Кредит 2 . №6 Тақырып: Мемлекеттік ағымды санитарлық- эпидемиологиялық бақылау. Санитарлық - эпидемиологиялық тексеру түрлері.
Тестілер.
Мемлекеттік ағымды санитарлық- эпидемиологиялық бақылауға не жатады?
1. Нысандарды тексеру
2.Балалар тауарларының сатылымын бақылау.
3. Бұйрық жобасын дайындау
4.СЭС жұмыс жоспарын құрастыру.
5.Құрылыс жобасын қарастыру.
2. Мемлекеттік ағымды санитарлық- эпидемиологиялық бақылауға не жатады?
1. Нысандарды тематикалық тексеру
2.Жоғарғы ұйымдарға сұрақтарды даярлап,жеткізу.
3.Мектепке дейінгі ұйымдардың жобасын қарастыру.
4.Балалар мен жасөспірімдер гигиенасы бөліміндегі санитарлық дәрігердің жұмысын жоспарлау.
5. Жалпы білім беру мектептің жобасын қарастыру.
3.Мемлекеттік ағымды санитарлық- эпидемиологиялық бақылаудың формасы?
1.перспективті
2.бақылау
3.міндетті
4.жоспарлы
5.таңдаулы
4.Санитарлық – эпидемиологиялық тексеру түрлері:
1.рейдттік
2.алдын –ала
3.приоритетті
4.перспективті
5.жоспардан тыс
5.Тақырыптық тексеру дегеніміз:
1.Белгілі бір обьектіде зертханалық және аспаптық және басқада тәсілдерді қолдана отырып көптеген сұрақтарды зерттеп білу.
2.Көптеген обьектілерде қысқаша бір сұрақты басқа бөлімнің қызметкерлерінің қатысуымен тексеру.
3. Бір обьектіні СЭС басқа бөлімінің қызметкерінің қатысуымен немесе басқа ведомстваның жауапты қызметкерінің қатысуымен бірлесе отырып тексеру.
4. Көптеген сұрақтар бойынша лабороториялық –инструменттік тәсілдерді қолданбай әр түрлі обьектілерді тексеру.
5. Бір обьектіні құқықтық ұйымдардың жауапты қызметкерінің қатысуымен бірлесе отырып тексеру.
6. Балалар мен жасөспірімдер гигенасының бөліміндегі санитарлық дәрігердің міндеттері:
1.Зауыт және фабрика құрылысына мемлекеттік ескертпелі санитарлық бақылау жүргізу.
2. мемлекеттік ағымды санитарлық – эпидемиологиялық бақылау жүргізу.
3.Санаторлы – курорттық емдомды қажет ететін,жиі ауыратын балаларды анықтау
4. Ересек адамдар арасында сауықтыру шараларын жүргізіп денсаулық жағдайын зерттеу.
5.Балаларды алдын - ала тексеру және диспансерлік бақылауға алу.
7.Рейдтік тексеру дегеніміз не?
1.Белгілі бір обьектіде зертханалық және аспаптық және басқада тәсілдерді қолдана отырып көптеген сұрақтарды зерттеп білу.
2.Көптеген обьектілерде қысқаша бір сұрақты басқа бөлімнің қызметкерлерінің қатысуымен тексеру.
3. Бір обьектіні СЭС басқа бөлімінің қызметкерінің қатысуымен немесе басқа ведомстваның жауапты қызметкерінің қатысуымен бірлесе отырып тексеру.
4. Көптеген сұрақтар бойынша лабороториялық –инструменттік тәсілдерді қолданбай әр түрлі обьектілерді тексеру.
5. Бір обьектіні құқықтық ұйымдардың жауапты қызметкерінің қатысуымен бірлесе отырып тексеру.
8. Кешенді тексеру дегеніміз не?
1.Белгілі бір обьектіде зертханалық және аспаптық және басқада тәсілдерді қолдана отырып көптеген сұрақтарды зерттеп білу.
2.Көптеген обьектілерде қысқаша бір сұрақты басқа бөлімнің қызметкерлерінің қатысуымен тексеру.
3. Бір обьектіні СЭС басқа бөлімінің қызметкерінің қатысуымен немесе басқа ведомстваның жауапты қызметкерінің қатысуымен бірлесе отырып тексеру.
4. Көптеген сұрақтар бойынша лабороториялық –инструменттік тәсілдерді қолданбай әр түрлі обьектілерді тексеру.
5. Бір обьектіні құқықтық ұйымдардың жауапты қызметкерінің қатысуымен бірлесе отырып тексеру.
9.Өтініш бойынша тексеру , қай тексеру түрлеріне жатады?
1.Жоспар бойынша
2.алдын –ала
3.приоритетті
4.перспективті
5.жоспардан тыс
10.Оқулықтың баспасына жүргізілетін бақылау мемлекеттік санитарлық- эпидемиологиялық бақылаудың қай түріне жатады?
1. Ескертпелі
2.ағымды
3.ұйымдастыру
4.жоспардан тыс
5.эпидемиологиялық
11.Мектептегі оқушылардың күн тәртібін зерттеу жатады:
1. Ескетпелі мемлекеттік санитарлық- эпидемиологиялық бақылау
2.ағымды мемлекеттік санитарлық- эпидемиологиялық бақылау
3.ұйымдастыру мемлекеттік санитарлық- эпидемиологиялық бақылау
4.жоспардан тыс мемлекеттік санитарлық- эпидемиологиялық бақылау
5.эпидемиологиялық мемлекеттік санитарлық- эпидемиологиялық бақылау
12.Динамикалық стериотип дегеніміз?
1.күнтәртібінің жиі ауыстырылып отырылуы
2.ұйқымен сергектік тәртібін мұқият сақтау.
3.ағзаның белгілі іс әрекетке белгілі уақытта дайын болуы
4.жұмыс қабілеттілігінің уақытша жоғарлауы
5.ағзаның физиологиялық қызметінің циклдылығы.
13. Биологиялық ырғақ дегеніміз?
1. ағзаның функционалдық мүмкіншілігінің әр түрлілігі
2. функционалдық көрсеткіштердің уақытша көтерілуі
3. ағзаның физиологиялық қызметінің циклдылығы.
4. баланың әр түрлі іс - әрекетінің ырғағы
5. жүрек ритмі
14. Бөлме ауасының ластануының алдын - алу шаралары
1.тістер мен ауыз қуысын уақытылы санациялау
2.жеткіліксіз желдетілу
3. 5 реттен кем емес жуып шаюды жүргізу
4.бөлмелерді дезинфекциялық
5.дезинфекциялық заттарды күнделікті қолдану
15. Қандай факторлар омыртқаның қисаюына әкеледі:
1.жоғарғы қимыл қозғалыс белсенділігі
2.дұрыс отырғызу
3.ауаның газдануы
4. баланың бой ұзындығын ескерусіз отырғызу
5.жарықтану деңгейінің төмендігі
16. Есептеу техникалық бөлмелерінің және информатика кабинетінің бағыты:
1. оңтүстік
2. оңтүстік шығыс
3. оңтүстік батыс
4. солтүстік шығыс
5. батыс
Кредит 2 . №7 Тақырып: Мектептік ер жету. Жаңа типтес жалпы білім беру ұйымдарында балалардың оқуға дайындығын анықтау
Қажудың белгілері:
1.Зейін қоюдың бұзылуы
2.омыртқаның қисаюы
3.қозғалыс қозуы
4.қимыл қозғалыс тежелуі
5.логикалық ойлау қабілетілігінің төмендеуі
2.Оқушылардың жұмыс қабілет динамикасының физиологиялық қисығының құрамдық элементтері:
1.жоғарлауы – төмендеуі
2. дағдылануы
3.оптималды жұмыс қабілеті
4. қажу
5.жоғарлауы мен қажуы
3.Николаев Вася,6 жаста, Керн-Ирасек тестін 11балға тапсырды,бірінші денсаулық тобында,жүйелі түрде оқуға дайындығын анықтаңыз.
1.иә
2.жоқ
4.Оқу кезіндегі көзге түсетін жүктеменің көлемі?
1.тамақтану жағдайы
2. көру анықтылығына
3.оқу уақытына
4.кітаптың салмағына
5.иллюстрация санына
5.Кіші топтағы оқушылар үшін бейне фильмдерді көру ұзықтығы:
1. 5 мин
2. 10мин
3. 15-20мин
4. 25-30мин
5. 45мин
6. 1 - ші сынып оқушылары үшін ВДТ қолдана отыра жүргізілетін сабақтардың ұзақтығы:
1. 5мин
2 .10мин
3 .15мин
4. 2мин
5. 25мин
7. Оқу іс - әрекет гигиенасының негізгі міндеті:
1. уақытылы гигиеналық тексеру
2. оқушылардың денсаулық деңгейін зерттеу
3. балардың жас мөлшерін ескере отыра оқу жүктемесін нормалау
4. күн тәртібін құрастыру
5. үлгерімін анализдеу
8. Балалар мен жасөспірімдердің іс әрекетін нормалау кезінде нені ескеру қажет?
1. денсаулық жағдайы және жеке бас ерекшелігі
2. денсаулық жағдайы және дене бітімінің жағдайы
3. функционалық мүмкіншілігі және баланың жасы
4. баланың төл құжат жасы
5. биолоигялық дамудың дәрежесі
9.Оқушыларды отырғызу кезінде нені ескеру қажет?
1. оқушылардың үлгері мен медициналық көрсеткіштерін
2.оқушының бой ұзындығы мен үлгерімін
3. денсаулық жағдайы мен бой ұзындығын
4. тек медициналық көрсеткіштерін
5. тек бой ұзындығын
10.Қажудың алдын алудағы демалыстың ең жақсы формасы:
1. үзіліс кезіндегі таза ауадағы демалыс
2. үзіліс кезіндегі оқытушының басшылығымен орындалатын физикалық жаттығулар
3. үзіліс кезіндегі таза ауадағы қимыл қозғалыс ойындары
4. үзіліс кезіндегі көркем әдебиетін оқу
5. ыстық тамақ пен қамтамасыз ету
11. Мектептегі сабақты гигиеналық негіздеу:
1. функционалдық мүмкіншіліктерін ескеру
2. сабақ қиындығын ескеру
3. оқушының жұмыс қабілет динамикасын ескеру
4. мектептегі қолайлы жағдайлар
5. жылдық, апталық жұмыс қабілет диеамикасын ескеру
12. Мектептік ер жетудің себептері:
1. шартты рефлекстердің тез және жеңіл пайда болуы
2.сүт тістерінің тұрақты тістерге ауысуы
3. екінші жыныстық белгілердің даму дәрежесі
4. сөйлеудің дамуы
5.оқу материалын тез қабылдауы
13.Шаршау дегеніміз?
1.жұмыс салдарынан пайда болатын субьективті сезім
2.демалыс салдарынан пайда болатын субьективті сезім
3.денсаулық жағдайындағы ауытқулар
4. жұмыс салдарынан пайда болатын субьективті сезім
5.ағзаның физиологиялық қызметінің циклдылығы
14.Пән қиындылығының шкаласы дегеніміз:
1. балмен бағаланған жеңілділік дәрежесі
2. балмен бағаланған меңгеру дәрежесі
3. балмен бағаланған ауырлық дәрежесі
4. пайызбен бағаланған есте сақтау дәрежесі
5. . пайызбен бағаланған ауырлық дәрежесі
15.Қандай критерилер арқылы балалардың мектепте оқуға дайындығы анықталады:
1.әлеуметтік- экономикалық
2. медициналық және патофизиологиялық
3.медициналық және психофизиологиялық
4.мектептік
5.педагогикалық
16. Иванов Миша – 1-2 дәрежелі аденойды бар,ақырғы жылы екі рет Жедел респираторлы аурулармен катаральды отитпен ауырады. Медициналық критерилер арқылы баланың мектепте оқуға дайындығын анықтаңыз?
1.Иә
2.жоқ
17.1 ші сынып оқушыларына арналған санитарлық нормалар мен ережелерде көрсетілген:
1.сынып толықтығы 25 баладан көп емес
2.кіші үзіліс ұзақтығы 20 мин кем емес
3.бірінші тоқсанда 30 мин 4 сабақтан көп емес
4.екінші тоқсанда сабақ ұзақтығы 40мин
5.екінші тоқсаннан бастап 35 мин 4 сабақтан көп емес
18.Динамикалық стериотип дегеніміз?
1.күн тәртібінің жиі ауыстырылып отырылуы
2.ұйқымен сергектік тәртібін мұқиат сақтау.
3.ағзаның белгілі іс әрекетке белгілі уақытта дайын болуы
4.жұмыс қабілеттілігінің уақытша жоғарлауы
5.ағзаның физиологиялық қызметінің циклдылығы
19. Косов Саша ақырғы жылы жедел респираторлы аурумен,логоневрозбен ауырды.Шегеру берілеме?
1.иә
2.жоқ
20.Сабақ кестесіне факультативтік сабақтар мен негізгі сабақтар қалай қойылады?
1.жалпы
2.жеке
8 Кредит 2 . №8 Тақырып: Өсіп келе жатқан ағзаның денсаулығын қалыптастырушы факторлар.Жаңа типтес оқу ұйымдарындағы оқу үрдісін ұйымдастырудың гигиеналық талаптары.
1.Мектептік күнтізбе рационалды болып есептеледі,егер максималды жүктеме мына күнге түсетін болса
1.дүйсенбі
2.сейсенбі
3.сәрсенбі
4.сенбі
5.жұма
2.Мектепке дейінгі орта топтағы балалардың сабақ өту ұзақтығы
1. 10-20мин
2. 25-30мин
3. 35-40мин
4. 45-50мин
5. 15-20мин
3.Оқушылардың сабақтағы оқуға деген белсенділігін сипаттайтын
1.эргометрия
2.тремометрия
3.хронорефлексометрия
4.жаппай хронометраж
5.динамометрия
4.Мектептегі сабақ күнтізбесі бағаланады:
1.үзіліс уақыты бойынша
2.стьюдент критериі бойынша
3.Сивковтың рангалық шкаласы бойынша
4.хронометраждық әдіс бойынша
5.анкеталық әдіс арқылы
5. Мектепте кіші үзілістің ұзақтығы.
1.10мин
2.30мин
3.15мин
4.20мин
5.25мин
6.Жалпы білім беретін мектептердегі үлкен үзіліс ұзақтығы
1.25минуттан 2үзіліс
2.20 минуттан 25-35минут
3.20 минуттан 2 үзіліс немесе бір үзіліс 30минут
4.15минут
5.25минут
7.Оқушылардың сабақтағы жалпы жұмыспен қамтылуын анықтайтын зерттеу тәсілдері
1. корректуралық сынамалар
2.бұлшық ет күшін анықтау
3.жаппай хронометраж
4.статикалық шыдамдылықты анықтау
5.хронорефлексометрия
8. 1ші сынып оқушыларының сабақ ұзақтығы
1.25мин
2.20-25мин
3.45мин
4.20-30мин
5.30-35мин
9.1-4 сынып оқушыларына сабақ уақытында теле бағдарламаларды көру ұзақтығы:
1.5-8 мин
2.15-20мин
3.45мин
4.25-30мин
5.30-35мин
10.Төменгі сынып оқушылары үшін ең өнімді сабақ болып саналады
1.2-3
2.3-4
3.4-5
4.5-6
5.1-2
Жағдайлық есептер
Тапсырма №1
Оқу кестесінің дұрыс құрылғанына баға беріңіз 9-А және 9-Б сыныптарға, апта күндеріне байланысты туған оқудан болған қиындықтар шкаласы: 9 «А» сыныпта -38, 42, 46, 48, 43, 37 , ал 9 «Б» сыныптарында – 41, 40, 40, 41, 46, 46.
Балалар мен жасөспірімдер гигиенасының санитарлық дәрігер жұмысының аспектілерін көрсетіңіз.
Қиындықтарына байланысты баллдық шкаласының графиктерін құрыңыз.
Оқу кестесінің дұрыс құрылғанына гигеналық баға беріңіз және жақсаруына өз ұсынысыңызды беріңіз.
Тапсырма №2
4 сынып оқушыларының оқу кестесінің күнтізбесінде аптасына 3 рет дене шынықтыру сабақтары және 2 рет еңбек сабағы өтілуі қарастырылады. Дене шынықтыру сабағы сәрсенбі күні екі еселенген түрде соңғы сабақтарда, ал бейсенбі күні бір рет таңертең өтеді, ал еңбек сабағы екі еселенген түрде 1 және 2 сабақтарда жұмада өтеді. Математика - күнделікті сабақ, апта күндеріне байланысты қойылады: дүйсенбі күні – үшінші сабақ, сейсенбі күні – 6 сабақ, сәрсенбі күні 2 сабақ, бейсенбі күні -1 сабақ, жұма және сенбі күндері – 4 сабақ.. Сабақ кестесінің құрылуына да: дүйсенбі, сәрсенбі, бейсенбі 6 сабақтан, ал басқа күндері – 5 сабақтан.
1. 4 сынып оқушыларында сабақ кестесі дұрыс құрастырылған ба?
2. Сабақ кестесінің рационалдығына ұсыныс беріңіз
3.Сабақ кестесін гигиеналық бағалау кезінде қолданылған нормативтік құжаттарды атаңыз?
