Мамандығы: 0304000 «Стоматология»


Оқушылардың өз бетінше атқаратын жұмысы



бет10/10
Дата15.09.2017
өлшемі3,19 Mb.
#33876
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10

11. Оқушылардың өз бетінше атқаратын жұмысы: 33,5 мин (35%)

  1. Өкше қандай қызмет атқарады:

а) тірек

б) серпінділік

в) қозғалғыштық

с) барлығы дұрыс

д) барлығы дұрыс емес

2. Қандай бұзылыс омыртқа өзгерісін білдіреді:

а) сколиоз

б) кифоз


в) кифосколиоз

с) аяқтың х – тәрізді пішіні

д) барлығы дұрыс

3. Қандай қызмет шеміршекті буынға әкеледі:

а) серпінділік қызмет

б) трофикалық қызмет

в) қалыпты қызмет

с) барлығы дұрыс

4. Геберден түйндері дегеніміз не:

а) сүйек қыры аралығы

б) шеміршек пайда болуы

в) тұзды асқыну

с) гранулемалар

д) тофус


5. «Hallus valgus» дегеніміз не:

а) 1 саусақтың өкшеден таюы

б) шығуы


в) анкилоз

с) 1 саусақтың табанына таюы және тегіс табандық

д) барлығы дұрыс

6. Буын бұлшық еті дегеніміз не:

а) жолақты буында көптеген сүйекті-шеміршекті дегенің болуы

б) тұзды дене

в) синовиальды қабықтың ашылуы

с) менисканың ашылуы

д) барлығы дұрыс

7. Буынға бөгет дегеніміз не:

а) «буын бұлшық еттерінің» шабуылы

б) мениск ашылуы

в) остеофиттердің ашылуы

с) барлығы дұрыс

8. ДОА кім жиі ауырады:

а) жас әйелдер

б) ерлер

в) балалар

с) 40 – 60 жастағы әйелдер

д) барлығы дұрыс

9. ДОА – ның потогенезінде барлық факторлар қабылданады, мынадан басқалар:

а) сүйектің компенсаторлы өсуі (остеофит сияқты)

б) буын капсуласының кеңеюі

в) буын үстілік сүйектің эрозиясы

с) синовиттің реактивтілігі

д) буындық бұлшық ет тәрізді



ЕСЕП 1. 20 жасар м-с өз отпускісін Сочиде өткізіп, күн сайын көп сағат бойы пляжда өткізді. 2 аптадан соң қол білегінің майда буындарында және тілерсек буындарында ауырсыну сезімдері пайда болып, субфебрильді температура, құрғақ жөтел байқалды. Сульфадимезин қолданғаннан эффект болмады. Кейін жағдайы нашарлап температурасы 38 С-ке дейін жоғарлады. Дәрігерге қаралмастан, тетрациклинмен, сульфодиметоксинмен емделді, бірақ жағдайы жақсармады. 2 айдан соң (поликлиникаға) емтиханға көрінді де, госпитализацияланды.

Объективті: Жағдайы орташа. Алопеция. Бет және мұрын қыры аймағында «көбелек» тәрізді (формадағы) эритематозды бөрітпелер бар. Қатты тыныс алу фонында көкірек қуысының екі жағындағы төменгі бүйір бөлімдерінде айқын майда көпіршікті сырыл, оң жауырын астында жіңішке плевра үйкелісу шуы бар. Жүрек шекаралары қалыпты, тондары анық емес, систолалық шу. Пульс 94 минутына, қанағаттанарлық толуда. АҚ 110/165 с.б.б. Көкірек қуысының рентгеноскопиясы: өкпенің тамырлық сүреті күшейген.



ЭКГ:синусты тахикардия, көкірек отведенияларында аймақтарында Т тісшесі біркелпті төмендеген.

Қан анализі: Гемоглобин 102 г/л; Эритроциты 3.2; ЦП 0.9; Лейкоциты – 5950; Эозинофилы – 4.5; П – 6; С – 68; Л – 15; М – 6; ЭТЖ – 48. Жалпы несеп анализі: белок 0.066 проц; Эр 1 – 2 – 3; гиалин цилиндрлер 0 – 1

  1. Сіздің алдын ала қойылған диагнозыңыз?

  2. Электрофоретикалық зерттеудегі қанның белоктік фракциясында қандай өзгерістерді күтесіз.

  3. Диагнозды дұрыс қою үшін қандай лабораториялық зерттемелер жүргізу керек?

  4. Негізгі медикамендозды терапия?

ЕСЕП 2. 22 жасар қызбалада, Қырымынан келгеннен соң, бетінде эритематозды бөрітпелер пайда болып, білек буындарында, қоспа буындарында, ауырсыну сезімдері болып, температура 37.5 болды.

ЖҚА: гемоглобин – 115 г/л; СОЭ – 32 мм/сағ.

ЖЗА: белок 0.09

1.Сіздің диагнозыңыз?

2. Диагноз қою үшін қандай зерттеулер жүргізу керек?

12. Жаңа тақырыпты бекіту. 9 мин (10%)

• сүйек-буын, бұлшық- ет жүйесінің анатомо-физиологиялық ерекшелігі.



  • остеоартроз дегеніміз не, қандай ауруларда қосарланып кездеседі?

  • остеоартроздың қандай түрлерін білесіз?

  • остеоартроз ауруын растайтын әдісті атаңыз

  • остеоартроздың емі

13. Сабақты қорытындылау. 2 мин (2%)

• Оқушылардың білім деңгейін бағалау.

• Келесі сабақтың тақырыбын хабарлау.
14. Үйге тапсырма беру. 2 мин (2%)

Н-1 бөлім 1;

Н-2 бөлім 8

15 Сабақ



1. Сабақтың тақырыбы: Гемобластоздар, геморрагиялық диатездер

2. Сағат саны: 2 сағат 90 мин (100%)

3. Сабақ түрі: Аралас

4. Сабақтың мақсаты:

оқыту: - студентерге гемобластаздар және геморрагиялық аурулары кезінде этиопатогенезі, симптомы және синдромдарын анықтауды үйрету.

тәрбиелік:- студентер гемобластаздар және геморрагиялық аурулары бар науқастарды дұрыс күтім жасауды таныстыру.

дамыту: - гемобластаздар және геморрагиялық аурулары кезінде зерттеу әдістері мен емдеу қағидаларын жетілдіру



5.Оқыту әдісі: Кіші топпен жұмыс

6. Материалды-техникалық жабдықталуы:

а) техникалық құралдар: компьютерлер.

ә) көрнекі және дидактикалық құралдар: Дидактикалық және көрнекті құралдар; Қағазбен басып шығарылған тесттер; Оқу фильмдері; Тақырыптық плакаттар, кестелер.

б) оқыту орны: оқу бөлме.

7. Әдебиеттер:

Негізгі (Н)

Қазақ тілінде:

1. Ішкі аурулар. Б.С. Калимурзина. - 2005.

Орыс тілінде:

1. Внутренние болезни: учебник: в 2-х т. + CD. Мухин Н.А., Моисеев B.C., Мартынов А.И. - М., ГЭОТАР-Медиа, 2009. Т. 1 - 672с; Т. 2 - 592 с.

2. Терапия с курсом ПМСП. Смолева Э.В - Ростов-на Дону «Феникс», 2008.

3.Внутренние болезни. В.И.Маколкин, С.И.Овчаренко. – М., Медицина, 2005г.

Қосымша:


1. Акушерство и гинекология. Г.К. Степанковский, Б.М. Венцковский. - М., 2008.

2. Лекарственные средства. Машковский М.Д. - М., 2009.

3. Новые технологии в образовательном процессе. УчебнН-методическое пособие. Муминов Т.А., Даулетбакова М.И. - Алматы, 2003.

4. Синдромная патология дифференциальная диагностика и фармакотерапия. Г.Д. Тобулток. - М., 2006.

5. Скорая медицинская помощь. Руководство для фельдшеров А.Л. Верткий. - М., ГЭОТАР-Медиа, 2007. - 400 с.

6. Терапия с курсом ПМСП. Э.В. Смолева. - Ростов-на Дону, «Феникс», 2008.

7. Туберкулез легких и его дифференциальная диагностика (клиникН-рентгенологический атлас). В 2-х т. Муминов Т.А. -Алматы, 2003.- 808 с.

8. Фельдшер скорой помощи. Шелехов К.К. - «Феникс», 2007.

9. Болезни оргонов дыхания. Палеев Н.П. - М. - Медицина. - 2000. - 728 с.

10. Фельдшер общей практики. Э.В. Смолева, Степанова Л.А. - «Феникс» 2003.

8. Ұйымдастыру кезеңі: 4,5 мин (5%)

• Оқушылардың сабаққа қатысуын тексеру.

• Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру.

• Сабақтың мақсаты мен міндеті.



9. Оқушылардың өтілген тақырып бойынша білімін тексеру.12,5 мин (15%)

Білімді тест арқылы бағалау



10. Жаңа сабақты түсіндіру : 30 мин (30%)

Ãåìîððàãèÿëûº ñèíäðîì (гемостазиопатиялар)

Ãåìîððàãèÿëûº äèàòåçäåð äåãåíiìiç - ãåìîñòàç æ¾éåñiíi» ¸ð áà¹àíàñûíäà êîàãóëÿöèÿëûº /ïëàçìàëûº/, òðîìáîöèòàðëûº æ¸íå òàìûðëûº á½çûëûñòûàð íåãiíäå äàìû¹àí àóðóëàð òîáû. Êëèíèêàëûº ê¼ðiíiñòåðiíå ¼çäiãiíåí íåìåñå ñ¸ë ¹àíà æàðàºàòòàíó êåçiíäå áîëàòûí ºàí êåòó æàòàäû.

Ãåìîñòàç æ¾éåñi áàðëûº ïàòîëîãèÿëûº ¾äåðiñòåðãå ºàòûñàòûíäûºòàí, ãåìîððàãèÿëûº äèàòåçäåð êå»iíåí òàðà¹àí.

Ýòèîëîãèÿñû ìåí ïàòîãåíçi. ²àí à¹ó¹à áåéiìäiëiê áiðiíøiëiê íåìåñå åêiíøiëiê, ÿ¹íè áàñºà àóðóäû» /ëåéêîç, àïëàñòèêàëûº àíåìèÿ, Òص -/ºàííû» òàìûðiøiëiê øàøûðàíäû ½þ ñèíäðîìû æ¸íå ò.á./ àñºûíóäû» áåëãiñi áîëóû ì¾ìêií. Ãåìîððàãèÿëûº äèàòåçäåðäi» áiðºàòàðû ò½ºûì ºóàëàó àðºûëû áåðiëåäi, ê¼áiíåñå ¸ð ò¾ðëi ñûðòºû æà¹äàéëàð¹à áàéëàíûñòû æ¾ðå ïàéäà áîëàäû. Òóà áiòêåí ãåìîñòàç àíîìàëèÿëàðûíäà ìåãîêàðèîöèòòåð ìåí òðîìáîöèòòåðäi» àíîìàëèÿñû /òðîìáîöèòîïàòèÿëàð/, ºàíäû ½éûòó æ¾éåñiíi» ïëàçìàëûº ôàêòîëàðûíû» òàïøûëû¹û, êiøêåíå ºàí òàìûðëàðûíû» æåòiëìåãåíäiãi /âàçîïàòîëîãèÿëûº/ æàòàäû. Á½ë àºàóëàð åìäåó êåçiíäå æàçûë¹àíìåí, êåéií ºàéòà ê¼ðiíiñ òàáàäû. Æèi êåçåäñåòií êîàãóëîïàòèÿëàð À, Â,Ñ, ãåìîôèëèÿëàðû, âàçîïàòèÿëàð - ãåìîððàãèÿëûº òåëåàíãèýêòàçèÿ /Ðàíäþ-Îñëåð àóðóû/, òðîìáîöèòîïàòèÿëàð - Ãëÿíöìàí àóðóû.

Ãåìîñòàç æ¾éåñiíi» æ¾ðå áiòêåí àóðóëàðûíà Òص/ÄÂÑ ñèíäðîìû /òðîìáîöèòòåð ìåí òàìûð ºàáûð¹àëàðûíû» èììóíäû çàºûìäàíóû, òàìûðëàðäû» 潺ïàëû àóðóëàðäû» òîêñèíäåðiíi» ¸ñåðiíå á½çûëûñ òàáó, áàóûð àóðóëàðû, ä¸ðiëåðäi» ¸ñåði æ¸íå ò.á./, òðîìáîöèòîïåíèÿëàð ìåí òðîìáîöèòîïàòèÿëàð /Âåðëüãîô àóðóû/, áàóûð àóðóëàðûíäà¹û ãèïîòðîìáèíåìèÿëàð, ãåìîððàãèÿëûº âàñêóëèò /Øåíëåéí-Ãåíîõ àóðóû/ æ¸íå ãåìîððàãèÿëûº ïóðïóðà, èíôåêöèÿëûº, òîêñèêàëûº, òðîôèêàëûº, íåéðîâåãåòàòèâòiê àóðóëàð æàòàäû.

Ïàòîãåíåçiíå áàéëàíûñòû ãåìîððàãèÿëûº äèàòåçäåðäi» åêi ¾ëêåí òîïºà á¼ëåäi:

ºàí òàìûðëàðû ºàáûð¹àëàðûíû» ¼òêiçãiøòiãiíi» íàøàðëàóûíàí áîëàòûí ãåìîððàãèÿëûº äèàòåçäåð /ãåìîððàãèÿëûº âàñêóëèò, îðãàíèçìäå Ñ âèòàìèíiíi» ò¼ìåíäåói, êåéáið 潺ïàëû àóðóëàð, æåòêiëiêñiç òàìàºòàíó æ¸íå ò.á./;

ºàí ½éûòàòûí æ¸íå ½þ¹à ºàðñû æ¾éåíi» á½çûëóûíû» ¸ñåðiíåí áîëàòûí ãåìîððàãèÿëûº äèàòåçäåð.

Åêiíøi òîïòûº ãåìîððàãèÿëûº äèàòåçäåð êåëåñi ñåáåïòåðäåí áîëàäû:

À. ²àíäû ½éûòàòûí ¾äåðiñòåðäi» á½çûëóû:

Áiðiíøi ôàçà - òðîìáîïëàñòèí ò¾çóøi ôàêòîðëàðäû» ïëàçìàëûº á¼ëiêòåðiíi» òóà áiòêåí òàïøûëû¹û - VIII, IX, XI ôàêòîðëàð /À,Â,Ñ ãåìîôèëèÿñûíäà/; òðîìáîöèòàðëûº á¼ëiêòåðäi» òàïøûëû¹û - òðîìáîöèòîïàòèÿëàð /òðîìáîöèòîïíèÿëûº ïóðïóðà/;

Åêiíiøi ôàçà - òðîìáîïëàñòèí ò¾çóøi ôàêòîðëàðäû» ïëàçìàëûº á¼ëiêòåðiíi» òàïøûëû¹û - II, V, X ôàêòîðëàð, ºàðàìà-ºàðñû æ¸íå òåæåãiø ôàêòîðëàðûíû» áîëóû;

¶øiíøi ôàçà - ôèáðèí ò¾çóøi ôàêòîðëàðäû» ïëàçìàëûº á¼ëiêòåðiíi» òàïøûëû¹û - I /ôèáðèíîãåí/ æ¸íå ÕII ôàêòîðëàð.

Á. Òåçäåòiëåòií ôèáðèíîëèçäi» ¸ñåðiíi» áîëóû /ïëàçìèííi» ò¾çiëiñiíi» ê¼áåþiíåí íåìåñå àíòèïëàçìèííi» ò¾çiëóiíi» àçàþûíàí/.

Â. Òص /òðîìáîãåìîððàãèÿëûº ñèíäðîì, ºàí ½þ äåðòi /, á½ë æà¹äàéäà òàìûð iøiíäåãi ê¾ðäåëi ºàí ½þ ¾äåðiñiíäå áàðëûº ïðîêîàãóëÿíòòàð ºîëäàíûëàäû, ñîíäûºòàí ôèáðèíîëèç æ¾éåñi òåç ¼ðøèäi.



Êëèíèêàëûº ê¼ðiíiñi. Øà¹ûìäàðû. Ãåìîððàãèÿëûº ñèíäðîì êåçiíäåãi íààóºàñòðàäû» øà¹ûìû : òåði íåìåñå òåði àñòû ºàáàòûíà, á½ëøûº åòòåðãå, áóûíäàð¹à ò.á. ºàí êåòói, èíå òèãåí æåðëåðäå ºàííû» æèíàëóû, ¸ð ò¾ðëi ºàí êåòóëåðäi» /ì½ðûííàí, ºûçûë èåêòåí, æàòûðäàí, iøåêòåí, ¼êïåäåí ò.á./.

Àíàìíåç æàëïû ò¸ðòiï áîéûíøà æèíàëàäû.



²àíàó¹à áåéiìäiëiêòi» ò¾ðëåði. Ãåìîððàãèÿëûº äèàòåçäåð êåçiíäå ºàíàó¹à áåéiìäiëiòi» 5 ò¾ðií àæûðàòàäû.

1.ãåìàòîìäûº - ¾ëêåí áóûíäàð¹à, á½ëøûº åòòåðãå, òåði àñòûíà, ñiðëi ºàáàòòàð¹à òåðå» ºàáàòòàð¹à, ºàííû» ê¼ï ì¼ëøåðäå à¹óû, àóûðó ñåçiìiìåí ºàòàð æ¾ðåäi, á½ë ãåìîððàãèÿëàð¹à ò¸í;

2.äàºòûº ïåòåõèÿëàð /ìèêðîöèðêóëÿòîðëûº/ ºàíàó¹à áåéiìäiëiê êåçiíäå íóêòå ò¸ðiçäi ïåòåõèÿëàð ìåí ê¼ëåìi ê¼ãåðó àéìàºòàðûíû» /ýêõèìîçäàðäû»/ ïàéäà áîëóû. Á½ëàðäû» ò½ñòåði ¸ð ò¾ðëi áîëàäû, àóûðìàéäû, øûðûøòû ºàáàòòàðäà äà ãåìîððàãèÿëà ê¼ðiíåäi, ºàí êåòói ì¾ìêií. Íåãiçãi ñåáåái - òðîìáîöèòîïåíèÿ, òðîìáîöèòîïàòèÿëàð;

3.àðàëàñ /ìèêðîöèðêóëÿòîðëûº-ãåìàòîìäûº/ ò¾ði. Ìèêðîöèðêóëÿòîðëûº ºàíàó¹à áåéiìäiëiê ò¾ði áàñûì êåëåäi, àë ãåìàòîìàëàð ñûðòòàé ê¼ðiíáåé, ê¼áiíå òåði àñòûíà æ¸íå iø ïåðäå êëåò÷àòêàñûíà æèàíëàäû. ʼáiíå ØÒµ ñèíäðîìûíäà êåçäåñåäi;

4.âàñêóëÿòîðëûº-ïóðïóðàëûº ºàíàó¹à áåéiìäiëiê - á¼ðòïåëåð ìåí ýðèòåìàëàð àÿºòû», iøiò» äåíåíi» òåðiñiíäå ñèììåòðèÿëû æåðëåäå îðíàëàñàäû, àøûº ºûçûë ò¾ñòi, òàìûðëàðäû» ýíäîòåëèiíi» ºàáûíóû íåìåñå èììóíäû çàºûìäàíóûíàí áîëàäû /òðîìáîöèòòåð ìåí ôèáðèí º½ðóøû ôàêòîðëàð ïàòîëîãèÿñû æîº êåçäå/. Ãåìîððàãèÿëûº âàñêóëèò /Øåíëåéí-Ãåíîõ àóðóû/, ò¾éiíäi ïåðèàðòåðèèò æ¸íå ä¸ðiëiê âàñêóëèòòåðãå ò¸í;

5.àíãèîìàòîçäûº ºàíàó¹à áåéiìäiëiê - òåëåàíãèýêòàçèÿ íåìåñå àíãèîìà áàð æåðåëäåí ºàí êåòó. ̽ðûííàí, æàòûðäàí, ¼êïåäåí, àñºàçàííàí, iøåêòåí ºàííû» ½çຠà¹óû áàéºàëàäû.



Ëàáîðàòîðèÿëûº-àñïàïòûº çåðòòåó. Ò½ºûì ºóàëàéòûí ãåìîððàãèÿëûº òåëåàíèýêòàçèÿ /Ðàíäþ-Îñëåð àóðóû/ - á½ë àóòîñîìäû äîìèíàíòòû ò¾ðäå áåðiëåòií, òàìûðëàð ýïèòåëèÿñûíû» òóà áiòêåí àºàóûìåí ñèïàòòàëàòûí àóðó. Áåòòi» òåðiñiíäå, ì½ðûííû», åðiííi», àñ ºîðûòó æîëäàðûíû» êiëåãåé ºàáàòòàðûíäà òåëåàíãèýêòàçè÷ëàð ïàéäà áîëûï, òåç æàðàºàòòàíàäû æ¸íå ºàí ê¼ï êåòåäi.

Ãåìîôèëèÿëàð - ºàíäû ½éûòó æ¾éåñiíi» ïëàçìàëûº ôàêòîðëàðûíû» òóà áiòêåí àºàóëàðûìåí ñèïàòòàëàòûí ãåìîððàãèÿëûº äèàòåç. À-ãåìîôèëèÿäà ¶II ôàêòîîð ìåí àíòèãåìîôèëüäiê ãëîáóëèííi» òàïøûëû¹û; Â-ãåìîôèëèÿäà IÕ ôàêòîðäû» òàïøûëû¹û; Ñ-ãåìîôèëèÿäà ÕI ôàêòîðäû» òàïøûëû¹û ;Ä- ãåìîôèëèÿäà ÕII ôàêòîðäû» òàïøûëû¹û îðûí àëàäû. Àóðóìåí òåê åð àäàìäàð ¹àíà àóûðàäû, áiðຠîëàð¹à á½ë àóðóìåí àóûðìàéòûí àíàñû àðºûëû áåðiëåäi. Áàëà êåçåäí àçäà¹àí æàðàºàòòàíó êåçiíäå ½çຠóàºûò ºàí êåòó áàéºàëàäû. Áóûíäàð¹à à¹ûë¹àí ºàí ãåìàðòðîçäàð¹à ¸êåëiï ñî¹àäû, îäàí áàðûï àíêèëîç¹à àéíàëóû ì¾ìêií.

Òðîìáîöèòîïåíèÿëûº ïóðïóðà. /Âåðëüãîô àóðóû/ - àóòîèììóíäûº çàºûìäàíó í¸òèæåñiíäå òðîìáîöèòòåðäi» ñàíûíû» àçàþûìåí ñèïàòòàëàòûí àóðó. Á½ë àóðóìåí áàëàëàð ìåí æàñ àäàìäàð àóûðàäû. Êåóäå, ìîéûí, ºîëäàðäû» òåðiñiíå ãåìîððàãèÿëûº á¼ðòïåëåð -ïóðïóðà øû¹àäû. ̽ðûííàí, àñºàçàííàí, æàòûðäàí ºàí à¹óû ì¾ìêií. Òðîìáîöèòòåð ñàíû 20õ109-10õ109 ã/ë áîë¹àí êåçäå êåíåòòåí ºàí êåòåäi. ²àí à¹ó óàºûòû ½çàðûï, ºàí ½éûíäûñûíû» ðåòðàêöèÿñû á½çûëàäû. Ñûðºàòòû» äàìó áàðûñû æåäåë æ¸íå ñîçûëìàëû áîëóû ì¾ìêií.

