М.Қ. ҒЫлым философиясы және тарихы барлық мамандықтары бойынша оқитын магистранттарға семинар сабақтарын және МӨож орындауға арналған әдістемелік нұсқаулар Өскемен 2014
жүктеу/скачать 0,73 Mb.
|
История и философия науки. Методические указания
- Бұл бет үшін навигация:
- Фальсификация
- Феноменология
| Универсализм - жан-жақтылық, көпқырлылық, бәрін қамтушы білім, тұтастыққа ұмтылу, универсумды тұтас ретінде қарастыратын, осы тұтастан жекені бөліп шығарып, түсіндіруге және ұғынуға тырысатын ойлау турі.
¥гым - дүниені танып-білу сатысындағы белгілі бip тұтастықта қарастырылып отырған заттың мәнін оның қалыптасу тәсілін анықтау арқылы олардың теориялық танымның формасы. Ұғым ойлаудың логикалық формаларының бipi, ұғымда шындықтың заттары мен құбылыстары және олардың арасындағы байланыстар олардың жалпы және ерекше қасиеттерін анықтау арқылы жалпы түрде бейнеленеді. Бүкіл ойлау процесі ұғымдар туғызу, оларды жүйеге келтіру және пайдалану жолымен қалыптастыру. Ұғымның қалыптасуы, бейнелендірудің сезімдік формаларынан оған өтуi күрделі процесс: мұнда дуниені тануды салыстыру, талдау мен синтез, абстракциялау, идеализациялау, жалпылау сияқты әдістері және ой қорытындысының айтарлықтай формалары қолданылады. арқылы оны әлдеқайда тереңірек танып білу іске асады. Фатализм - (лат. fatum - тағдыр, fatalis – қашып құтылмайтын) - антидиалектикалық дүниетанымдық тұжырымдама. Фатализмге сәйкес дүниеде орын алатын барлық құбылыстар мен процестер алдын-ала белгіленіп қойылған, яғни әлемде тағдыр, жазмыштың бұлтартпас үкімі жүреді. Ендеше, бұл әлемде бостандыққа, шығармашылыққа орын қалмайды, бәрі де кажеттіліктің үстемділігіне бағындырылған. Дүниедегі заттар мен құбылыстар, окиғалар мен жағдайлар peті о баста, алдын-ала белгіленіп, «маңдайға жазылып» қойылған. Фатализмнің варианттары көп, бірақ солардың, бәріне ортақ нәрсе - орын алып отыратын жағдай қисыны адамға байланысты емес, ендеше, оның қолында тұрган жоқ деп қарастырылуы. Теологиялық фатализм тарихтағы оқиғалар мен адам өмірінің қилы жағдайларын Құдайдың құдіретімен анықталады деп түсіндіреді. Фаллибилизм - (агылш. fallible - қателікке ұрынған, кінәлі) - таным процесіндегі қателіктерінің өспелі нақтылықпен алғандағы түбегейлі мүмкіндік беретін идеясы, постпозитивизм бағыты. Фаллибилизм принципі Поппердің толеранттылық принципімен сәйкес. Фальсификация - (лат: falsus - жалған, fasio - жасау) - ғылыми қоғамдастықта қабылданған іргелі теорияларға сәйкестендіру мақсатында, тәжірибе және теориялық тексеру нәтижесінде болжамның жалғандығын айқындайтын ғылыми процедура немесе әрекет. Феномен - мән уғымымен байланысты және оған қарсы қойылатын ұғым. Шындықты мына түрде қарастырады: адам аңғал реализмнен («заттарды көріп тұрамын») заттардың құбылысы (көрінісі) олармен бірдей еместігін түсінуге көшеді. Идеалистік философияның түсіндіруінше тек с ғана өмір сұретін, танып білуге болмайтын ішкі мәніне - ноуменге қарама-қарсы деп есептелінетін құбылыс. Ауыспалы өмірде сирек кездесетін,ерекше жаралған ерен қабілеті бар адам; не бip ғажап құбылыс. Феноменология - (грек. Феномендер туралы ілім)- басында философиялық пәндердің бipi, кейінірек идеалистік философиялық бағыт, философиялық сананы натуралистік ұстанымдардан (объект пен субъектіні бөліп тастайтын) арылтуға, философиялық сараптаудың өзіндік саласына – сананың өз актілері және олардың мазмұны туралы рефлексиясына жетуге, танымның, адамның өмір сүруінің және мәдениеттің бастапқы негіздерін, толық сипаттамаларын анықтауға ұмтылады. жүктеу/скачать 0,73 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|