Тапсырма № 3
Мектептің 1 «А» сыныбында сабақ 8.00 басталады.Сынып мектеп ғимаратының 2 қабатында орналасқан. Мектеп директоры бекіткен сабақ кестесі бойынша тексеру күні – сейсенбі,сабақ кестесіне келесі сабақтар қойылған:
1. Әдебиет
2.Денешынықтыру
3.Математика
4.Орыс тілі
Пәндер қиындығының рангалық дәрежесі: орыс тілі, математика – 11 балл, әдебиет- 9 балл, денешынықтыру 5 балл.
Денешынықтыру сабағы спорт залда өткізіледі. Үзіліс ұзақтығы: 1 сабақтан кейін -5 минут, 2 сабақтан кейін-10 минут,3 сабақтан кейін-20 минут. Балалардан сұрастырғанда әр сабақ сайын емес және қысқа уақытта ( орташа алғанда 1-1,5 минут) откізілетіні анықталды.
1. Сейсенбі күнгі сабақ жүктемесіне гигиеналық баға беріңіз.
2. Оқу үрдісінің ұйымдастырылуы гигиеналық талаптарға сәйкес келе ме?
3. Оқушылардың денсаулық жағдайына қандай кемшіліктер кері әсерін тигізеді?
Тапсырма №4
Техникалық лицейдің 8 А сыныбының сабақ кестесіне пәндердің ауырлығы туралы рангалық шкаланы қолдана отырып гигиеналық баға беріңіз. Техникалық лицейдің 8 А сыныбының апталық сабақ кестесі:
Дүйсенбі Сейсенбі Сәрсенбі
1. шет тілі 1. алгебра 1. геометрия
2. физика 2. география 2. әдебиет
3. тарих 3. шет тілі 3. тарих
4. алгебра 4. орыс тілі 4. география
5. орыс тілі 5. технология 5. физика
6. электротехника 6. технология 6. астрономия
7. астрономия 7. шет тілі 7. сызу
Бейсенбі Жұма Сенбі
1. биология 1. геометрия 1. орыс тілі
2. алгебра 2. әдебиет 2. алгебра
3. орыс тілі 3.физика 3.геометрия
4.сызу 4. химия 4. қазақ тілі
5.физика 5.қазақ тілі 5.химия
6.денешынықтыру 6. электротехника 6. алгебра 7. геометрия
Тапсырма №5
Лингвистикалық гимназияның бастауыш сынып оқушылары үшін ұзартылған күн тәртібімен оқитын топ ұйымдастырылған. Ұзартылған күн тәртібімен оқитын топтарға терезесі батысқа бағытталған, ұзын пердесі бар, ауданы 54м.кв. болатын, бірінші қабаттан бір оқу бөлмесі бөлінді.
Жарықтандырылуы табиғи және жасанды, ақырғысы қыздырғыш шамдар арқылы. Бөлмеде 15 парта орналастырылған. Тексеру кезінде тізімге сәйкес ұзартылған күн тәртібімен оқитын топта 28 бала бар. Ұзартылған күн тәртібімен оқитын топта гимназия директоры бекіткен жұмыс тәртібі бар. Соған сәйкес, 14.00- де - серуендеу. Бірақ, балалар бөлмеде сурет салып отыр.
1. Ұзартылған күн тәртібімен оқитын топтардың бөлмелері гигиеналық талаптарға сәйкес келе ме?
2. Ұзартылған күн тәртібімен оқитын топтарға гигиеналық баға беру кезінде қандай құжаттар басшылыққа алынады?
3. Анықталған кемшіліктерге СЭС маманы ретінде қандай шаралар қолданасыз?
9. Кредит 2 . №9 Тақырып: Денсаулық жағдайын тіркейтін есеп беру-тіркеу құжаттарымен жұмыс. Жаңа типтегі жалпы білім беру ұйымдарындағы оқыту жағдайын ескере отырып денсаулық жағдайын анализдеу.
Балаларға амбулаторлық-емханалық көмекті балалар емханасы келесі принциптер арқылы көрсетеді:
а). аумақтық
б). өндірістік
в). оқу орны
г). мекен жайы
д). ата-аналарының жұмыс орны
Педиатр бөлімшесі жұргізеді:
а). Амбулаторлық қабылдау және үйде көрсетілетін көмек
б). Мамандыққа бағыттау және дәрігерлік –мамандық кеңес беру
в). Диспансерлік бақылау
г). Жұмыс істейтін жасөспірімдер арасында алдын алу жұмыстары
д). жасөспірімдерді біріншілік әскери есепке тіркеу және әскерге шақыруға дайындық жұмыстарының военкоматпен байланысы
Жасөспірімдер балалардың амбулаторлық емханалық мекемелерінен амбулаторлық емханалық мекемелердің бақылауына қай жастан бастап беріледі?
а). 16 жастан
б). 17 жастан
в). 18 жастан
г). 19 жастан
д). 20 жастан
Мектеп жағдайында жүргізілетін сауықтыру және коррекциялық шаралардың түрлері:
а). Мұрынжұтқыншақ аурулары мен бұзылыстары бар жиі ауыратын балаларды сауықтыру
б). Миопияның дамуы мен пайда болуының алдын алу
в). Қимыл-қозғалыс аппаратының бұзылыстарын коррекциялау
г). Бүйрек, асқорыту жолдары ауруларының алдын алу
д). бәрі дұрыс
Қалалық балалар емханасы (бөлімшесі) келесі міндеттерді атқарады:
а). Аумақтық принцип бойынша балаларға медициналық қызмет көрсету
б). Денсаулық туралы мәліметтерді жинақтау, негіздеу және анализдеу
в). Алдын алу және емдеу-сауықтыру жұмыстарының бағытын анықтау
г). Балалардың денсаулығын қорғау шараларын құрастыру
д). барлық жауап дұрыс
Үздіксіз медициналық бақылау жүргізу жүйесіндегі басты рольді кім атқарады?
а). Мектеп дәрігері
б). МДМ педиатры
в). Учаскелік педиатр
г). Балалар емханасының медбикесі
д). мектеп директоры
Білім беру мекемелеріндегі балалар мен жасөспірімдерге медициналық көмек көрсетуді ұйымдастыратын бөлімше қамтамасыз етеді:
а). жасөспірімдерді біріншілік әскери есепке тіркеу және әскерге шақыруға дайындық жұмыстарының военкоматпен байланысы
б). мамандыққа бағыттау және дәрігерлік –мамандық кеңес беру
в). әлеуметтік және индивидуальды қауіп факторларын анықтау
г). жұқпалы ауруларды госпитализациялауды жүргізу
д). уақытша еңбекке жарамсыздықты сараптау
Сауықтыру тиімділігін келесілер арқылы анықтауға болады:
а). Балалар мен жасөспірімдердің бірінші денсаулық тобынан екінші топқа ауысуы бойынша
б). Бір топтан келесі денсаулық тобына ауысуынан
в). Жедел аурулар динамикасы бойынша
г). Мектептегі үлгерімі бойынша
д). дене бітімі дамуының деңгейі бойынша
Жалпы білім беру ұйымдарының медициналық құжаттарына жатады:
а). Оқушының медициналық картасы
б). Егу паспорты
в). Санитарлық-эпидемиологиялық тексеру актісі
г). Су құбырларындағы аварияларды тіркеу кітабы
д). жұмыстан босатылу туралы ұсыныс
10. Жалпы білім беру ұйымдарындағы оқцшылардың аурушаңдығының анализін кім жүргізуге тиіс?
