы:18
2-мысал. Киім дүкенінде 9 түрлі көйлек 6 түрлі шалбар және 15 түрлі галстук сатылады. Бір көйлек бір шалбар бір галстук сатып алу үшін қанша комбинация орындалады.
Шешуі:
Жауабы:810
3-мысал. Төмендегі суреттен әр карзинадан бір бірден терсек қанша комбинация орындалады

Шешуі:
Жауабы:
4-мысал. Бір түзудің бойында 10 нүкте, ал оған паралель екінші бір түзуден 8 нүкте белгіленген. Белгіленген нүктелердің кемінде екеуі арқылы өтетін, осы екі түзуден басқа тағы қанша түзу бар?
Шешуі:
Жауабы:80
Қайталанбалы орналастыру
Анықтама. Егер k затты n қалтаға бөліп орналастыруда орындалатын комбинацияны қайталанбалы орналастыру деп атайды.

Дәлелдеу: Егер k зат болса осы әр қалтаға k зат бір-бірлеп жайғастырсақ төмендегі кестедегідей







.

.

.



n

n

n

.

.

.

n



теңдігі дәлелденді
5-мысал. Екі оқушыға қанағаттанарлықсыз баға қойылмаса, онда бағаны қанша тәсілмен қоюға болады
Шешуі:

Шерхан

Ораз

3

3

4

4

5

5

Жауабы: 9

6-мысал. Құны әр түрлі 5 монетаны екі қалтаға неше түрлі тәсілмен бөліп салуға болады?
Шешуі:

5 тенге

10 тенге

20 тенге

50 тенге

100 тенге

Оң қалта

Оң қалта

Оң қалта

Оң қалта

Оң қалта

Сол қалта

Сол қалта

Сол қалта

Сол қалта

Сол қалта



Жауабы: 32
Қайталанбайтын орналастыру

Анықтама: Егер n орынға k нәрселерді бір бірлеп жайғастырғанда орындалатын комбинацияны қайталанбайтын орналастыру дейміз.

7-мысал. 2 оқушыны 3 орындыққа неше түрлі тәсілмен отырғызуға болады?

Жауабы: 6

8-мысал. Сыныпта оқушылар саны 25. Партаға екі оқушыдан неше тәсілмен отырғызуға болатынын табыңыз (Партаға қалай отыру маңызды емес)

Жауабы: 600


Қайталанбайтын алмастыру
Анықтама. Алмастырулар деп, бір бірінен айырмашылығы орналасу ретінде ғана болатын элементтер комбинацияларын айтады. Сонымен n элементтен алмастыру жазуға болады, оны арқылы белгілейміз.
Сонымен қайталанбайтын комбинация үшін алмастырулар саны

9-мысал. Дүйсенбі күні 5а сыныбында әртүрлі бес сабақ өтеді. Дүйсенбі күнігі сабақ кестесін неше тәсілмен құрастыруға болады?
Шешуі.
Жауабы: 120
Қайталамалы алмастыру
Анықтама. Қайталамалы алмастыру қайталанбайтын алмастырудан айырмашылығы топқа бөліп орналастырады топта өзара алмасу маңызды емес


10-мысал. Бес адамды екі орындығы және үш орындығы бар екі топқа бөлсек қанша комбинация орындалады.
Шешуі.
Дәлелдеп көрейік. a,b,c,d,e

Топ комб

Екі орынды

Үш орынды

1

ab

cde

2

ac

bde

3

ad

bce

4

ae

bcd

5

bc

ade

6

bd

ace

7

be

acd

8

cd

abe

9

ce

abd

10

de

abc


Қайталанбайтын терулер
Анықтама. n элементі бар х жиынының әрбір k элементті ішкі жиынын n-нен k бойынша алынған қайталанбайтын терулер санын арқылы белгілейді.

Дәлелдеу: теңдігі орындалады. Шынында да, әрбір n нен k бойынша алынған қайталанбайтын теруді Түрлі тәсілмен алмастыру арқылы барлық n нен k бойынша алынған қайталанбайтын орналастыруды аламыз. Онда бұл теңдіктен формуласын дәлелдеу қиын емес.

11-мысал. Шеңбер бойында A,B,C,D,E,F,G,H нүктелері арқылы неше үшбұрыш құрастыруға болады.



Шешуі:

Жауабы: 56


12-мысал. Ұштары суреттегі A,B,C,D,E,F,G,H нүктелері болатын неше хорда жүргізуге болатынын анықтаңыз.



Шешуі:


Жауабы: 28

Қайталанбалы терулер
Анықтаима. Қайталанбалы терулер қайталанбайтын терулерден айырмашылығы Х жиынындағы элементті қайталап теруге болады.

13-мысал. Гүл дүкенінде үш түрлі гүлдер бар. Алынған жеті гүлден қанша әдіспен букет жасауға болады?
Шешуі:

Жауабы: 36

Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет