Көрсеткiштердiң туындыларының оның негiзiнде табылу мүмкiн
Элемент Зерттелген аумақтар, мың. га
жүктеу/скачать 8,98 Mb.
|
экологиялық мониторинг каз (2)
- Бұл бет үшін навигация:
- 1-1,5 ШРК >1,5 ШРК
- 15.3. Ростов және Ростов облысындағы экологиялық жағдай
Мәскеу облысында өндіріс қалдықтарымен қоса Мәскеу қаласының қоқыстары тасталуынан полигондар мен қоқыс аумақтары өсуде. Жыл сайынғы ҚТҚ көму көлемі 6 млн т. құрайды. 15.3. Ростов және Ростов облысындағы экологиялық жағдай Ростов-на-Дону – қаласының тұрғындары 1 млн аса, әртүрлі саладағы кәсіпорындар қамтыған («Ростсельмаш», «Роствертол», тері зауыты, гипс зауыты, жиһаз фабрикасы, ЖЭО). 2004 жылы жалпы станционарлы көздерден тастандылар 132 мың. т тасталған. Облыс қалаларындағы станционарлық көздерден (мың. т) мөлшеріндегі тастандылар : Ростов-на-Дону (9), Новочеркасск (62), Таганрог (7), Шахты (4), Волгодонск (3), Новошахтинск (1), Батайск (1), Азов (шамамен 1) құраған. Атмосфераның негізгі ластаушылары: ААҚ «Новочеркасск СЭС», Эксперименталдық ЖЭС, ААҚ «Новочеркасск электрод зауыты», ААҚ «Таганрогск металургиялық зауыты», Волгодон ЖЭЦ-2, МУП «Теплокоммунэнерго», ААҚ «Ростсельмаш» болып табылады. Жалпы көлемнен жылымалы ластаушы көздерге 82 % тиесілі. Қалалардағы барлық тастандылар қаладағы барлық табиғи ортаны ластайды. Мысалы қаланың 1998 жылы атмосфераға шығарған жиынтық жылдық тастандысы 146 мың. т. құраған. Олардың 90 % асасы автомобил транспортарына тиесілі және жылдан жылға қалдықтары көлемі жоғарлауда. Жаңа ғасырдың алғашқы жылдарында ең ластаушы қалала аудандары атмосфераға жыл сайын 200 т дейін қатты щаңды бөлшектерді, 300 т дейін ұшатынх газо тәрізді қосылыстар, 15 т дейін метан, 2 т дейін формальдегид шығарады. Белсенді ластаушыларға су нысандары жатады.Өндірістен шығатын ағынды сулар жергілікті тазалау құрылғыларынан өтуіне қарамастан, Дон мен Темерник өзендеріне мұнай өнімдері, синтетикалық беткі-белсенді заттар (СПАВ), фенол, минералды және органикалық взвеси, хлорид, сульфат, нитрат, аммиак, ауыр металдар мен және тағы басқа заттар түседі. Мысалы Темерник өзеніне жыл сайын 100 млн аса нашар тазаланған ағынды сулар құйылады, бұл табиғи ағыннан 15 есе көп. Ростов облысында ауасы ластанған жағдайда 40 % шамасында халық өмір сүруде. 2003 жылы облыстағы жалпы атмосфераны ластайтын тастандылар 496 мың. т құраған, стационарлы ластаушы көздердерге 30 % тиесілі. Тазалау ғимарттарының жаңалануымен 2002 жылғы қарағанда 2003 жылы атмосферадағы тастанды көлемі 3 % қысқарған. Атмосфераны негізгі ластаушы заттар жылжымалы көздерден түседі, нақтырақ жалпы тастанды массаның 70 % алып отыр. Ластаушы заттар қала мен облыс су нысандарына түседі. Ростов облысының негізгі су жинаушы көздері Дон өзенің беткі сулары, Дон өзенінің бассейіні, Цимлянск су қоймасы болып табылады. Беткі су нысандарына жылына 1723 млн мЗ ағынды