Лекция жинағы Пән: «Микробиология және вирусология» Мамандығы: 09120100-«Емдеу ісі»


Эдектрондық микроскоптағы бактериялар



бет10/56
Дата27.10.2023
өлшемі1,69 Mb.
#188902
түріЛекция
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   56
Байланысты:
лекция микроб

Эдектрондық микроскоптағы бактериялар

Таяқша тәрізді және иірілген формалар көлденең бір ғана жазықтықта бөлінеді.


Кейбір бактериялардың көбею мөлшері бойынша алдыңғы клеткіден кіші бүршік түзу арқылы көбееді. Бактериялардың көбею жылдамдығы олардың зат алмасу шапшандығымен байланысты. Көптеген бактерияларда әрбір клетка 15-30 минут ішінде бөлінеді. Баяу бөлінетін бактериялардың да түрлері болады-тәулігіне 1 рет, мысалы: туберкулез микобактериясы. Әртүрлі бактериялардың көбею жылдамдығы әртүрлі және ол қоректік ортаға, температураға, рН мәніне, басқа да факторлерге байланысты.

Бактерия конъюгациясы



Бактерия конъюгациясының механизмі


Бактериялар –ол, эукариоттарға тән көптеген структуралық элементтер мен органеллалары жоқ, жай құрылған клетка болып табылады.
4. Эукариот және прокариот жасушаларының ұқсастықтары мен ерекшеліктері



Структуры и
организация клеток

Эукариот клеткалары

Прокариоттар
(бактериялар)

жануарлар

өсімдіктер

Ядро

+

+

-

Хромосома саны

әртүрлі

әртүрлі

1

Гольджи комплексі

+

+

-

Эндоплазмалық тор

+

+

-

Лизосомалар

+

-

-

Митохондриялар

+

+

-

Цитоскелет

+

+

-

Пептидогликан

-

-

±

Клетка қабырғасы

-

+

±

Нуклеолемма

+

+

-

Ядролар

+

+

-

Митоз

+

+

-

Фагоцитоз

+

-

-

Амебалық қозғалыс

+

-

-

Көбею үшін споралар

-

+

-

Түр сақтаушы споралар

-

+

+

Бактериялр мен эукариоттардың ортақ структуралық компоненттері хромосомалық ДНК болып табылады, цитоплазмалық мембрана, цитоплазма, рибосомалар.

Прокариот құрылымы





Эукариот құрылымы



а) б)
Лимфоцит (а) және стрептококк (б)
Микроорганизмдер – прокариоттар - бірегей биологиялық жүйелер, табиғатта кеңінен тарлған,өсімдіктер мен жануарлар жасушаларымен өзгешеліктері мен ерекшеліктері бар.
Микроорганизмдер популяцияға ұшыраған сайын олардың жасушалары саны мен ғана емес сапасымен де өзгере отырып, қоршаған ортаға қабілеті арта түседі.


МИКРООРГАНИЗМДЕР ФИЗИОЛОГИЯСЫ

Физиология - микроорганизмдердің тіршілік функцияла зерттейді: қоректенуі, тыныс алуы, өсуі және көбеюі.


Физиология негізінде үздіксіз зат алмасу процесстері. Зат алмасу 2 қарама - қарсы процесске байланысты:
1. Ассимиляция (анаболизм) - қоректік заттарды сіңіруі және олар клетка құрылымының синтезіне пайдалануы.
2. Диссимиляция (катоболизм) - процессінде қоректік заттар; ыдырауы және тотығуы әсерінен микроб клеткаларының тіршілік қажетті энергияның бөлінуі.
Зат алмасу процесстері ферменттердің қатысуымен болады.
Микроорганизмдердің тіршілігі үшін энергия көзі қажет: энергия күн сәулесінен болса - фототрофты реакциялардан болса хемотрофты деп аталады.
Микробтар клеткасы негізінен судан және құрғақ заттардан тұрады.Су мөлшері 75 - 85 % құрайды, ал құрғақ заттар 25-15 шамасында болады.
Құрғақ заттар түрлі минералдық және органикалық заттардан тұрады.
Органикалық заттар: белоктар, нуклеин қышқылдары көміртегі, сутегі, оттегі, азот.
Минералды заттар: фосфор, натрий, калий, магний, темі хлор, Т.6.-2- 14%.
Сонымен қатар микроэлементтер қажет: кобальт, маргане медь, хром, цинк, молибден, т.б.
Микроорганизмдердің қоректенуі үшін энергия органикалық заттар қажет.
Көміртегіге мұқтаждығына қарай 2 - ге бөлінеді.
Автотрофты - микроорганизмдер негізгі көміртегінің құрамында, көміртегі тотыққан
көзі күйінде кездесетін қосылыстарды қолданады. Бұларға көптеген топырақ бактериялары айтады.
Гетеротрофты - микроорганизмдерге тек көмірқышқылы ғана емес, сонымен қатар органикалық қосылыстар міндетті түрде болуы керек. Бұларға сапрофиттер, паразиттер жатады.
Сапрофиттер - жануарлардың, өсімдіктердің қалдықтарымен және басқа бөлінділермен қоректенетін организмдер. Мысалы: шіріту бактериялары.
Паразиттер - олар тірі организмдердің (адамдардың, өсімдіктердің, жануарлардың) клеткілерінде тіршілік етеді және көбейеді. Бұларға риккетсиялар, вирустар, т.б. жатады.
Микроорганиздер сонымен қатар өздерінің өсуі жіне көбеюі үшін дайын факторларды қажет етеді: оларга витаминдер, аминқышқылдары жатады.




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   56




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет