Еңбек ұжымын басқаруда әлеуметтік- психологиялық факторларды пайдалану және жеке адам.
Басшының маман екені көбінесе оның еңбек ұжымын басқаруда әлеуметтік-психологиялық факторларды пайдалана білу мен анықталады. Ењбек ±жымында єлеуметтік-психологиялыќ ќауымдастыќ – алуан т‰рлі єлеуметтік – психологиялыќ процестер мен ќ±рылымдардыњ ж‰йесі ќалыптасады, оларда ењбек µнімділігін арттырудыњ , аруашылыќ есеп принциптерін ныѓайтудыњ, ±жымныњ ќоѓамдыќ µмірін демократияландырудыњ орасан зор резерві бар.
Сондыќтанда осы шартты іске асыру ‰шін басшы:
µндіріс пен ењбекті ±йымдастыру шарттарын;
материалдыќ жєне моралдыќ ынталандыру ж‰йесін;
идеялыќ тєрбие ж±мысын жолѓа ќоюды;
µндірісте демократиялыќ негіздердіњ дамытылуын:
µзініњ ќызметтік жєне ќоѓамдыќ функцияларын орындау жµнінде жеке ‰лгі кµрсетуді біліп, пайдалануы ќажет.
Басшы єлеуметтік – психологиялыќ єдістердіњ кµмегімен ењбек ±жымдарына жєне жекелеген ќызметкерлерге ыќпал жасайды,сондыќтанда ол єлеуметтік – психологиялыќ факторлардыњ экономикалыќ ќатынастарѓа игі ыќпал жасайтынын кµре білуге міндетті.
Басќарудыњ єлеуметтік – психологиялыќ єдістері ењбек ±жымдарында алда т±рѓан міндеттерді мейлінше тиімді шешуге жєрдемдесетін ќолайлы жєне т±раќты моральдыќ-психологиялыќ ахуал жасауѓа баѓытталѓан.Оларѓа жататын басќарудыњ єлеуметтік єдістері мыналар:
моральдыќ жаѓынан ынталандыру єдістері,
єлеуметтік жоспарлау єдісі,
тєрбиелік єдістер,
єлеуметтік бастама мен жањашылдыќты жандандыру єдістері.
Ќызметкерлер арасындаѓы ресми жєне бейресми ќатынастар.
Басшыныњ шеберлігі оныњ баѓыныштылары мен ќарым-ќатынасынан ерекше айќын кµрінеді. Басшы ќызмет этикетініњ ‰лгісін жеке адамныњ ќадір ќасиетіне ќ±рметпен ќараудыњ µнегесін кµрсетуге тиіс. Ќоѓамдыќ µзін-µзі басќарудыњ демократиялыќ механизмін жасау, адам факторын жандандыру µндірістік ќызметтіњ тиімділігін арттырудыњ сенімді кепілі болып табылады.
Ќазіргі уаќытта басшыныњ танымалдыѓы жєне оныњ моральдыќ беделі, кєсіптік білгірлігі мен моралдыќ єдептілігіне ѓана емес,сонымен ќатар,ізгі ниетті ќимыл-єрекет, ќарым-ќатынастыњ еменжарќын жасалуы,тіпті сµйлескенде дауыс ырѓаѓыныњ жаѓымды естілуі,киім киіне білуі сияќты психологиялыќ факторларѓа да байланысты. Ал м±ныњ µзі басшыдан басќару психологиясы мен этикасы ,эстетика,шешендік шеберлік негіздерін білуді талап етеді.
Темперамент – жеке адамныњ б‰кіл психологиялыќ кµріністеріне кµрік береді.(сезім,ойлау,ерік), И.П.Павловтыњ сипаттамасы бойынша:
Сангвиник –(еті тірі)к‰шті,байсалды,шираќ, ќызба, белсенді,оњай ж±ѓысады,±жымда жаќсы ахуал жасайды.Сангвиникке кµзќарас- бір сарындыж±мысќа жол бермеу.
Холерик – (ќызу ќанды,)к‰шті,шираќ, ќызба, белсенді, адамдарды елітіп, µз соњына ерте біледі, тез єсерленеді.Кµзќарас: сабыр саќтап,байсалды ќарым-ќатынас жасау.
Флегматик –(сабырлы)к‰шті, байсалды, салќын, салмаќты,табанды,бірсарынды жаѓдайларда ж±мысќа ќабілетті.Флегматикке кµзќарас:- ж±мысын баќылап отыру жєне ж±мысты ±заќ мерзімге беру ќажет.
Меланхолик(єлжуас),сезімтал,басќаларѓа жаны ашып , бірге сезіне біледі.Кµзќарас – тыныш жаѓдай жасап,дµрекілік кµрсетпеу.
Ќабілет деп- жеке адамныњ белгілі бір ќызмет т‰рінде табысќа жетуіне м‰мкіндік беретін ќасиеттері аталады.
Достарыңызбен бөлісу: |