су түседі, оның 1/5 негізінен ластанған сулар. Су нысандарында жиналар алдында жүргізілетін тазалау жұмыс күші - 672 млн м3 Ростов облысындағы өндірістік-атмосфералық ауаны ластаушылар: «Новочеркасск СЭС» - ластаушылар 58 % дейін, МУН (мұнай беруді көбейту әдісі) «Теплокоммунэнер», Волгодонская ЖЭЦ-2, ААҚ «Ростсельмаш», ЖЭЦ-2, ФГУП (Федералды мемлекеттік біртұтас кәсіпорын) «Новочеркассктағы синтетикалық өнімдер зауыты», ААҚ ҒӨҰ «Новочеркасск электровоз құрау зауыты», «Дон кірпіш зауыты», 000 «Аристотель», ААҚ «Новочеркасск электрод зауыты» - бұл кәсіпорындардағы тастанды көлемі 1,6 % дан 0,4 % дейін ауытқиды. Әр түрлі салалардағы өнеркәсіптерден үлкен көлемде қалдықтар шығады. Көмірді қазып алу мен көмірді байытуда кезінде ең көп көлемде қалдық шығарады. Облыстағы өндірісте қалдықтардың жинаулуы 400 млн т шамасына дейін жетеді. Шахталардағы үйінділердің аумағы 1 мың. Га дейін жерді алып жатыр. ТЭО қалдықтары күл мен шлак үйінділерінің аумағы ( 40 млн т аса) 250 га дейін орын алады. Соңғы үш жылдағы жыл сайын өндірстік қалдықтар көлемі 7 - 8 млн т, тұрмыстық қалдықтар - шамаен 1.5 млн т құраған. Өндіріс территорияларында жылдармен жоюға келмейтін немесе ағынды суды тазалау кезінде пайда болатын қалдықтар жинақталуда (гальван шламы, қалдықтар, мұнай өнімдері қалдықтары, лак бояу өндіріс қалдықтары, және т.б). Қоршаған ортаға қатты тұрмыстық қалдықтар үлкен көлемде түседі. Жылдар бойы және жыл сайын жиналатын қатты тұрмыстық қалдықтар негізінен толық жетілдірілемеген көму нысандарында, су қорғау зона аймағында, жер асты сулары жақын орналасқан құмды карьерлерде орналасады. 1999 жылдан бастап Ростове-на-Донуда қатты тұрмыстық қалдықтардың модернизирленген полигоны бар, Солтүстік Кавказда бұған тең келетін аналогы жоқ. Оның қоршаған ортаға әсері минималді. 2002 жылдан бері Ростовтың Оңтүстік федералді аймағында бірінші қоқыс өңдеуші кешен жұмыс істейді. Ростовск облысының топырағында жағымсыз құбылыстар мен үдерісстер интенсивті дамуы жүруде, оларға су мен жел эрозиясы, қарашірігінен айырылуы, ылғалдылығының жоғарлауы, тұздылануы, сортаңдануы, топырақ пен грунттың токсикалық заттармен ластануы жатады. Эрозияға ауыл шаруашлығының тыңайтқыштарының 35 % асасы ұшыраған. Облыта шөлденуге жерлер ұлғайуды. 2003 жылы орманды жерлердің көлемі 0,5 мың. Га кеңейген. Жасанды жолмен отырылғызылғандардың көлемі 0,4 мың. Га ұлғайған. Ростов-на-Донудағы әртүрлі топырақтарға жиынтық ластау индексі бірден жоғары (орман саябақ зонасында орташа шамамен 1,6 аралығында ауытқиды). Жылжымалы формалары Mn, Zn, Си, РЬ, Cd мөлшері бойынша ШРК жоғарлауы байқалмаған. Цинк, қорғасын, мыстың маңызы көбірек.Жергілікті өндіріс аймағында үлкен көлемде ластануы байқалған, ШРК жоғарлаған жалпы құрамында металдар мөлшері 2,5 – 5 құраған. жүктеу/скачать 8,98 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||