а). Балалар мен жасөспірімдер бөлімінің маманы
б). Учаскелік дәрігер-педиатр
в). Жалпы білім беру ұйымындағы медициналық қызметкерлер
г). Дәрігер-эпидемиолог
д). денсаулық сақтау бөлімінің қызметкері
11. Оқушылырдың денсаулығын зерттеуде қолданылатын құжаттар:
а). Зертханалық-аспаптық зерттеулер мәліметтері
б). Қоршаған орта жағдайы туралы СЭС мәліметтері
в). Жалпы білім беру ұйымдары мен балалар емханасының есеп беру-тіркеу құжаттары
г). Балалар өлімі туралы есеп
д). нысанның санитарлық-гигиеналық сипаты
12.Балалардың аурушаңдығы туралы толық мәліметті беретін құжаттар көзі:
а). Балалардың МДМ баруы
б). Медициналық көмекке жүгінуі
в). Терең медициналық тексеру мәліметтері
г). Сұрақнама мәліметтері
д). үлгерімі
13.Балалардың аурушаңдығын анализдеу келесі көрсеткіштер арқылы жүргізіледі:
а). Дене бітімінің дамуы
б). Жыныстық жетілу
в). өз еркімен келіп қаралғандар
г). Биологиялық даму деңгейі
д). аурушаңдық индексі
14. Диспансерлік есепке алынатын балалар:
а). Төртінші денсаулық тобындағы балалар
б). Екінші денсаулық тобындағы балалар
в). Бірінші денсаулық тобындағы балалар
г). Бірінші және бесінші денсаулық тобындағы балалар
д). бірінші және екінші денсаулық тобындағы балалар
15. Балалар мен жасөспірімдердің денсаулығының басты қауіп факторы:
а). Шынығу
б). Рационалды тәуліктік тәртіп
в). Оптималды қимыл-қозғалыс тәртібі
г). Оқу және еңбек әрекетіндегі гигиеналық талаптардың бұзылуы
д). таза ауадағы қозғалыс белсенділігі
16. Интенсивті көрсеткіш:
а). Аурушаңдық жиілігінің көрсеткіші
б). Аурудың ауырлық көрсеткіші
в). Денсаулық топтары
г). Аурушаңдықтың саны
д). созылмалы аурулар көрсеткіші
17.Экстенсивті көрсеткіш:
а). Ауру жиілігін анықтайды
б). Денсаулық индексін анықтайды
в). Балалардың туушылық көрсеткішін анықтайды
г). Аурудың құрылымын анықтайды
д). аурудың кезеңділігін анықтайды
18.Көру жағдайына әсер етеді
а). Ақпарат ауыстыру жылдамдығы
б). Компьютердің өнімділігі
в). Экран дисплейінің жарықтығы
г). Бөлменің жалпы жарықтандырылуы
д). қажу
19. Денсаулық индексі дегеніміз:
а). Жылына бірде бір рет ауырмаған балалардың меншікті үлесі
б). Ауру ауырлығының көрсеткіші
в). Жылына 2-3 рет ауырған балалардың меншікті өлесі
г). Аурушаңдықтың саны
д). жылына 1-2 рет ауырған балалардың меншікті өлесі
20. Балалар мен жасөспірімдер ұжымдарындағы балалардың денсаулығын сипаттайтын басты критерий:
а). Денсаулық индексі
б). Өз еркімен келіп қаралғандар саны
в). Балалар мен жасөспірімдердің өсіп даму заңдылықтары
г). Жалпы аурушаңдық
д). жұқпалы аурулар
Кредит 2 . №10 Тақырып: Қорытынды сабақ.
Қорытынды сабақ сұрақтары.
1. СЭС балалар мен жасөспірімдер бөлімінің бақылауындағы ұйымдардың типтері.
2. Нысандарды бақылау іс-әрекеті қандай заңды құжаттармен регламенттеледі?
3. Мемлекеттік ағымды санитарлық - эпидемиологиялық бақылауды ұйымдастыру кезінде қандай нормативтік құжаттар қолданылады?
4. Нысандарды санитарлық эпидемиологиялық тексеру түрлері
5. Ұйымдарды тексеру схемасы
6. Мемлекеттік ағымды санитарлық - эпидемиологиялық бақылау дегеніміз не?
7. Мекткепке дейінгі жастағы балалардың орталық жүйке жүйесінің іс - әрекетінің анатомиялық -физиологиялық ерекшеліктері.
8. Балалардың мектепте оқуға дайындығының негізгі көрсеткіштері.
9. Дәрігерлік-педагогикалық комиссия құрамына кім кіреді?
10. Жаңа типтегі жалпы білім беру ұйымдарындағы оқу үрдісін ұйымдастыру ерекшеліктері.
11. Балалар мен жасөспірімдер ұйымдарындағы дәрігер-педиатордың жұмысы.
12. Балалар мен жасөспірімдер ұйымдарындағы медицина қызметкерлерінің іс-әрекет түрлері.
13. Балалар мен жасөспірімдер ұйымдарындағы педиатор-дәрігердің профилактикалық бағыттағы жұмыстары.
14. Балалар мен жасөспірімдердің денсаулық көрсеткіштері.
15. Оқу процессін ұйымдастыру кезінде балалар мен жасөспірімдердің денсаулығына қандай негізгі факторлар әсер етеді?
16. Қажу және қатты қажудың алдын - алу шаралары.
17. Оқу процессін ұйымдастыру кезінде балалар мен жасөспірімдердің денсаулығына қандай негізгі факторлар әсер етеді?
18. Оқу үрдісін ұйымдастыру жағдайына қойылатын гигиеналық талаптар.
19. Сабақ кестесін құрастыруға қойылатын гигиеналық талаптар.
20. Шаршау, қажу және қатты қажу дегеніміз не және олардың алдын алу шаралары.
21.Оқыту жағдайына мемлекеттік ескертпелі санитарлық - эпидемиологиялық бақылауды ұйымдастыру.
22. Оқу-тәрбиелеу үрдісінің жағдайын жақсартуға бағытталған жоспарлар қандай ұйымдармен мекемелермен бірлесіп құрастырылады?
23. Оқушылардың денсаулығын зерттеу кезінде қандай құжаттар қолданылады?
24. Интенсивті көрсеткіш дегеніміз не?
25. Экстенсивті көрсеткіш дегеніміз не?
26. Сабақ кестесін құрастыруға қандай гигиеналық талаптар қойылады?
27. Оқу жағдайына қандай гигиеналық талаптар қойылады?
28. Денсаулық жағдайының көрсеткіштерін анализдеу қалай жүргізіледі?
29. Оқушылардың денсаулық жағдайына қандай факторлар кері әсер етеді?
30. Денсаулық жағдайының анализін қандай ұйымдар және мекемелермен бірлесіп жүргізу қажет?
2. Оқытушының басшылығымен орындалатын студенттердің өзіндік жұмыстарына арналған жағдайлық есептермен тестілер.
Кредит 1 . №1 Тақырып: Денешынықтыру сабағын гигиеналық бағалау.
Шамадан тыс қозғалыс белсенділігі дегеніміз не?
1 .Гиперкинезия
2. Ақыл ой жүктемесінің жеткіліксіздігі
3. Ақыл ой жүктемесінің жоғарылығы
4. Қимыл-қозғалыс белсенділігінің жеткіліксіздігі
5. Гипокинезия
Балалар мен жасөспірімдердің денешынықтыру сабағының түрлері:
1.арнайы, дайындық
2.қосымша, өзіндік
3. дайындық, арнайы
4. негізгі,факультативтік
5.негізгі, арнайы
3. Дене шынықтыру тәрбиесін ұйымдастырудың принциптері:
1. қозғалыстың төмендігі
2. дене шынықтыру тәрбиесінің құралдары мен түрлерін дифференциалды қолдану
3. қоғамдық сипаты
4. қолайлы ауа райының жағдайы
5. сабақтың жүйелілігі, жүктемені ептеп өсіру және дене шынықтыру тәрбиесінің құралдары мен формасын кешенді түрде қолдану
4. Дене шынықтыру сабағының құрылымы қандай бөлімдерден тұрады?
