Көрсеткiштердiң туындыларының оның негiзiнде табылу мүмкiн
Топырақ құнарлылығының дәрежесі
жүктеу/скачать 8,98 Mb.
|
экологиялық мониторинг каз (2)
- Бұл бет үшін навигация:
- Жалпы саны Құрғақ биосалмағы Гифтерінің ұзындығы
Бірлестіктердің құрамы мен құрылымының өзгерiсiн қадағалау топырақ микроағзаларінің жекеленген таксономикалық топтары бойынша қалай болса, солай трофикалық топтары үшiн де жүргiзiлуі мүмкін. Мұндай тәсілдің мысалы крахмал ыдыратушы микробтардың бiрлестiгін (амилолитиялы), немесе целлюлозаларды ыдыратушы микроағзаларді, немесе экологиялық жағдайлардың өзгерісі кезінде оңай келетін органикалық заттарды пайдаланатын ағзаларді зерттеу болып табылады. Зерттелетiн трофикалық тобтарын таңдау зерттелетiн биоценоздың ерекшелiгiне және антропогендік факторлардың әсерінен органиканың тасымалдануының негiзгi өзгерiстерiне сәйкес келуi керек. Бiр түрлердiң жоғалуы және басқа түрлердің пайда болуы салдарынан бiрлестiктер құрамының бірнеше тiркелген өзгерiстерiнің жүру үшін маңызды экологиялық қозғалыстар қажет. Сол себептен, бұрын, бiрлестiктерге қарағанда оны құраушы - жекеленген түрлердiң популяциялары үшiн өзгерiс байқалуы мүмкін еді. Популяциялардың өзгерiстерi бiрлестiктегi түрдiң жоғалуына дейiн ертерек тiркеледi. Зерттелетiн организмдардың таңдауы популяциялық иссследованияхтардың жанында маңызды. Бірінші кезекте осындай белгілі экологиялық талаптарда дамитын стенотопты түрлер деп аталатын түрлер, және поллютанттардың мүмкiн аккумуляторлары бола алатын түрлер болуы мүмкін. Популяциялық сараптаманың (қоректену ортасына себу) дәстүрлi микробиологиялық әдістермен қатар оларға микроағзалардің популяциясы енгізілген мембраналық камераларды қолдана отырып тікелей топырақта микроағзалардің дамуын қадағалаудың біршама келешегі бар. Бұл кезде белгiлi қасиеттерi бар түрлердi енгiзу біршама өте тиiмдi. Мысалы, қышқыл тұнбалардың әсерін бағалау үшiн – рН-тың өзгерiстеріне жоғары сезiмталды ағзалардің түрлерiн енгiзу. Микроағзалар популяцияларының (мысалы, микроскоптық саңырауқұлақтардың) экологиялық жағдайлардың өзгерiсiне реакциясы лагфазалардың үлкеюiнде, спораның өсу деңгейінiң өзгерiсiнде, репродукцияда, мицелидің өсу жылдамдығында, дамудың жекелеген кезеңдерiнің ұзақтғында байқалуы мүмкін. Популяциялық деңгейде биотаның өзгерiстерi әсерлердiң біршама төмен деңгейлері кезінде байқалуы мүмкін. Мысалы, мұндай өзгерiстер БМК деңгейі төмен шымды-күлгiн топырақтардың кадмимен ластануында Mortierella ramannianaдiң стенотопты түрi үшiн тіркелген болатын. Сол уақытта бiрлестiктердi бағалау кезінде өзгерiстер ластану дозасында бір ретке жоғары қадағаланады (Марфенин, 1991). Топырақтың биологиялық жағдайының ақпараттық көрсеткiші оның ферменттік белсендiлiгi болып табылады. Топырақтың ферменттермен байытылу дәрежесiн бағалау 12.3-шi кестеде берілген. Кесте 12.3 Топырақтың ферменттермен байыту дәрежесін бағалау, үстіңгі – салмақ бірлігінде, астында – 1 см2 топырақ бетінде (Звягинцев бойынша, 1978)
жүктеу/скачать 8,98 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||