«Балалар мектеп бітіргенге дейін өмір сүруіме мүмкіндік бер»; «Уақытым жеткенше барлығын жасаймын. Тағы бірнеше жыл»; «Темекі шегуді тастасам, мүмкін бұл аурудан айығатын шығармын»; «Мен спортпен шұғылдана бастаймын, сөйтіп жазыламын» және т.б.
3-сурет. Саудаласу
Бұл пациенттердің табиғи реакциясы. Шарасыздықты болдырмауға деген ұмтылыс. Біз пациенттер немесе олардың туыстарының өзгерістерді күйзеліспен бастан өткеретін кезде, осындай мінез-құлқын жиі байқаймыз.
Олар өздерінің ауруларымен немесе Жаратушымен саудаласа бастайды, кейбір Құдайға сенбейтіндер оған сене бастайды, мешітке немесе шіркеуге барады (Kubler-Ross, 1969), жағдайдан шығудың жолын табу үшін немесе өзгерістерді өздерінен алыстату үшін әрекет етеді. Өлімге немесе ауруға душар болған адам, Жаратушымен, басқа адамдармен, өмірмен келісімге келуге тырысады: «Егер мен осыны жасауға уәде берсем, сен менің өмірімдегі өзгерістерге жол бермейсің».Жұмыс жағдайында бірқатар адамдар барлық күш-қуатын салып, жұмыс істей бастайды және көп жағдайда қысқартуға ұшыраудан қорқып, көбірек жұмыс істеуге тырысады.
4-саты: ДЕПРЕССИЯ (ПРОБЛЕМАҒА БАТУ) (4-сурет)
«Мен сондай бақытсызбын, мені бірнәрсе мазалай ала ма?»; «Бұл ұмтылыстар не үшін қажет?»; «Мұның бәрі уақытты босқа жіберу, кері жол жоқ!»; «Мен ештеңе қаламаймын, мені жайыма қалдырыңдар, менің өлетінім анық!»