Ãåìîððàãèÿëûº âàñêóëèò. /Øåíëåéí-Ãåíîõ àóðóû, êàïèëÿðîòîêñèêîç/ - èììóíîàëëåðãèÿëûº âàçîïàòèÿ, êiøêåíå òàìûðëàðäû» ýíäîòåëèiíi» çàºûìäàíóû áàéºàëàòûí âàñêóëèò. ʼáiíå æàñ àäàìäàð, îëàð ê¼áiíå èíôåêöèÿëàðäàí, àëëåðãèÿëûº àóðóëàðäàí êåéií äàìèëû. Âàñêóëÿðëûº-ïóðïóðàëûº ºàíàó¹à áåéiìäiëiê ò¾ðiìåí ñèïàòòàëàäû. îëàð òåê òåðiíi ¹àíà åìñå, áóûíäàðäû, àñºàçàí-iøåê æîëäàðûí, á¾éðåêòåðäi äå çàºûìäàéäû.

Øàøûðàíäû òàìûðiøiëiê ºàí ½þ ñèíäðîìû

Øàøûðàíäû òàìûðiøiëiê ºàí ½þ ñèíäðîìû - ØÒµ. ƾðå ïàéäà áîë¹àí ØÒµ äèàãíîñòèêàëûº ìà»ûçû çîð. Á½ë ïàòîëîãèÿëûº æà¹äàé ê¼ïòåãåí àóðóëàðäà êåçåäñåäi: àêóøåðëiñ ïàòîëîãèÿ, îïåðàöèÿëàð, 潺ïàëû àóðóëàð, æàðàºàòòàíóëàð, æ¾ðåê-òàìûðëàð àóðóëàðû, ä¸íåêåð òiíiíi» æàéûëìàëû àóðóëàðû, ºàòåðëi ¼ñïåëåð, ãåìîëèçäiê àíåìèÿ, ò.á.

Òص ñèíäðîìû æåäåë, æåäåëäåòiëãåí, ñîçûëìàëû ò¾ðäå ¼òåäi. Æåäåë æ¸íå æåäåëäåòiëiï äàìû¹àí ò¾ðëåðií åêi ôàçà¹à á¼ëåìiç: ãèïåðêîàãóëÿöèÿ ôàçàñû, êåéiííåí ãèïîêîàãóëÿöèÿ ôàçàñûìåí àóûñàäû. ²àí¹à òðîìáîãåíäiê çàòòàðäû» øû¹ûï, òðîìáòàðäû» ò¾çiëói ºàí àéíàëûìûí á½çàäû æ¸íå ôèáðèíîëèçäi æåäåëäåòåäi. Ñîíû» í¸òèæåñiíäå ôèáðèí ½éûíäûëàðû åðè áàñòàéäû æ¸íå ºàíäà¹û ïëàçìèííi» ì¼ëøåði àðòàäû. Ïëàçìèí ôèáðèíäi ¹àíà åìåñ, ôèáðèíîãåíäi äå ûäûðàòûäû. Ñû æà¹äàé òðîìáîöèòîïåíèÿìåí áiðãå àóûð ãåìîððàãèÿëûº ñèíäðîì¹à ¸êåëiï ñî¹àäû. Ôèáðèííi» ûäûðàóûíàí ãåïàðèí ò¸ðiçäi çàòòàð ïàéäà áîëûï, îëàð äà ºàííû» ñ½éûëòóûí ê¾øåéòåäi.

Êëèíèêàëûº áåëãiëåði áiðäåí áàéºàëìàé, íåãiçãi àóðóäû» ñèìïòîìäàðû áàñûì áîëàäû, àë êåéiííåí òðîìáîçäàð ìåí ãåìîððàãèÿëàðäû» îðíàëàñºàí æ¸íå òàðà¹àí îðûíäàðûíà /áàñ ìèû, á¾éðåê, ¼êïå ò.á./ áàéëàíûñòû äàìèäû äà ãåìîäèíàìèêàëûº á½çûëûñòàð, ºàí êåòó, òåðiãå ºàí æèíàëó ñèÿºòû ¼çãåðiñòåðìåí ñèïàòòàëàäû.

Ãåìîãðàììà êîàãóëÿöèÿ ôàêòîðëàðû ìåí òðîìáîöèòòåðäi» ê¾ðò àçàþûí æ¸íå ôèáðèííi» ûäûðàóû êåçiíäå ò¾çiëãåí çàòòàð ì¼ëøåðiíi» àðòóûí ê¼ðñåòåäi. Ãåìîñòàç æ¾éåñií òîëûº çåðòòåó ØÒµ äèàãíîñòèêàñûíäà ìà»ûçäû îðûí àëàäû.