1.кіріспе, қорытынды
2. негізгі, қорытынды
3. дайындық, негізгі
4. кіріспе, дайындық , негізгі, қорытынды
5. негізгі, дайындық, қорытынды
5. Гипокинезия бұл:
1. ақыл ой әрекетінің төмендеуі
2. жұмыс қабілетінің жоғарлауы
3. қимыл қозғалыс белсенділігінің жоқтығы
4. қозғалыс белсенділігінің шамадан тыс болуы
5. эмоционалдық жағдайдың жоғарлауы
6. Гиперкинезия бұл:
1. ақыл ой әрекетінің төмендеуі
2. жұмыс қабілетінің жоғарлауы
3. қимыл қозғалыс белсенділігінің жоқтығы
4. қозғалыс белсенділігінің шамадан тыс болуы
5. эмоционалдық жағдайдың жоғарлауы
7.Жалпы білім беру мектептеріндегі дене шынықтыру топтары:
1. 1,2,3,4,5
2. 1,2,3
3. негізгі, арнайы, дайындық
4. негізігі, арнайы
5. 1,2
8.Дене шынықтыру сабағының тиімді уақытын сипаттайтын негізгі көрсеткіштер:
1. оқушының сабақтан кейінгі жүрек соғысы жиілігінің динамикасы
2. сабақ ұзақтығы
3. сабақтың жалпы тығыздығы
4. сабақтың кіріспе және негізгі бөлімінің уақыты
5. оқушының сабақтан кезіндегі жүрек соғысы жиілігінің динамикасы
9. Жалпы білім беру мектептерінде денешынықтыру тәрбиесінің ұйымдастырылуын гигиеналық бағалау үшін қолданылатын көрсеткіштер:
1.латенттік кезеңін анықтау
2.ішкі тежелу күшін анықтау
3. жалпы және моторлы тығыздығы
4.құрылымдық бөлімдердің жалпы ұзақтығы
5.шартты рефлекс реакциясын анықтау
10. Денешынықтыру сабағының арнайы тобына жатады:
1. жүрек ақауы субкомпенсация сатысындағы балалар
2.бірінші денсаулық тобындағы балалар
3. бірінші және екінші денсаулық тобындағы балалар
4.мүгедек балалар
5.жиі ауыратын балалар
11. Денешынықтыру сабағын гигиеналық бақылауда қолданылатын тәсілдер:
1. сабақ хронометражы
2.физиометриялық
3.хронофлексометрия
4. ағзаның функционалдық жағдайын анықтау
5.термоасимметрияны анықтау
12.Мектепке дейінгі мекемелердегі денешынықтыру тәрбиесін медициналық бақылауға не жатады:
1.балалардың денсаулық жағдайымен динамикасын медициналық бақылау
2.аурушаңдықты анализдеу
3.сабақ алдында дене қызуын анықтау
4.бой ұзындығын өлшеу
5. денешынықтыру сабағының жалпы және моторлы тығыздығын тексеру
13.Денешынықтыру тәрбиесінің ұйымдастырылуының принциптері:
1. қозғалыстың төмендігі
2. дене шынықтыру тәрбиесінің құралдары мен түрлерін дифференциалды қолдану
3. қоғамдық сипаты
4. қолайлы ауа райының жағдайы
5. спорт құрылыстарын интенсивті қолдану
14.Денешынықтыру тәрбиесінің гигиеналық негізі:
1.қозғалыс белсенділігінің жоғарлауы
2.оптимальды қозғалыс тәртібі
3.баланың ақыл ой мүмкіншілігін ескеру
4.жыныстық ерекшеліктерін ескеру
5.әлеуметтік ерекшеліктерін ескеру
15.Кинеозофилия-ол:
1.ағзаның қимыл қозғалысқа биологиялық қажеттілігі
2. ағзаның асқа биологиялық қажеттілігі
3. ағзаның ақыл ой еңбегіне биологиялық қажеттілігі
4. ағзаның қозғалыс белсенділігінің жоғарлауы
5. ағзаның қозғалыс белсенділігінің төмендеуі
16. Оптимальды қозғалыс тәртібі:
1. денешынықтыру тәрбиесінің гигиеналық негізі
2. қозғалыс белсенділігінің жоғарлауы
3.даладағы тұрақты түрде жүргізілетін денешынықтыру сабағы
4.аз мөлшердегі физикалық жаттығулар
5. спортзалдағы тұрақты түрде жүргізілетін денешынықтыру сабағы
17. Ағзаның қимыл қозғалысқа биологиялық қажеттілігі-ол:
1. қимыл қозғалыс белсенділігінің жоқтығы
2. Кинеозофилия
3. ағзаның қимыл қозғалыс белсенділігінің жоғарлауы
4.Гипокинезия
5.Гиперкинезия
18.Балалар мен жасөспірімдердің денсаулығына әсер ететін негізгі қауіп факторы:
1.шынықтыру
2.тәуліктік рационалды тәртіп
3.оптимальды қозғалыс тәртібі
4.қимыл қозғалыс белсенділігінің жеткіліксіздігімен шектен тыс болуы
5.ойын, оқу және еңбек іс- әрекетіне қойылатын гигиеналық талаптардың бұзылуы
Кредит 1 . №2 Тақырып: Жобаны санитарлық- эпидемиологиялық сараптаудың алгоритмі.
1.КТУ қай жерде орналасқаны дұрыс
1.қала ортасында
2.базалық өндіріске жақын селитебтік зонаның участкесінде
3.елді мекен сыртында
4.зауыт территориясында
5.өндіріс ғимаратында
2. Нысанның бас жоспары бойынша не анықталады?
1. Ластану көздерін
2. Жылыту жүйесінің типтері
3. Жер учаскесінің жоспары мен көлемі
4. Бала бақшаның аймағындағы нысандарды
5. Су жүйесінің типтері
3.Жағдайлық жоспар дегеніміз?
1. Балаларды мектепте оқыту жоспарының элементі
2. Дене бітімінің элементі
3. Жоба құжатының элементі
4. Мектепке дейінгі мекемелердің күн тәртібінің элементі
5. Жылыту жүйелерінің элементі
4.ТЖК дегеніміз не?
1. Бөлмедегі табиғи жарықтану деңгейінің нормалық көрсеткіші
2. Бөлменің жарықтану көрсеткіші
3. Жұмыс орнының жарықтану көрсеткіші
4. Жалпы жарықтану көрсеткіші
5. Жұмыс орнындағы жасанды жарықтандыру көрсеткіші
5. Білім беру ұйымдарында бір орынға шаққандағы жер учаскесінің көлемін анықтау кезінде басшылық ретінде қандай нормативтік құжат қолданылады :
1. ҚР “Білім туралы” Заңы
2. ҚР “Халық денсаулығы мен денсаулық сақтау жүйесі туралы” Кодексі.
3.«Қала құрлысы.Қалалық және ауылдық мекендерді жоспарлау және құрылыстарын салу» ҚНмЕ.
4. «Әкімшілік ғимараттары мен имараттары» - ҚНмЕ.
5. ҚР Денсаулық сақтау Министірлігінің бұйрықтары.
6. Төменде берілгендердің қайсысы мемлекеттік ескертпелі санитарлық бақылауға жатады?
1. Нысандарды тексеру
2. Балалар тауарларының сатылыуын бақылау
3. Бұйрық жобасын дайындау
4. СЭС жұмысының жоспарын құрастыру
5. Құрылыс жобасын қарастыру
7.Ескертпелі санитарлық бақылауға кіреді:
1.нысандарды эпидемиологиялық көрсеткіштер бойынша тексеру
2.мектепке дейінгі мекемелерді жоспардан тыс тексеру
3.мектепке дейінгі мекемелерді тақырып бойынша тексеру
4.мектепке дейінгі мекемелердің жобасын қарастыру
5.балалар мен жасөспірімдер гигиенасы бөліміндегі санитар дәрігердің жұмысын жоспарлау
8.Ескертпелі санитарлық бақылауға кіреді:
1.нысандарды эпидемиологиялық көрсеткіштер бойынша тексеру
2.мектепке дейінгі мекемелерді жоспардан тыс тексеру
3.мектепке дейінгі мекемелерді тақырып бойынша тексеру
4.құрылыс барысын бақылау
5.балалар мен жасөспірімдер гигиенасы бөліміндегі санитар дәрігердің жұмысын жоспарлау
9. Жалпы білім беретін мектептерді жоспарлаудың негізгі принципі
1. Ғимарат ішіндегі жасына байланысты оқшаулау принципінің сақталуы
2. Денешынықтыру тәрбиесінің қолайлы жағдайлары
3. Радиациялық қауіпсіздікті қамтамасыздандыру
4. Елді мекендердегі қолайлы климаттық жағдайлар
5. Елді мекендердегі қолайлы климаттық жағдайлар
10.Жобаның түсініктеме қағазында беріледі:
1. елді мекеннің жағдайлық жоспары
2. участкенің функционалдық зоналары
3. жоспарланып отырған ұйымның жалпы сипаты
4. ұйымның бас жоспары
5. қабат сызбалары
№1 Жағдайлық есеп
Облыстық СЭС балалар мекемесінің типтік жобасы келісімге түсті. Тапсырылған материалдар:түсініктеме қағазы,әр қабаттың жоспары және кесінділері, желдету, жылыту, жарықтандыру, су, канализация, электроқондырғылардың сызбалары.
1.Балалар мен жасөспірімдер гигиенасының бөліміндегі санитар дәрігердің жұмысының аспектілерін атаңыз.
2.Тапсырылған материалдардың толықтығы туралы қорытынды беріңіз.
3.Жұмысыңызға қажетті нормативті құжаттарды атаңыз.
4.Мектепке дейінгі мекемелердің негізгі бөлмелерінің жарықтануына қойылатын санитарлық талаптар.
№2 Жағдайлық есеп
2008 жылдың тамыз айында ауданнан мектеп ғимаратын қайта салу туралы құжаты түсті.
(мектеп ғимаратына 8 оқу классын қосып,салу) .Жобада 400 оқушыға 10класс көрсетілген, ал қазіргі кезде 3 ауысымда 650 оқушы оқып жатыр. Әр класста 45-48 оқушы.Халық санының көбею болжамы бойынша 1-1.5 жыл ішінде оқушылар саны 900-920 оқушыға көбеюі мүмкін.
1.Балалар мен жасөспірімдер гигиенасы бөліміндегі санитар дәрігердің жұмысының аспектілерін атаңыз.
2.Ауданда мектепті реконструкциялау немесе жаңадан салыну қажеттілігін дәлелдейтін қорытынды беріңіз.
3.Жұмысыңызға қажетті нормативті құжаттарды атаңыз.
4.Мектептің балалармен тығыздылығы неге әкелуі мүмкін?
Кредит 1 . №3 Тақырып: Жалпы білім беру ұйымдарының құрылысына бөлінген жер учаскесін гигиеналық бағалау.
