Көрсеткiштердiң туындыларының оның негiзiнде табылу мүмкiн
Мәскеу және Мәскеу облысындағы экологиялық жағдай
жүктеу/скачать 8,98 Mb.
|
экологиялық мониторинг каз (2)
| 15.2. Мәскеу және Мәскеу облысындағы экологиялық жағдай
Өзге де жағдайлар секілді, ластаушы заттардың басым көпшілігі атмосфера арқылы таралады. 2003 жылы Мәкеудің атмосфералық ауасына 1170 мың.т ластаушы заттар негізінен жылжымалы көздерден, одан ары автотранспорттарынан (92 %), 8 % - станционарлы көздерден түседі. Қалалардағы автотарнспорт саны 2003 жылы 2,7 млн бірлікті құраған. Атмосера тасатндыларының ішінде басым орынды көміртегі оксиді (73 %), көміртегінің 12 -14 % көмір сутегі мен азот оксиді басым орын алады. Мәскеу – Мәскеулік МӨЗ (68 %), ЖЭЦ-23 және т.б энергетика өндіріс орындары ауаның негізі станционарлы ластаушы көздері болып табылады. Сонымен қатар ААҚ «АэроопортВнуков», Хруничев ат. ФГУП «ГКНЦП.», ММПП «Салют», ААҚ «ММЗ «Серп и молот», ААҚ «Лианозовск электромеханикалық зауыттары» үлесін қосады. Мәскеу су нысандары ластануға ұшыраған. Мәскеу территориясында дал қазіргі уақытта 140 өзен мен көлдер ағып өтеді. Негізгі су артериясы Мәскеу өзені (қала арқылы 75 м ұзындықта), ірі ағыстары Яуз, Сетун, Сходен. Жылғалардың жартысы коллекторға алынған, қалғандары ашық арналары бар. 2003 жылы су қоймаларының беткі қабатына 2700 млн м3 аса көлемінде ағынды сулар тасталған, олардың 73 % ластанған. Алдынғы жылдармен салыстырғанда өлшенген заттар, органикалық заттар, мұнай өнімдері, темір, марганецтің мөлшері артқан. Коммуналдық шаруашылықтың негізгі ластаушылары алдымен Куряновск және Люберецік аэрация бекеті, олардың 70 % ағынды су тасталады. Мәскеу топырағынының химиялық құрамы зоналды топырақ құрамынан айырмашылығы бар. Мәкеу топырақ құрамының кейбір көсреткіштері 15.4 кестеде көрсетілген Мәскеудің урбандалған қалалары сілті реакциясымен, органикалық заттар мен сіңіретін элементтер ластануымен ерекшеленеді. Ластаушы заттар – метал және метал емес аэрозолдар мен ағындар, мұнай өнімдерімен, радионуклид, пестицид, агроландшафтармен, органикалық калдықтардан мұраланған. Қалалардағы маңызды ластаушы көз көктайғаққа қарсы құралдар. Алайда қалалардағы өсімдіктер автомобил пайдаланған газ улаушы әсерінен зардап шегеді, сонымен қатар көктайғаққа қарсы құралдар үлес қосады. Тұздың аэрозолді ағыны 1-15 м биіктікке көтеріледі және 200 – 250 қашықтыққа автомбилдің кең тас жолына дейін таралады. Мәскеуде көктайғақ қарсы құралдарды қыста енгізу орта есеппен 60 мың.т, кейінен ол 300 мың.т. өскен. Көптеген жылдар бойы топырақ пен тұз қоспасынан (көбінесе натрий мен калций хлоридтерінен) тұрды. Топыраққа хлордың кері әсерін жан-жақты анықталғаннан кейін, оны енгізу мөлшері азайған. Қазіргі таңда кальций мен магнийдің азотқышқылының тұз қосылысы ацетат аммонийдің сулы еріткіштері жиі кеңінен қолдана басталды. Бұл экологиялық жағдайдың жақсаруына әкелді. Кесте 15.4 Мәкеу облысында шым-күлгін топырақтың табиғи жер бедері мен Мәсеу урбандалған жерлерде химиялық құрамы салыстырмалы түрде сипатталады (үстінгі қабат)
жүктеу/скачать 8,98 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|