11. Оқушылардың өз бетінше атқаратын жұмысы: 33,5 мин (35%)

1. Анемия аурулары кезіндегі шағымдары:

а) бұлшықет әлсіздігі, тырнақ пішінінің өзгеруі, шаштың қарқынды түсуі, тәбеттің өзгеруі+

б) әлсіздік, сарғаю, дене қызуының жоғарылауы, зәрдің түсінің өзгеруі

в) әлсіздік, бас айналу, жүрек қағуы, ентігу, көз айналасындағы күңгірт дақтардың әсіресе жылдам қозғалыс жасаған кезде пайда болуы

г) әлсіздік, тіл ұшының күю сезімі, кезеңді субфебрилді температура, склераның субиктериялығы

д) кенеттен температураның жоғарылауы, қалтырау, түсі өзгерген зәрдің бөлінуі, сарғаюдың жоғарылауы

2. Анемия түрлерінде науқастарда болатын жалпы симптомдар:

а) әлсіздік, бас айналу, жүрек қағуы, ентігу, көз айналасындағы күңгірт дақтардың әсіресе жылдам қозғалыс жасаған кезде пайда болуы+

б) бұлшықет әлсіздігі, тырнақ пішінінің өзгеруі, шаштың қарқынды түрде түсуі, тәбеттің өзгеруі

в) әлсіздік, сарғаю, температураның жоғарылауы, зәрдің өзгеруі

г) әлсіздік, тіл ұшының күю сезімі, кезеңді субфебрильді температура, склераның субиктериялығы

д) кенеттен температураның жоғарылауы, қалтырау, түсі өзгерген зәрдің бөлінуі, сарғаюдың жоғарылауы

3. Гемоблестоздарды анықтау үшін зерттеу әдісін қөрсетіңіз:

а) стерилді пункция, трепанобиопсия

б) эритроциттердің осмотикалық тұрақтылығын анықтау, қандағы билирубин

в) шымшу, жгут симптомдарын жүргізу, коагулограммалар

г) сарысу дағы темірді анықтау, санын санау

д) дұрыс жауап көрсетілмеген

4. Терінің сарғаюлық реңмен бозаруы:

а) гемолитикалық анемиялар

б) эритремиялар

в) эритроцитоздарда

г) жіті лейкоздарда

д) гемофилиялар

5. Қандағы эритроциттер санының жоғарылауы қалай аталады:

а) эритроцитоз

б) анизоцитоз

в) пойкилоцитоз

г) макроцитоз

д) микорцитоз

6. Лейкоздардың даму себептері:



  1. Иондаушы сәулелердің әсері

  2. гениталді, асқазан-ішектік қанкетулер

  3. Дұрыс тамақтанбау, ахилиялық гастриттің болуы

  4. Ауыр металдар тұздарының әсері

  5. Сырлардың, бояулардың әсері

  6. Жіті лейкоздардың симптомдары:

7.Терідегі геморрагиялық бөртпелер, температураның жоғарылауы, жаралы – некротикалық стоматит көрінісі, көкбауырдың ұлғаюы

  1. Терідегі геморрагиялық бөртпелер, температураның жоғарылауы,буын ауырсынуы, іштің ұстама тәрізді ауырсынуы

  2. Теріасты қанқұйылулар, мұрыннан қан кету, көкбауыр, лимфатүйіндері ұлғаймаған

  3. Терінің құрғауы, бозаруы, қабыршақтануы, «қасықтәрізді тырнақтар», анамнезінде 6 – 7 күнге созылған етеккір

  4. Аздаған теріасты қанқұйылулары, мұрыннан қан кетулер, көкбауыр, лимфатүйіндері ұлғаймаған

8. Созылмалы постгеморрагиялық анемияның симптомдары:

  1. Терінің құрғауы, бозаруы, қабыршақтануы, «қасықтәрізді тырнақтар», анамнезінде 6 – 7 күнге созылған етеккір

  2. Терідегі геморрагиялық бөртпелер, температураның жоғарылауы, жаралы – некротикалық стоматит көрінісі, көкбауырдың ұлғаюы

  3. Теріасты қанқұйылулар, мұрыннан қан кету, көкбауыр, лимфатүйіндері ұлғаймаған

  4. Терідегі геморрагиялық бөртпелер, температураның жоғарылауы,буын ауырсынуы, іштің ұстама тәрізді ауырсынуы

9. Айқын анемиясы бар науқаста жүрек-қантамыр жүйесіндегі өзгерістер:

  1. тахикардия, жүрек ұшы соққысының, тондардың күшеюі, жүрек шекараларының солға ығысуы, жүрек ұшында, төстің сол қырында систолалық шу,

  2. тахикардия, жүрек ұшы соққысының, тондардың күшеюі, жүрек шекараларының солға ығысуы, жүрек ұшында қолтықастына таралатын систолалық шу

  3. тахикардия, күшейген көтеріңкі жүрек ұшы соққысы, жүрек шекараларының кеңеюі, Боткина – Эрба нүктесінде диастолалық шу

  4. тахикардия, гипотония, «мысық пырылы» симптомы жүрек ұшында

10. Түстік көрсеткішті дұрыс анықтау:

  1. эритроциттердің гемоглобинмен толық қанығуы

  2. Гемоглобин деңгейінің жоғарылауы немесе төмендеуі

  3. Лейкоциттердің жоғарылауы немесе азаюы

  4. Эритроциттердің жоғарылауы немесе азаюы

  5. Эритроциттердің жоғарылауы, гемоглобин деңгейінің төмендеуі

Есептер:

1.Дерматологқа 26 жастағы науқас Н. терінің құрғақтығына,қабыршақтануына,шаштың сынуына және түсуіне шағымдарымен келді.Гинекологиялық анамнезден mensis 10 жастан бері сұйық қан жоғалтумен жүргендігін анықтады.




ҚЖА: Эритроциттер

гемоглобин

ЦП

Тромбоциттер

Ретикулоциттер

4-5 млн.

гр. %

0,9-1,1

125-400 мың.

0,2-1,4%

2,6*10¹²

60г/л

0,7

140

0,2

Лейко-

циттер


Базофилдер

Эозинофилдер

Гемоцитобласттар

Миелобласттар

Промиелоциттер

Миелоциттер

Жас

Таяқша ядролы

Сегменттіядролы

Лимфоциттер

Моноциттер

Плазмалық жасушалар

Қозғалмалы ядролардың индексі

абсолютті санның

нормасы


20-

-80


100-

-250


-----

-----

-----

-----

-----

80-

-40


3.06-

5.600


1.610-

-2.10


200-

-600


--------

---------

--8-мың

0-1%

2-1%

3-6%

51-67%

23-42%

4-8%

4,5

5

52

38

6

А.Сіздің болжам диагнозыңыз.