1.Жалпы білім беретін мектептерді жоспарлаудың негізгі принципі
1. Ғимарат ішіндегі жасына байланысты оқшаулау принципінің сақталуы
2. Денешынықтыру тәрбиесінің қолайлы жағдайлары
3. Радиациялық қауіпсіздікті қамтамасыздандыру
4. Елді мекендердегі қолайлы климаттық жағдайлар
5. Елді мекендердегі қолайлы климаттық жағдайлар
2.Бастауыш сыныптың оқу секциялары қай қабатта орналасады:
1. 1 қабатта.
2. 2 қабатта.
3. 3қабатта.
4. 4қабатта.
5. 5қабатта.
3.Мектеп ғимаратының биіктігі:
1. 3 қабаттан жоғары емес.
2. 5 қабаттан жоғары емес.
3. 2қабаттан жоғары емес.
4. 4қабаттан жоғары емес.
5. 1қабаттан жоғары емес.
4.Мектеп участкесін көгалдандыру пайызы:
1.60%
2.70%
3.80%
4 50%.
5.30%
5. Жалпы білім беру ұйымдарының шаруашылық алаңшасы:
1.қалған алаңшалардан бөлек, жеке орналасу керек
2.әкімшілік бөлмеге, медпунктқа жақын орналасуы керек
3.асхана мен кір жуатын орынға жақын орналасуы керек
4.өз алдына жеке транспорт келетін жол болуы керек
5.шаруашылық алаңына жеке транспорт жолы қажет емес
6.мектеп ғимаратының негізгі функционалдық элементіне жатады:
1.тұрмыстық бөлмелер
2.спорт зал
3.буфет
4.асхана
5.оқу класы
7.Мектептің жер участкесінің функционалдық зоналары:
1.бау -бақша зонасы
2.тұрғын зонасы
3.оқу -тәжірибие зонасы
4.қабылдау бөлімшесі
5.топтық алаңшалар
8. Мектептің жер участкесінің функционалдық зоналары:
1. тұрғын зонасы
2.изолятор
3.рекреация
4.шаруашылық зонасы
5. топтық алаңшалар
9.Балалар мен жасөспірімдер ұйымдарының жер участкесін жоспарлаудың негізгі принципі қандай?
1.спорт алаңшаларының болуы
2. оқу -тәжірибиелік зонасының болуы
3.функционалды зоналау
4. шаруашылық зонасының болуы
5. тұрғын зонасының болуы
10.Жалпы білім беретін мектептерді жоспарлауда қолданылатын негізгі нормативті құжаттар:
1. СНиП РК 3.02.-24-2004 «Дошкольные учереждения»
2. Компьютер класстарына қойылатын гигиеналық талаптар
3.«Қала құрлысы.Қалалық және ауылдық мекендерді жоспарлау және құрылыстарын салу» ҚНмЕ.
4. «Әкімшілік ғимараттары мен имараттары» - ҚНмЕ.
5. ҚР Денсаулық сақтау Министірлігінің бұйрықтары.
11.Балалар мекемелерінің бағыты:
1оңтүстік
2.оңтүстік-батыс
3.батыс
4.солтүстік
5. солтүстік-батыс
12 Мектептің жер участкесі қандай зоналарға бөлінеді:
1.оқу-өндірістік, спорттық
2.шаруашылық
3.демалыс зонасы, көгалдандыру зонасы
4.әкімшілік зонасы
5.оқу корпустары
№1 Жағдайлық есеп
10 мыңдық тұрғыны бар №3 ықшам ауданында 320 орынға арналған мектеп құрылысы жобаланып отыр. Құрылысқа бөлінген жер учаскесінің ауданы 2,5 га , жер асты грунт суларының биіктігі 0,7 м , жер беті 0,50м ылдиланған.
1. Балалар мен жасөспірімдер гигиенасы бөліміндегі санитар дәрігердің жұмысының аспектілерін атаңыз.
2.Мектеп құрылысына бөлінген жер участкесіне қорытынды беріңіз.
3.Қажетті нормативті құжаттарды атаңыз.
4.Жер участкесіне қойылатын санитарлық нормалар
№2 Жағдайлық есеп
Өндірістік қалада жаңадан салынып жатқан ықшам аудан ішінде мектеп құрылысы жоспарлануда. Ықшам ауданындағы халық саны - 10000, соның ішінде мектеп жасындағылары – 1000.
Мектепке дейінгі жастағы балалар мекемелері мен қамтамасыздандыру сұрақтарын шешуде, балалар мен жасөспірімдер гигиенасы бөліміндегі санитар дәрігердің жұмысының аспектілерін атаңыз?
Мектепке қажетті орындар санына қрытынды беріңіз?
Осы сұрақты шешу кезінде қолданылған негізгі нормативтік құжаттарды атаңыз?
Мектеп тығыздығы қандай жағдайға әкеліп соғуы мүмкін?
№3 Жағдайлық есеп
Мектеп магистралдық көшелерден алыс ықшам аудан ішінде орналасқан.Қызыл жолаққа дейінгі ара қашықтық – 10метр.Мектеп территориясына әр жақтан кіретін 4 есігі бар және оң жақтан шаруашылық зонасына кіретін бөлек бір есігі бар.Территориясы қоршалған.Жер участкесі келесі функционалдық зоналарға бөлінген:1- футбол алашасы , жүгіру жолдары және ұзындыққа секіру орны ;2 – демалыс зонасы шаруашылық зонасына жақын орналасқан; 3 – оқу - тәжірибелік зонасында автотұрақ және шеберханалар орналасқан; 4 – шаруашылық зонасы бөлек орналасқан , оған жеке кіретін есігі бар және бұл зонада асхана да орналасқан.
Мектеп ғимаратының ішкі жоспарлануымен жер участкесінің жоспарлануына баға беріңіз.Қандай кемшіліктері бар?Кемшіліктерді жоюға арналған шараларды ұсыныңыз?
№4 Жағдайлық есеп
Мектеп магистралдық көшелерден алыс ықшам аудан ішінде орналасқан.Қызыл жолаққа дейінгі ара қашықтық – 25 метр.Мектеп территориясында балалар кіретін 1есік және шаруашылық зонасына кіретін есігі бар. Территориясы қоршалған.Көгалдандыруы – 25%. Жер участкесі келесі функционалдық зоналарға бөлінген: 1- волейбол алаңшасы; жүгіру жолдары және ұзындыққа секіру орны ; 2 – демалыс зонасы көгалдандырылған , мектепке кірер жерде орналасқан; 3 – оқу - тәжірибелік зонасы жоқ; 4 – шаруашылық зонасы бөлек орналасқан , оған жеке кіретін есігі бар және бұл зонада асхана да орналасқан.
Мектеп ғимаратының ішкі жоспарлануымен жер участкесінің жоспарлануына баға беріңіз.Қандай кемшіліктері бар?Кемшіліктерді жоюға арналған шараларды ұсыныңыз?
Кредит 1 . №4 Тақырып: Оқушыларды мамандыққа бағыттау және дәрігерлік - мамандық кеңес беру.Профессиограмма.
Жағдайлық есеп №1
Жасөспірім П.,16 жаста , 8 сынып бітірген.КТУ маляр мамандығы бойынша оқуда. Бұл мамандық тірек – қимыл аппаратына жүктеме түсуімен және ыңғайсыз қалыпта жұмыс істеуімен сипатталады (қолды жоғары көтерілуімен т.б ),бояулармен,лактармен , ерітінділермен жұмыс істеу және ауырлықтарды көтерумен байланысты ммандық. Мамандыққа жарамдылығын анықтауға жолдама берілген. Клиникаға келгендегі шағымдары: қақырық аралас жөтел,ентігу , дене қызуының жиі субфебрильді көтерілуі ( 37,1-37,4').Өзін 12 жастан аурумын деп санайды.Сол жасында пневмониямен, тұмаумен, 2 рет өкпенің қабынуымен ауырды.Туберкулез диспансерінде бірнеше рет тексерілді – қақырығында микобактерия анықталмаған.
Обьективті: Дене бітімінің дамуы орташа, тері жамылғысы және терінің шырышты қабатының түсі қалыпты жағдайда.Сол жақ жарты өкпе клеткасы тыныс алу кезінде артта қалған.Сол жақ жауырын бұрышында перкуторлық дыбыс қысқарған.Бұл жерде ылғал және құрғақ дыбыс естіледі.
Диагноз: бронхоэктатикалық ауру.
1.Таңдалған мамандығын оқу мүмкіндігіне қорытынды беріңіз.
2.Жасөспірімнің денсаулығына қауіпсіз, мамандық таңдауына альтернативті нұсқаулар ұсыныңыз.
3.Негізгі аурулардың алдын – алу үшін емдеу – профилактикалық шараларды ұсыныңыз?
№2
Жасөспірім К . 17. Кәсіптік - техникалық училищеге автослесарь мамандығы бойынша түсті . Бұл мамандық жоғары ауыр еңбекпен, статикалқ жүктемелер, ыстық май материалдарымен қатынас, көліктің газды шығарындылары, жоғары жарақаттануымен, жағымсыз микроклимат жағдайымен сипатталады. Мамандық жарамдылығына қатысты сұрақты шешуге және диагнозды анықтауға жіберілді.
Шағымдары: жүректе болатын аурулар, физикалық жүктеме кезіндегі ентігулер, жүрек соғуы.
Объективті белгілері: Еріні көгерген, 1 минутта пульс соғысы 86. Қан қысымы 120/80 , өкпеде дем алу - везикулярлы. Бауыры ұлғайған, буындарында өзгерістер байқалмаған. Қан және зәр анализі қалыпты . Электрокардиограмма – жүректің сол жақ электрлік осьінде кішкене ауытқу бар. Фонокардиограммадағы амплитуда I және II тондары жоғары . I тоннан кейін ұзын 11 тонмен араласқан систолалық шу байқалады. Кеуде қуысының рентгеноскопиясы - өкпеде өзгерулер жоқ, жүрек митральды конфигурацияға жақындауда.
Диагноз: ревматизм, активті емес фаза.
1.Таңдалған мамандығына оқу мүмкіндігіне қорытынды беріңіз.
2.Жасөспірімнің денсаулығына қауіпсіз, мамандық таңдауына альтернативті нұсқаулар ұсыныңыз.
3.Негізгі аурулардың алдын – алу үшін емдеу – профилактикалық шараларды ұсыныңыз?
№3
Жасөспірім С., 15 жаста. Кәсіптік - техникалық училищеде токарь мамандығы бойынша түсті. Мамандық сипаты: жұмыс ыңғайсыз жағдайда орындалады, статикалқ жүктемелер,өндірістік шаң,локальді діріл жоғары деңгейде байқалады.Қолындағы экзема ауруына байланысты мамандыққа жарамдылығын анықтауға жіберілді.Бұрын корь, коклюш диатез ауруларымен ауырған.Дене бітімінің дамуы орташадан жоғары.Тексеру кезінде ішкі ағзаларымен жүйелерінде ауытқы анықталмаған.
Диагноз:қол экземасы.
1.Таңдалған мамандығына оқу мүмкіндігіне қорытынды беріңіз.
2.Жасөспірімнің денсаулығына қауіпсіз, мамандық таңдауына альтернативті нұсқаулар ұсыныңыз.
3.Негізгі аурулардың алдын – алу үшін емдеу – профилактикалық шараларды ұсыныңыз?
№4
Газбен сваркалау мамандығы келесімен сипатталады:темір,марганец,магний, аэрозольі түріндегі өндірістік шаң , зиянды газдар (озон,азот қышқылы,ацетилен), ультра күлгін және инфрақызыл сәулелер,ыңғайсыз жағдайдағы жұмыс позасы,аэродинамикалық шуыл.Газбен сваркалау мамандығына санитарлық сипаттама құрастырыңыз және сұрақтарға жауап беріңіз:
1.Қандай аурулар бұл мамандықты меңгеруге кедергі келтіреді?
2.Бұл мамандықты меңгеру үшін жасөспірімге қандай кілттік функциялар қажет?
№5
Бұрғылау мамандығы жұмыстың ауыр түрлеріне жатады және келесілермен сипатталады:қолайсыз микроклимат (ашык аспан астындағы жұмыс), мұнай, газ, күкірт қышқылымен жұмыс істеу,жоғарғы жарақат.Мұнай бұрғылаушы мамандығына санитарлық сипаттама құрастырыңыз және сұрақтарға жауап беріңіз:
1.Қандай аурулар бұл мамандықты меңгеруге кедергі келтіреді?
2.Бұл мамандықты меңгеру үшін жасөспірімге қандай кілттік функциялар қажет?
№6
Экскаваторщик мамандығы келесі профессионалдық зияндылықтардан тұрады:жергілікті және локальді дірілден,шудан,автокөлік газдарынан,жоғарғы нервтік – эмоционалдық жағдайдан,жағымсыз климаттан.
Экскаваторщик мамандығына санитарлық сипаттама құрастырыңыз және сұрақтарға жауап беріңіз:
1.Қандай аурулар бұл мамандықты меңгеруге кедергі келтіреді?
2.Бұл мамандықты меңгеру үшін жасөспірімге қандай кілттік функциялар қажет?
№7
Тас қалаушы мамандық еңбектің ауыр түріне жатады,қолайсыз жұмыс позасымен,қолайсыз микроклиматпен сипатталады.
Тас- қалаушы мамандығына санитарлық сипаттама құрастырыңыз және сұрақтарға жауап беріңіз:
1.Қандай аурулар бұл мамандықты меңгеруге кедергі келтіреді?
2.Бұл мамандықты меңгеру үшін жасөспірімге қандай кілттік функциялар қажет?
Тесттер
1 вариант
1.Мамандыққа бағыттау келесі ерекшеліктерді ескере отыра жүргізіледі
1.жасөспірімнің қалауы
2.денсаулық жағдайы
3.жасөспірімнің психологиялық ерекшеліктері
4.қоғамға мамандардың қажеттілігі
5.барлығы дұрыс
2.Мамандықты дұрыс таңдауда оқушыға кім көмектеседі:
1.мектеп педиатры
2.ересектер емханасындағы жасөспірімдер кабинетіндегі және балалар емханасындағы дәрігер
3.СЭС қызметкерлері
4.университет оқытушылары
5.КТУ оқытушылары
3.Дәрігерлік - мамандық кеңес жүргізу үшін қажет:
1.дәрігердің жасөспірімдердің анатомиялық – физиологиялық ерекшеліктері туралы біліктілігі
2.мемлекетке қажетті мамандықтарды білуі
3.еңбектің жағдайы мен сипатын білуі
4.СЭС дәрігерінің жұмысындағы тәжірибесі
5.жасөспірімдердің еңбегін қорғау саласындағы нормативтік – құқықтық актілерді білуі
4.Денсаулығында созылмалы аурулары бар жасөспірімдерге дәрігерлік - мамандық кеңес беру рұқсат етіледі:
1.емдом қабылдағаннан кейін
2.созылмалы аурулардың асқыну кезеңінде
3.барлық уақытта
4. ремиссия кезінде
5.кез – келген активті фаза жағдайында
5.Академик И.П.Павлов нервтік жүйесін 2 типке бөлді:
1.күшті
2.төмендетілген
3.әлсіз
4.жоғарылатылған
5.тәуелсіз
6.Нерв жүйесі жоғарғы қозғалыстағы адамдарда келесі ерекшеліктер байқалады:
1.барлығын жылдам қабылдайды
2.жұмысты жақсы орындайды
3.конвейерде тиімті жұмыс жасайды
4.жұмысты жоғары жылдамдықпен орындайды
5.үлкен көлемді түсетін ақпараттарды тез қабылдайды
7.Мамандықтың кілттік функцияларының қимыл қозғалыс сферасына келесілер кіреді:
1.бұлшық ет күші
2.анализаторлар
3.төзімділік
4.ойлау
5.координациялық көрсеткіштер
8.Ағзаға тигізетін әсеріне байланысты мамандықтың бірінші топтарына жатады:
1.өндірістің қолайсыз факторларының тигізетін әсері
2.өндірістің қолайсыз факторларының кешені
3.өңдірістің қолайсыз факторлары жоқ мамандықтар
4.еңбектің ауыр және зиянды түрі
5.барлық мамандықтар
9.Дәрігерлік - мамандық кеңес беру қай сыныптан бастап жүргізіледі:
1.5-ші сыныптан
2.10-ші сыныптан
3.7- ші сыныптан
4.1- ші сыныптан
5.3- ші сыныптан
10.Жасөспірімдерге рұқсат етілмейтін еңбек түрі:
1.1 – ші 2-ші қауып класындағы химиялық заттармен жұмыс
2. иондалған сәулелермен жұмыс
3.биіктікте жұмыс жасауға
4.көру анализаторына түсетін жүктемесі жоғары
5.жануарлармен жұмыс істеу
2 вариант
1.Мамандыққа бағыттаудың міндеттері:
1.мамандықты таңдауға көмек
2.жасөспірімдерді қоғамдық жұмыстарға жұмылдыру
3.қабілеттілікті анықтау мен қолдану
4.жан – жақты дамуы
5.жоғарыда көрсетілгендердің барлығы дұрыс
2.Жасөспірімдерді жұмысқа және оқуға қабылдау кезіндегі медициналық көрсеткіштер бойынша мамандыққа іріктеп алу негізі:
1.мамандыққа жарамдылығы туралы қорытынды
2.медициналық тексерулердің нәтижесі
3.баланың дамуы туралы мәліметтер
4.бала мен ата- аналардың қалауы
5.мемлекетке қажетті кадрлар
3.Мамандыққа жарамдылық келесі ағзаның индивидуалды ерекшеліктеріне байланысты анықталады:
1.денсаулық жағдайының деңгейімен
2.мамандықтың танымалдылығы
3.мамандықтың кілттік функцияларының даму деңгейі
4.жоғарғы нерв жүйесінің типологиялық ерекшеліктері
5.материалды жағдайы
4.Нерв жүйесі жоғары адамдардың қабілеті:
1.ұзақ уақыт пультпен жұмыс істеу
2.көз анализаторына жоғары жүктеме түсетін жұмыстарды орындау
3.ұзақ уақыт атқарылатын жұмыстар
4.шұғыл жағдайлар кезінде дайындықта болу
5.жоғарыда айтылғандардың бәрі дұрыс емес
5. нервтік жүйесін 2 типке бөледі:
1.қозғалмалы
2.қозғалмалы емес
3. күшті
4.инертті
5. бәрі дұрыс
6.Мамандықтың кілттік функциялары келесілерге бөлінеді?
