С. тіліне
Д. пішініне
Ол ойлау жүйесі жетілген, қоғам мәселесіне байланысты өз пікірі бар, қарым-қатынас жасай алатын мәдениетті тұлға
А. оқушы
В. студент
С. қазіргі маман
Д. ата-ана
Көптеген ғалымдар адамның рухани сезімін қалыптастыру үшін қазіргі ... мен ... бейімделу керек деп есептейді
А. қазіргі әлем мен отандық мәдениетке
В. білім мен тәрбиеге
С. шеберлікке
Д. өмірге
Болашақ мұғалімдерді дайындау мақсатында алдымен мәдениет-танымдық дайындығын көтеру үшін ......деген сұраққа жауап іздеуіміз керек
А. білім дегеніміз не?
В. шеберлік дегеніміз не?
С. рефлексия деген не?
Д. “жалпы мәдениет дегеніміз не?”
Материалдық және рухани құндылықтар жиынтығы
А. мәдениет
В. білім
С. тәрбие
Д. кәсіп
“Мәдениет біздің психологиялық және биологиялық табиғатымызға өте жақын, сондықтан оқытудың негізі ретінде қарау керек” дейді
А. Абай
В. американ психолог-гуманисі А.Маслоу
С. Шоқан
Д. Шәкәрім
Руханилық, кәсіби-біліктілік, кәсіби әрекетке операциялық-технологиялық дайындығы, шығармашылық белсенділік және бейімделу қабілеттілігі
А. педагогикалық ұғымдар
В. пед.тех.критерийлері
С. шарттары
Д. кәсіби-тұлғалық даму деңгейі критерийлері
Кәсіби-әрекетке саналы қызығу, қарым-қатынас жасай білу, түсінісу, адамгершіліг, сөз бен іс біріліг, құндылықтарды бағалау
А. рухани көрсеткіштер
В. кәсіби-біліктілік көрсеткіші
С. шығармашылық белсенділік көрсеткіші
Д. бейімделу қабілеттілігі
Болжам жасай білуі, әрекет жетістігі, әдіс-тәсілдерді қолдана білуі, күрделі міндеттерді шеше білуі, зерттеу жүргізе білуі, ұйымдастырушылығы
А. шығармашылық белсенділігі
В. рухани көрсеткіші
С. бейімделгіштігі
Д. кәсіби-біліктілігінің көрсеткіші
Әрекетте шығармашылық элементтерін қолдануы, өз шығармашылығын балаларға үйрете білуі, балалар шығармашылық қабілетін дамыта алуы
А. рухани көрсеткіші
В. шығармашылық белсенділігі
С. бейімделу қабілеттілігі
Д. кәсіби-біліктілігінің көрсеткіші
Сабақтың тақырыбы: К.С.Станиславскийдің бастауыш сынып мұғалімдерін дайындаудағы театрлық жүйесі принциптері.
Сабақтың жоспары:
1. Педагогикалық шеберлікті жүзеге асыру және қалыптастыру жолдары.
2. К.С.Станиславский жүйесінің принциптері.
Теориялық мәліметтер:
К.С.Станиславский жүйесінің принциптері.
Станиславскийдің ілімі, оның таныс жүйесі мұғалім дайындауда көптеген мәселелерді шешуге мүмкіндік береді.
Станиславский жүйесі - әмбебап, жан-жақты әдіс. Ол актермен жұмыста – педагог үшін де мүмкіндіктерге бай , себебі бұл әдіс жан-жақты үйлесімді, адамгершілікті және кәсіби тәрбиеде. Станиславскийдің әдісі техникалық тәсілдер мен ережелердің жинағы болып табылмайды. Жүйенің басты мақсаты – актер шығармашылығын өзімен ауыстырып алу емес, ал керісінше оның қабілеттілігінің еркін және толық ашылуына орай жағдай жасау. Бұл жағдай педагогқа да ауадай қажет. Олар мұғалімге бақылаусыз қысымнан құтылуға көмектеседі, өз мүмкіндігін білместіктен. Сонымен жүйе еркін шығармашылық үшін қандай жағдай жасайды?
Станиславскийдің жүйесінің бірінші және басты принципі (қағидасы) өмір шындығы - реалистік (шындық тұрғысынан) өнер принципі болып табылады. Өмір шындығына қойылатын талаптар оның жүйесінде барлығы келісілген түрде терең бойлаған. Сахнаға екіжүзділікті, өтірікшілікті, қасақана тәртіп бұзушылықты жіберіп алуға болмайды. Қазіргі біздің мектептерде бұл керек десеңіз, кірмек түгілі тамырлап терең бойлап кеткен – барлық әкімшілік аппаратында және мұғалім іс-әрекетінде немесе міндетті іс-шараларда. Органикалық, табиғилыққа тірі қағидаға не енуі мүмкін?
