Лекция 1 Кіріспе. Невропатологияның пәні, мақсаты, принциптері мен әдістері. Жүйке жүйесінің құрылымы
жүктеу/скачать 1,53 Mb.
|
Лекция 1 Кіріспе. Невропатологияны п ні, ма саты, принциптері м
| Гидроцефалия (су ми). Бұл ауру кезінде ми қарыншаларындағы немесе ми қабықтарының астында болатын кеңістіктегі ми сұйықтығы (ликвор) көлемінің патологиялық артуы болады (29-сурет).
Су ми көбінесе құрсақішілік кезеңде немесе өте ерте жаста орын алған ми мен оның қабықтарын зақымдайтын қабынулық немесе улану процестерінен кейін пайда болады. Ең жиі себеп менингит және сифилис болып табылады. Соңғы жылдары туу кезінде болатын жарақаттардың себепшілік маңызы ерекше атап көрсетілуде. Айтып өткен зиянды әсерлер ми қарыншаларында орналасқан, ми сұйықтығын жасап шығаратын тамыр өрімдерін тітіркендіреді, сөйтіп ми сұйықтығының мөлшері артады. Сонымен қатар қабыну нәтижесінде қарыншааралық өзектердің бітелуіне немесе ликворды сіңіруші аппараттардың бітелуіне байланысты сұйықтықтың кері ағуы қиындайды. Осылайша ликвор тұйық кеңістікте жиналады да, шығатын жол таппай, миды қысады, ал ми өз кезегінде бас сүйегіне қысым жасайды. Сәбилерде бас сүйегінің тігістері әлі толығымен сүйектеніп, бітіспегендіктен бас сүйегінің көлемі қатты ұлғаяды. Сұйықтықтың жиналуы, оның қалыпты айналымының бұзылуы ми жасушаларының қызметіне патологиялық әсерін тигізеді. Гидроцефалияның белгілері бас сүйегінің үдемелі ұлғаюымен және өзіндік нейропсихикалық өзгерістермен білінеді. Жүйке жүйесінде әдетте бас-ми жүйкелері тарапынан бірқатар патологиялық симптомдар байқалады. Мысалы, көру және есту жүйкелерінің зақымдануына байланысты көру мен есту өткірлігінің төмендеуі мүмкін, парездер мен салданудың дамуы мүмкін. Психика өзгерістерінің де өзіндік ерекшеліктері болады. Мұндай балалар үлкендерге жақсы жағынан қатты еліктейді де, өте дамыған және жетілген бала сияқты әсер қалдырады. Олардың кейбірінде жекелей музыкалық немесе сурет салу қабілеттері дамиды. Сөйлеу тарапынан да өзіндік ерекшеліктер байқалады – айрықша мәнерлеп сөйлеу, сөз ұйқастарын, суыртпа, әзіл сөздерді қосып сөйлеу. Кейде гидроцефалия онша қатты білінбеген болады, ондай жағдайларды гидроцефалдық синдром деп атайды. Бұл синдром тек нейроинфекциядан кейін емес, сонымен қатар жарақат процесі нәтижесінде де болуы мүмкін (туылу кезіндегі бас-ми жарақаты). Мұндай жағдайларда балаларды тексеру кезінде бас өлшемдерінің ұлғаюы, бастағы тері асты тамырлар торының аса дамығандығы байқалады. Бұл ми қантамырларындағы және ликвор жүйесіндегі іркілу құбылыстарын көрсетеді. Неврологиялық статусында жалпы және артикуляциялық қозғалыстары тарапынан жайылмалы неврологиялық симптоматика анықталады. Балалар оқу жүктемесін атқарған кезінде бас ауыруына, бас айналуына және тез шаршағыштығына шағым жасайды. Гидроцефалия синдромы бар кейбір балалар мазасыз, сабырсыз болады. Белсенді зейінінің тұрақсыздығы, тез сарқылуы байқалады, жадысы механикалық сипат алады. Логикалық ойлауы жеткіліксіз дәрежеде болады да, бұл баланың мектеп бағдарламасы бойынша оқуын қиындатады. Кейбір балалар ақыл-ой жұмысына қатысты жүктемеден соң селқос, салбыр боп қалады, бұл да оқытуды қиындатады. Осындай балалардың барлығы емделуі тиіс және анықталған қиындықтарына сәйкес арнайы оқытуды талап етеді. жүктеу/скачать 1,53 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|