Олар
топыракта. ауада, азык-түлікте кездеседі. Топыракта органикалык
заттарды ыдыратып. караш ірік түзуге катысады.
Кейбір вкілдері адам мен
жануардын «актиномикоз» ауруын коздырады.
А ктиномициттердің ауру коздырғыш микроорганизмдерді жоятын
заттар
бөлетін түрлерінен антибиотиктер (стрептомицин, биомицин, терремицин,
тетрациклин) алады.
С пирохеталар класы - Spirochaetae
Спирохеталардың
клеткасы жіңіш ке жіптесінді, кейде иреленген жіпше
тэрізді. Денесі протоплазмалы қ цилиндрден, аксиальды жіпшеден, үш
кабатты
кабықтан тұрады. Көлденеңінен бөліну аркылы көбееді. Олар әртүрлі жүқпалы
аурулар туғызады.
М икоплазмалар класы -M ycoplasm a
М икоплазмалардың клетка қабыкшалары болмайды, оның кызметін
цитоплазма мембранасы атқарады.
Денесі цитоплазмадан, Д Н Қ жэне РНҚ-дан
тұрады. Бөліну жолымен көбееді. Олар табиғатта кен тараған сапрофиттер.
Микоплазмалар арасында жүкпалы ауру коздырғыштары да кездеседі.
ВИ РУСТАР бөлімі - VIROPHYTA
1852 жылы орыс ботанигі Д .И .Ивановский
темекі өсімдігінін тенбіл
(мозайка)
ауруын зерттеп, оны бактериядан да ұсак сүзілген
сұйыктык
туғызатынын аныктайды. 1898 жылы голланд Бейеринк осы сүзілген өсімдік
сұйықтығыньщ жұкпалы табиғатын - «вирус» (латынша «у» деген сөз) деп
атауды ұсынды.
Вирустар - өте ұсак тірі организмдер, ХХ-гасырдың 30-шы жылдары
электронды микроскоппен зерттеу нәтижесінде
ғана оның кұрылысы және
биологиялык. кұрылымы аныкталды. М өлшері 20-дан 300 нм-ге дейін,
бактериядан 50 есе кіші. Вирустар генетикалык материал Д Н Қ немесе РНҚ-дан
және оны қоршаған ақуызды қабык - капсидтен тұрады.
Вирустар тек иесінің клеткасында тіршілік етіп, өсіп - өнеді, сондыктан олар
облигатты паразиттер.
Вирустар шешек, үстама. қызылша, полиамелит, тымау,
сүзек т.б. ауру коздырғыш тары. О лар малда және өсімдіктерде де ауру (қатерлі
ісік) туғызады.
Бактерияларға ш абуыл жасайтын вирустарды - бактериофагтар деп атайды.
Олар биологиялык касиеті тұрғысынан вирустарға үқсас. Бактерифагтар
медицинада бактериялар туғызатын ауруларды емдеуде кең пайдаланылады.
Достарыңызбен бөлісу: