Ұлы дала тұЛҒалары қҰдайберген
ө, ә, j (й) таңбаларын шығарып, һ
жүктеу/скачать 3,08 Mb. Pdf көрінісі
|
fccc01431d3e67547942d7aa722f633c
- Бұл бет үшін навигация:
- Сыз, сіз дегенде ы, і
| ө, ә, j (й)
таңбаларын шығарып, һ әрпін <ғ> фонемасына беруді ұсынады. Ал j -ді і дауысты дыбыс әрпімен, v -ны u -мен беруге болады дейді. Сөздің жіңішкелігіне дәйекшеден басқа і, к, g әріптері де қарақшы (маркер) бола алатынын көрсетеді. Сонда Қ.Жұбановтың әліпби құрамынан алып тастауға болады деген таңбалары мыналар болды: ө, ә, j, ғ, v . Және ұу, үу, ый, ій қосар таңбаларының орнына бір таңба алуды, дәйекше қызметін пайдалануды ұсынады. Сөз болып отырған қазақ латын графикасының кемшілігі деп, «сызылған» ө, «құйрықты» ç, ŋ, «аударылған» е ( ә ), «созылған» g ( q ), «белі сызылған» z таңбаларын атайды. Сөйтіп, «... вместо прежних 13 букв по значению и 17 букв по числу знаков оставляются 7 букв, 7 знаков », – дейді. « Сыз, сіз дегенде ы, і әріптері сөз дыбысталуының ғана жуандығы мен жіңішкелігін көрсету үшін тұрған жоқ, ол бүтін буынның жуан-жіңішкелігін көрсетуге қойылған қарақшы ».« Жазуда буын сайын бір дыбыстың жуан-жіңішкелігін айырып таңбалағанда, әр буынның дауысты дыбысының ғана жуан жіңішкелігін айырып таңбалаймыз. Әрқайсысына екі әріп алып әурелемей-ақ, буын-буынның ғана жуандығын я жіңішкелігін айыртқандай бірақ белгі қоятын болсақ, әрпіміздің санын бүгіндегімізден де азайтып 26-ға түсіруге болар еді », – деді (1-кесте). Ал кірме сөздерді жазғанда орыс тіліндегі түбірін сақтап, қосымшаны қазақ тілінде жалғауды, сондай-ақ туынды кірме сөздердің жұрнағын қазақ тілінде беруге болатынын ескертті (федератировать – федерациялау). 1 кесте – Қ.Жұбановтың латын жазуына енгізген өзгерісі 1929 жылғы латын жазуы Қ.Жұбановтың ұсынысы 1929 жылғы латын жазуы Қ.Жұбановтың ұсынысы a <а> a<а><ә> o <о> о <о><ө> ә <ә> - ө <ө> - b <б> b<б> p <п> р <п> c <ш> c <ш> r <р> r<р> ç<ғ> ç<ғ> s <с> s <с> d <д> d<д> t<т> t <т> e <е> e <е> u <ұ> y <ұ><ү> g <г> g <г> y <ү> – – f <ф> z<з> z <з> i <і> i <й><и> v <в> v <в> h <һ> – j <й> i <і> k<к> к <к> ь <ы> ь<ы> l<л> L <л> č <ж> č <ж> m <м> m <м> Uv - n <н> n <н> Yv - <н> ŋ<н> Ьj - q <қ> q <қ> Iy - |