1. 5 сфераға
2. 3 сфераға
3. 6 сфераға
4. 2 сфераға
5. 7 сфераға
7.Сенсорлық функцияларға жатады:
1.көру,есту
2.есте сақтау
3.дәм сезу
4. зейін қою
5. иіс сезу
8.Мамандықтың 2 тобына мамандықтың кілттік функциялары келесі сандардан тұратындары жатады:
1.1-2 дейін
2. 2-4 дейін
3.5-9 дейін
4.9 -дан жоғары
5.1-10дейін
9.Ағзаға тигізетін әсеріне байланысты мамандықтың 4- ші тобына жатады:
1.өндірістің қолайсыз факторларының тигізетін әсері
2.өндірістің қолайсыз факторларының кешені
3.өңдірістің қолайсыз факторлары жоқ мамандықтар
4.еңбектің ауыр және зиянды түрі
5.барлық мамандықтар
10.Мамандықтың санитарлық сипаты келесілерден тұрады:
1.жұмыс үрдісін және жеке операцияларды сипаттау
2.қолданылатын материалдарды,аспаптарды сипаттау
3.еңбек ақысының көлемі
4.материалдық жауапкершілік
5.арнайы дайындықтың қажеттілігін көрсету
Кредит 1 . №5 Тақырып:
1. Мектептің негізгі бөлмелерінің оптимальды бағыты:
1.солтүстік
2.оңтүстік
3.батыс
4. оңтүстік- батыс
5.оңтүстік-шығыс
2. ВДТ бөлмелеріндегі ТЖК мөлшері нешеге тең:
1.1,2%-1,5%
2.1%-2%
3. 1,5%-3%
4. 1,2%-2%
5. 2%-5%
3. ВДТ бөлмелерінің бағыты:
1.оңтүстікке
2.батыс
3. оңтүстік-шығыс
4. солтүстік және солтүстік-шығыс
5.кез келген бағытқа
4. ВДТ бөлмелеріндегі жасанды жарықтандыру көлемі нешеге тең:
1.500лк
2.250лк
3.300лк төмен емес
4.350лк жоғары емес
5.100лк
5.Оқу кезінде көру анализаторына түсетін жүктеме неге байланысты:
1.тамақтану жағдайына
2.көрнекілік жағдайына
3.оқу ұзақтығына
4.кітап салмағына
5.иллюстрация санына
6.Мектеп оқушысының ең көп жүктеме түсетін мүшесі:
1.Есту
2.Бұлшықет жүйесі
3. Көру мүшесі
4.Дәм сезу
5.Иіс сезу
7.Бөлменің табиғи жарықтандыру деңгейі неге байланысты:
1.терезе санына, олардың конфигурациясымен көлеміне
2.терезе санына және көлеміне
3. терезе санына, жабдықтардың орналасуына
4.терезе конфигурациясына, оқушылардың отырғызылуына
5. терезе санына, жабдықтардың орналасуына және олардың көлеміне
8.Оқу класстарындағы жарық коэффиценті нешеге тең?
1. ЖК- 1:8
2. ЖК -1:4
3. ЖК-1:6
4. ЖК-1:5
5. ЖК-2:2
9.Балалар мен жасөспірімдердің күні бойы болатын бөлмелеріндегі инсоляция ұзақтығы:
1.3,5сағат
2.2,0 сағат
3.2,5 сағат
4.3,0 сағат
5.4,0 сағат
10.Информатика кабинетімен есептеу бөлмелерінің бағыты:
1.оңтүстік
2. оңтүстік-шығыс
3. оңтүстік-батыс
4.солтүстік-шығыс
5.батыс
11.Персоналды компьтерлермен жұмыс істеген кезде түсетін негізгі табиғи жарық көзінің бағыты:
1.оң жақтан
2.сол жақтан
3.төбеден
4.компьютермен отырған адамның оң жағынан
5.екі жағынан
12.Информатика кабинеттерінің орналастырылуына тиым салынады:
1.ғимараттың бірінші қабатында
2. ғимараттың екінші қабатында
3.жер төледе
4. ғимараттың үшінші қабатында
5.жоғарғы қабаттарда
13.Инсоляция дегеніміз –ол:
1.күн радиациясының нормалау көрсеткіші
2.ТЖК
3.жасанды жарықтандыру деңгейі
4. табиғи жарықтандыру деңгейі
5. жасанды жарықтандыру деңгейінің нормалау көрсеткіші
6. Кредит 2. Тақырып №6: 6 жастағы балардың мектепте оқуға дайындығын гигиеналық бағалау
Жағдайлық есептер
№1
Ұл бала,6 жаста . Дене ұзындығының жылдық қоспасы 6 см, тұрақты тістер саны- 3, бойы-115 см, салмағы -20 кг . Мектепке барар жылдан бір жыл бұрын жедел аурулармен 2 рет ауырды. Созылмалы ауруы жоқ . Сөйлеу қабілетінде кемістіктері жоқ . Монометриялық тест орындау нәтижесі оң.
Центильді әдіспен дене бітімінің дамуына баға беріңіз.
Резистенттілік деңгейін бағалаңыз.
Баланың денсаулық тобын анықтаңыз.
Керн- Ирасек тесті бойынша психофизикалық дамуына баға беріңіз.( баллдар саны)
Нәтижелері:
Тапсырма №1 сурет А-1
Тапсырма №2 сурет Б-2
Тапсырма №3 сурет В-3
Сөйлеу қабілетіне баға беріңіз.
Мектептік ержетуді бағалаңыз.
Денсаулық жағдайын және мектепке қажетті дағдыларды жетілдіруді жақсарту үшін ұсыныстар беріңіз.
№2
Қыз бала, 6 жаста. Дене ұзындығының жылдық қоспасы 3 см, тұрақты тістер саны- 1, бойы-111 см, салмағы -18 кг. . Мектепке барар жылдан бір жыл бұрын жедел аурулармен 4 рет ауырды. 2 ші деңгейдегі сколиоз байқалады. Сөйлеу қабілетінде кемістіктері жоқ . Монометриялық тест орындау нәтижесі теріс.
1. Центильді әдіспен дене бітімінің дамуына баға беріңіз.
2. Резистенттілік деңгейін бағалаңыз.
3. Баланың денсаулық тобын анықтаңыз.
4.Керн- Ирасек тесті бойынша психофизикалық дамуына баға беріңіз.( баллдар саны)
Нәтижелері:
Тапсырма №1 сурет А-3
Тапсырма №2 сурет Б-2
Тапсырма №3 сурет В-3
Сөйлеу қабілетіне баға беріңіз.
Мектептік ержетуді бағалаңыз.
Денсаулық жағдайын және мектепке қажетті дағдыларды жетілдіруді жақсарту үшін ұсыныстар беріңіз.
№3
Қыз бала, 6 жаста. Дене ұзындығының жылдық қоспасы 2 см, тұрақты тістер саны- 0, бойы-107 см, салмағы -15 кг. Ақырғы жылы пиелонефриттің жедел түрімен ауырды.Сөйлеу сапасында дефектісі бар («Р» дыбысын айта алмайды) .Монометриялық тест орындау нәтижесі теріс.
1. Центильді әдіспен дене бітімінің дамуына баға беріңіз.
2. Резистенттілік деңгейін бағалаңыз.
3. Баланың денсаулық тобын анықтаңыз.
4.Керн- Ирасек тесті бойынша психофизикалық дамуына баға беріңіз.( баллдар саны)
Нәтижелері:
Тапсырма №1 сурет А-4
Тапсырма №2 сурет Б-3
Тапсырма №3 сурет В-5
5.Сөйлеу қабілетіне баға беріңіз.
6.Мектептік ержетуді бағалаңыз.
7.Денсаулық жағдайын және мектепке қажетті дағдыларды жетілдіруді жақсарту үшін ұсыныстар беріңіз.
№
Достарыңызбен бөлісу: |