Міне осы жерде Станиславский мектебінің екінші маңызды принципі көмекке келеді – аса жоғары міндет туралы ілімі. Аса жоғары міндет дегеніміз, суретші не үшін өз идеясын адамдардың санасына ендіргісі келеді, қорытынды есебінде неге ұмтылады. Аса жоғары міндет –суретшінің ең ардақты, қымбатты, ең мәнді тілегі, ол – оның идеялық белсенділігінің мазмұны. Аса жоғары міндет туралы еске түсіре отырып, суретші материалдарды, техникалық тәсілдер мен мәнерлі құралдарды таңдап алады.
Біз өзіміздің педагогикалық қызметімізде аса жоғары міндет туралы жиі ұмытамыз: не үшін жұмыс істейміз, есептей келе неге ұмтыламыз осы? Педагогикалық шығармашылықтың әр түрлі стадиясына орай аса жоғары міндет түрлі деңгейде болады, олардың арасынан үш негізгігісін бөліп қарастыруымыз мүмкін:
Жалпы аса жоғары міндет, педагогтың қызметіне қатынасы және оның азаматтық зрелости түсінігін бейнелейді.
Этаптық аса жоғары міндет (Этапные сверзадача): жеке сабақтың, тұтас курстың т.б.аса жоғары міндет.
Ситуативтік аса жоғары міндет, әр түрлі жағдайда және іс-әрекеттерде пайда болады.
Мысалы, мұғалімге “А.П.Чеховтың шығармашылығы” деген тақырыпта әдеби кеш өткізу жоспарланған. Бұл жерде мұғалімнің этаптық аса жоғары міндеті қандай? Іс-шара іс-шара үшін бе? Әрине, жоқ. Чеховпен танысу үшін бе? Жоқ. Мұғалімге ең алдымен маңыздысы сол, балалар ұжымдық еңбектің қуанышын, біргеліктегі іс-әрекеттің қуанышын сезінуі: “мен-ұжымға”, “маған-ұжым”, үлкен, жауакершілігі мол істердің өздерінің қатысуымен өтіп жатқандарын сезінуі. Осы аса жоғары міндетте А.П.Чеховтың рөлі қандай? Істің мәні мынада, Чеховтың шығармашылығының жалпы аса жоғары міндеті – адамды бұрынғы қараңғылықтан жұлып алып және оның өмірін шындығында да әдемі ету – мұғалім идесымен үндесу. Жеке аса жоғары міндет, ситуативтік, біргеліктегі іс-әрекеттердің белгілі бір кезеңдерінде пайда болады: өзара қарым-қатынастағы репетицияда кенеттен пайда болатын дөрекілік немесе мәтінді біледі, бірақ қимыл-қозғалысы келінкіремейді, себебі пластикалық жасалып үйретілмеген және т.б. Міне мұғалім қызметінде пайда болады сквозные действие, ал Чехов армандайды адамдық қарым-қатынастағы ішкі және сыртқы әдемілікті, пошлосты , рухани мешеулікті көргісі келмейді. “Адамда барлығы әдемі болуы керек – бет-пішіні де, киімі де, жан дүниесі де, ойы да”.
Станислвскийдің жүйесінің үшінші принципі – іс-әрекет және белсенділік принципі, бейне мен құштарлықты ойнауға болмайтындығын айтады, бейне және құштарлық роліне әрекет жасау керек, - осы практикалық жүйенің өзегі болып табылады. Бұл принципті кім түсінбесе, оның барлық жүйені түсінбегені. Әрекет – бұл адамдық мінез-құлықтағы белгілі бір мақсатқа бағытталған еріктік акт. Іс-әрекетте физикалық және психикалық бірлік айқын пайда болады. Театр – бұл адам өмірі көрнекті, тірі, нақты адамдық іс-әрекетте бейнеленетін өнер. Актер өз өнерінің әрі жасаушысы және әрі аспабы, оның әрекеті сол образды жасауға өзіе материал болып табылады. Мұның барлығы бізге, мұғалімдерге дәл келеді. Педагогикалық іс-әрекет – бұл белгілі бір мақсатқа бағытталған, біздің сіздермен ерікті актымыз. Мұндай әрекетпен біз биікке көтеріле аламыз, егер фмзмкалық және психикалық бірлік болса, ол негізделген, мақсатқа сәйкес, нәтижелі болуы тиіс.
Мұғалім – жасаушы. Оның шығармашылығы адамдық сөйлеу мен адамдық қимыл-қозғалыста, оқушыларға эмоционалды әсер ете білуде выражается. Озат мұғалімдердің өз оқушыларымен өзгеше әсер ете білуінің өзіндік құпиясы да осында. Оған қалай қол жеткізуге болады? Сабақтың және өз іс-әрекетінің жаңашылдығын қалай сақтауға болады? Керек эмоцияны қайдан алуға болады? Станиславскийдің ізденістері бұл жоспарда мұғалімдерге көмектеседі.
