Адам мұраты - жете түсінудің жоғары кемелі, адам баласының жоғары мақсат–мұраттары, өмірге ұмтылушылығы, талап -танушылығы. Мұрат-адамның өмірден өзіне өнеге іздеуінен, біреуді үлгі тұтып қастерлеуінен байқалатын қасиет. Мұрат кісінің алдына қойған аса ардақты, ең асыл мақсаты.
Көзқарас - адамның айналада болып жатқан процестерге және құбылыстарға қатысын айқындайтын дүниетанымдар категориясы. Олар арқылы адамның принциптері, құндылықтары, сенімдері, идеалы, өмірлік позициясы, бағыты, іс-әрекеті байқалады.
Қарым-қатынас– біріккен іс-әрекет қажеттілігін туғызатын, адамдар арасындағы байланыстың дамуын орнататын күрделі көп жоспарлы процесс. Қарым-қатынастың үш жағы бар: интерактивті, коммуникативті, перцевтивті.
Мінез-құлық- адамның генетикалық ерекшеліктеріне байла нысты болып, өмір жағдайларына сәйкес және солардың ықпалымен байқалып отыратын тұрақты психикалық ерекшеліктерінің жиынтығы. Мінез-құлық адамның өзіне , маңайындағы басқа адамдарға, тапсырылған іске қарай қарайтынынан байқалады.
Этностық сана –этностық салт- сананың, әдет-ғұрыптың, дүниетаным, көзқарастарының кемелденуін білдіретін ұғым.
Ғылыми дүниетанымды қалыптастыру сабақта, пәндерді оқыту барысында, сыныптан және мектептен тыс тәрбие жұмыстарында жүзеге асады. Дүниетанымды қалыптастыру өткінші процесс емес. Ол адамның өмірін түгел қамтиды. Оқушының дамуында бұл процесс тұрақты және үздіксіз өзгерістерге ұшырайды. Дүниетанымды қалыптастыруға барлық пәндердің қатысы бар. Сонымен бірге сыныптан және мектептен тыс жұмыстар Окушылардыц дүниетанымын қалыптастырудың қажетті құралы. Осы бағытта көркемөнерпаздар үйірмесі, жас техниктер клубы, т.б. оқушылардың қогамдьқ өмірге ынғасын тәрбиелейді, еңбекке, мамандық таңдауға көзқарасын қалыптастырады.
Дүниетанымның қалыптасу процесі көп қырлы, сондықтан педагогикалық ғылымда бұл ұғымға байланысты әр түрлі көзқарастар бар. Дүниетаным – бұл ақиқатты дүниеге және ондағы адамның алар орнына, оны қоршаған болмысына және өз-өзіне қатынасына деген көзқарастар жүйесі , сонымен қатар адамдардың осы қатынастары арқылы қалыптасқан негізгі өмірлік ұстанымдары , наным-сенімдері, мақсат-мұраттары, таным мен қызмет принциптері, құндылық бағыттары.
Дүниетаным – дүниенің, адамның , қоғамның бейнеленуі, оны жалпы түсіну және олармен адамның әлеуметтік-саяси, философиялық, адамгершілік, эстетикалық, ғылыми-теориялық, құндылық. Дүниетаным болмысты тану әдісі бола отырып, адамдардың іс-әрекетінің ерекшелігін анықтайтын өмір принциптерінен тұрады.
Дүниетаным дегеніміз – дүниеге деген нақты тарихи маңызы бар көзқарастың , табиғат пен қоғам дамуының заңдылықтарына, өмірдің әлеуметтік-экономикалық құрылысына, адамның белсенді өмір көзқарастарын анықтайтын қоғамдық-саяси қатынастар жүйесіне қатысты ғылыми негізделген сенімдердің органикалық бірлігі, тұтастығы.