Бақылау сұрақтары:
1. Станиславский жүйесінің басты мақсаты қандай?
2. Станиславский жүйесінің басты принципі қандай?
3. Станиславский жүйесінің екінші принципі қандай?
4. Станиславский жүйесінің іс-әрекет және белсенділік принципінің маңызы неде?
Студенттердің үй тапсырмасы:
Студенттің аудиторияда орындайтын тапсырмасы:
Мәтінге байланысты жұппен жұмыс жасау.
(Студенттің сабақта қарастырылған тақырып жөнінде өз ойлары мен түсініктерін, идеялары мен пайымдауларын келтіретін бағалау тәсілі. Эсседе бірінші кезекте студенттің өзіндік “Мені” көрініп тұруы керек. Эссе арқылы оқытушы студенттің ойлау деңгейі мен сабақта қалай жұмыс жасағандығын бағалайды. Эссе – ағымдағы бақылаудың тиімді тәсілі.)
Қызығу дегеніміз не?
Студент қызығуын қалай қалыптастыруға болады?
Қызығу студент әрекетінің мақсатына, қозғағыш күш-мотивіне айналуы мүмкін. Осыған орай Б.Теплова мен Н.Морозованың пікірлері.
Әр түрлі қызығуды қалыптастыру қарастырылуда. Ал америка философы Р.Перри пікірі қандай?
“Кәсіби қызығу” ұғымын түсіндіріңіз.
Кәсіби қызығудың болашақ мұғалімнің жеке тұлғасын қалыптастырудағы маңызы қандай?
“Қызығу” мен “кәсіби қызығу” ұғымын “Венн диаграммасы” бойынша салыстырыңыз.
1.Педагогикалық еңбек объектісі
А. адам
В. бала
С. нәресте
Д. оқушы
Е. ата-ана
2.Тәрбиеленушіге ықпал ететін педагог, ата-аналар, ұжым
А. субъект
В. объект
С. құрал
Д. білім
Е. біліктілік
3. Тәрбиеленушіге ықпал ететін негізгі құрал
А. мұғалім тұлғасы, білімі, біліктілігі
В. объект
С. субъект
Д. құрал
Е. білім
4. Іс-әрекеттің негізгі түрлері: еңбек, қарым-қатынас, ойын, оқу
А. тәрбиенің негізгі құралы
В. тәрбиенің әдістері
С. тәсілдері
Д. принциптері
Е. заңдылықтары
5. “Ұжымдық шығармашылық іс арқылы ұжымның ынтымақтастығы артады”
А. Караковский В.А.
В. Сорока –Росинский В.Н.
С. Кузьмина Н.В.
Д. Макаренко А.С.
Е. Гончарова Т.И.
6. “Балалар өмірін ұйымдастырудың негізгі құралы - оқыту” деп алған
А. Караковский В.А.
В. Сорока –Росинский В.Н.
С. Кузьмина Н.В.
Д. Макаренко А.С.
Е. Гончарова Т.И.
7. Мұғалім іс-әрекетіндегі гуманистік бағыт, оның кәсіби білімі, педагогикалық қабілеті және педагогикалық техника
А. шеберлік сапалары
В. білім деңгейлері
С. білім жүйесі
Д. оқыту әдістері
Е. тәсілдері
8. Педагогикалық шеберліктің негізгі ірге тасы (фундаменті)
А. кәсіби білім
В. мұғалім тұлғасы
С. мінезі
Д. мәдениеті
Е. ұстамдылығ
9. Беретін пәнге байланысты білім, оның әдістемесі, педагогика және психология
А. кәсіби білім мазмұнын құрайды
В. білімдер жүйесі
С. білім орны
Д. білім мәні
Е. білім міндеті
10. Қарым-қатынас жасай білу қабілеттілігі
А. коммуникативтілік
В. перцептивтік
С. тұлға динамизмі
Д. эмоционалдық тұрақтылық
Е. оптимистік
11. Мұғалім қабілетінің пән саласына сәйкестігі
А. академиялық қабілет
В. дидактикалық қабілет
С. коммуникативті қабілет
Д. ұйымдастырушылық қабілет
Е. тұлға динамизмі
12. Тілдің көмегімен өз ойын, сезімін нақты және түсінікті жеткізуі
А. экспрессивті (сөйлеу) қабілет
В. дидактикалық қабілет
С. коммуникативті қабілет
Д. ұйымдастырушылық қабілет
Е. тұлға динамизмі
13. Мұғалімнің сендіре білуі мен ерікке әсер ете білу қабілеті
А. тұлға динамизмі
В. коммуникативтілік
С. перцептивтілік
Д. ұстамдылық
Е. табандылық
14. Мұғалімнің кәсіби қырағылығы, байқағыштығы
А. тұлға динамизмі
В. коммуникативтілік
С. перцептивтік
Д. ұстамдылық
Е. табандылық
Достарыңызбен бөлісу: |