Б.Емдеу жоспарын құрыңыз.

2.32 жастағы ер адам физикалық жүктемеден кейін тыныс жеткіліксіздігіне,көздің алдында шіркейдің пайда болуына,жиі жүктемеден кейін тері қабаттарының сарғаюына,зәрдің күңгірттенуіне шағымданды.Анамнезден:соңғы екі жылда жоғарыда айтылғандай симптоидар байқалды.Жиі суық тию ауруларымен ауырды. Объективті: Қарағанда тері жамылғысында сұрлану, шектелген сарғыш даққа назар аударады.Сан терісінде және балтырда петихиальды ісік,жамбас аймағында иньекция орнында гематомалар байқалады. Ағзада айқын емес патологиялық өзгерістер.

Лабораториялық зерттеулердің көрсеткіштері:



  1. ЗЖА: микро және макрогематурия, гемосидеринурия

  2. ҚЖА : панцитопения

  3. Қанның биохим. анализі : конъюгирленбеген билирубиннің жоғарылауы.

12. Жаңа тақырыпты бекіту. 9 мин (10%)

• қан түзу жүйесінің анатомо-физиологиялық ерекшелігі.



  • гемобластоздар дегеніміз не, қандай ауруларда қосарланып кездеседі?

  • гемобластоздврдың қандай түрлерін білесіз?

  • гемобластоз ауруын растайтын әдісті атаңыз

  • гемобластоздың емі

13. Сабақты қорытындылау. 2 мин (2%)

• Оқушылардың білім деңгейін бағалау.

• Келесі сабақтың тақырыбын хабарлау.

14. Үйге тапсырма беру. 2 мин (2%)

Н-1 бөлім 1;

Н-2 бөлім 8
17 Сабақ

1. Сабақтың тақырыбы: Аллергиялық аурулар туралы түсінік: есекжем

2. Сағат саны: 2 сағат 90 мин (100%)

3. Сабақ түрі: Аралас

4. Сабақтың мақсаты:

оқыту: - студентерге аллергиялық аурулары кезінде этиопатогенезі, симптомы және синдромдарын анықтауды үйрету.

тәрбиелік:- студентер аллергиялық аурулары бар науқастарды дұрыс күтім жасауды таныстыру.

дамыту: - аллергиялық аурулары, есекжем ауруы кезінде зерттеу әдістері мен емдеу қағидаларын жетілдіру



5.Оқыту әдісі: Кіші топпен жұмыс

6. Материалды-техникалық жабдықталуы:

а) техникалық құралдар: компьютерлер.

ә) көрнекі және дидактикалық құралдар: Дидактикалық және көрнекті құралдар; Қағазбен басып шығарылған тесттер; Оқу фильмдері; Тақырыптық плакаттар, кестелер.

б) оқыту орны: оқу бөлме.

7. Әдебиеттер:

Негізгі (Н)

Қазақ тілінде:

1. Ішкі аурулар. Б.С. Калимурзина. - 2005.

Орыс тілінде:

1. Внутренние болезни: учебник: в 2-х т. + CD. Мухин Н.А., Моисеев B.C., Мартынов А.И. - М., ГЭОТАР-Медиа, 2009. Т. 1 - 672с; Т. 2 - 592 с.

2. Терапия с курсом ПМСП. Смолева Э.В - Ростов-на Дону «Феникс», 2008.

3.Внутренние болезни. В.И.Маколкин, С.И.Овчаренко. – М., Медицина, 2005г.

Қосымша:


1. Акушерство и гинекология. Г.К. Степанковский, Б.М. Венцковский. - М., 2008.

2. Лекарственные средства. Машковский М.Д. - М., 2009.

3. Новые технологии в образовательном процессе. УчебнН-методическое пособие. Муминов Т.А., Даулетбакова М.И. - Алматы, 2003.

4. Синдромная патология дифференциальная диагностика и фармакотерапия. Г.Д. Тобулток. - М., 2006.

5. Скорая медицинская помощь. Руководство для фельдшеров А.Л. Верткий. - М., ГЭОТАР-Медиа, 2007. - 400 с.

6. Терапия с курсом ПМСП. Э.В. Смолева. - Ростов-на Дону, «Феникс», 2008.

7. Туберкулез легких и его дифференциальная диагностика (клиникН-рентгенологический атлас). В 2-х т. Муминов Т.А. -Алматы, 2003.- 808 с.

8. Фельдшер скорой помощи. Шелехов К.К. - «Феникс», 2007.

9. Болезни оргонов дыхания. Палеев Н.П. - М. - Медицина. - 2000. - 728 с.

10. Фельдшер общей практики. Э.В. Смолева, Степанова Л.А. - «Феникс» 2003.

8. Ұйымдастыру кезеңі: 4,5 мин (5%)

• Оқушылардың сабаққа қатысуын тексеру.

• Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру.

• Сабақтың мақсаты мен міндеті.



9. Оқушылардың өтілген тақырып бойынша білімін тексеру.12,5 мин (15%)

Білімді тест арқылы бағалау



10. Жаңа сабақты түсіндіру : 30 мин (30%)

«Аллергия» деген түсінікті алғаш рет 1906 жылы Пирке енгізген. Ол гректің allos - басқа және ergon - қимылдау, іс істеу деген екі сөзінен шыққан. Қазіргі ғылымда "аллергия" терминімен адам ішкі және сыртқы ортадағы кейбір заттарға шектен тыс пайда болған сезімталдығын атайды. Аллергияны туындататын заттар аллергендер деп аталады, оларды экзогендік және эндогендік деп екі топқа жүйелеп бөледі.

Экзогендік аллергендер инфекциялық емес (тұрмыстық шаңтозаңдық, дәрілік, химиялық заттарға, эпидермалдық, тағамдық т.б.) және инфекциялық (бактериялар, вирустар, саңырауқұлақтар т.б.) болып бөлінеді. Эндогендік аллергендер, немесе аутоантигендер ретінде адамның өзінің организмінің кейбір тіндері (қалқанша безі, көздің әйнекше қабаты, нерв тіні, ерлердің жыныс жұмыртқасының тіні) болуы мүмкін.

Қарсыген (антиген) организмде антидененің түзілуіне әкеліп соғады. Қарсыденелер - бүл гамма-глобулиндер фракциясына жататын сарысулық белоктар. Олар физикалық және химиялық құрылысына, молекулярлық салмақтарына қарай бес класқа бөлінеді (Ig, М, G, А, Е, D), аллергиялық қарсыденелер Ig Е тобына жатады. Қарсыгеннің әсеріне организм иммун жүйесінің қызметімен жауап қайтарады.

Аллергиялық реакциялар екі түрге бөлінеді: шапшаң және баяу. Қазіргі терминология бойынша - шапшаң түрдегі аса сезімталдық (ШТАС) және баяу түрдегі аса сезімталдық (БТАС). Шапшаң дамыған аллергиялық реакциялар антигенмен жанасқаннан кейін 20-30 минут ішінде, ал баяу болса ол бірнеше сағаттан соң дамиды. Олардың негізгі айырмашылығы ШТАС кезінде қанның сарысуында, кейін жабысқан тіндерде қарсыденелер анықталады. Ал БТАС кезінде қанда спецификлық қарсыденелер болмайды, мұндай реакция сенсибизацияланған лимфоциттермен жүзеге асады.

Ескеретін жағдай: аллергендер организмге алғаш енгенде оның зиянды қасиеті болмайды. Аллергияның клиникалық көріністері аллергендердің белгілі бір уақыттан соң қайтадан сол организмге тап болуы кезінде ғана пайда болады. Аллергеннің организмге алғаш және қайта енуі аралығындағы уақытын сенсибилизация (латынша «sensybilis» -сезімтал) кезеңі деп атайды. Аллергендердің түрлері өте көп.

Организмге аллергендердің ену жолдары әр түрлі: ауыз, мұрын арқылы, тыныс жолдары, тері арқылы, кейде дәрілер еңгізген кезде дамиды. Аллергияның клиникалық көріністері аллергеннің сипатына, оның организмге ену жолына, дамыған имунндық реакцияның түріне байланысты болады. Адамның кез келген ағзасы аллергиялық үдеріске душар болуы мүмкін. Әсіресе тыныс жолдары осы өзгеріске жиі ұшырайды: аллергиялық тұмау, аллергиялық ринит, тыныс демікпесі, аллергиялық тері қабынуы, ангионевротикалық ісіну т.б. Ал жүректің және қантамырларының (миокардит, васкулит, бас сақинасы), асқазан-ішек жолдарының (аллергиялық гастрит, колит т.б.), нерв жүйесінің аллергиялық зақымдануы сирегірек кездеседі.

ЕСЕКЖЕМ

Есекжем - аллергия ауруына жатады.

Бүл адам терісіне күлдіреп қышып, бөрітіп шығып, денеге тез тарайды. Теріде ісік пайда болып ісініп тұрады. Көбінесе әйелдерде 20 мен 60 жас аралығында жиі кездеседі.

Негізгі себептеріне жататындар: дәрі-дәрмектер, көбіне антибиотиктерді, егу арқылы берілетін сұйық дәрілерді қабылдағанда, тағамдық көкөністерді қабылдағаннан кейін пайда болады.

Клиникалык белгілері: науқас аяқ астынан пайда болады. Теріде қьшыма пайда болып, дереу күлдіреп ісіп шыға келеді. Бүл өзгеріс адам денесінің қай жері болса, сол жерінен шыға береді, кейін тарап бүкіл денені алып кетуі мүмкін. Күлдіреген ісік теріден көтеріліп, қызарып шығып тұрады. Көлемі әртүрлі болады. Негізгі ерекшілігі ол пайда болып тарауы да жоғалуы да тез арада болады (бір, бірнеше тәулік ішінде). Пайда болған кезде науқастың басы ауырып, әлсіздік пайда болып ыстығы көтерілуі (38° -39° С) мүмкін. Бұл жедел түрі орта есеппен 5-6 тәулікке созылады. Кейін ол созылмалы түріне өтуі мүмкін (20-30 жылға).

Емдеуі. Наукасты ауруханаға жатқызу керек. Барлық беріліп жатқан дәрі-дәрмектер дереу тоқтатылуы тиіс. Кейбір сезіктенген тағамдар да берілмейді. Ішекті клизма арқылы тазалайды. Дереу гистаминдерге қарсы дәрі-дәрмектер берілуі тиіс. Оларға жататындар: димедрол, супрастин, тавегил, фенкарол, диазолин т.б. Бұларға қайтпаса гормонды дәрілер беріледі (преднизолон, дексаметозон т.б.).

11. Оқушылардың өз бетінше атқаратын жұмысы: 33,5 мин (35%)

12. Жаңа тақырыпты бекіту. 9 мин (10%)

• қан түзу жүйесінің анатомо-физиологиялық ерекшелігі.



  • гемобластоздар дегеніміз не, қандай ауруларда қосарланып кездеседі?

  • гемобластоздврдың қандай түрлерін білесіз?

  • гемобластоз ауруын растайтын әдісті атаңыз

  • гемобластоздың емі

13. Сабақты қорытындылау. 2 мин (2%)

• Оқушылардың білім деңгейін бағалау.

• Келесі сабақтың тақырыбын хабарлау.

14. Үйге тапсырма беру. 2 мин (2%)

Н-1 бөлім 1;

Н-2 бөлім 8

18 Сабақ



1. Сабақтың тақырыбы: Квинке ісігі, Анафилактикалық шок.

2. Сағат саны: 2 сағат 90 мин (100%)

3. Сабақ түрі: Аралас

4. Сабақтың мақсаты:

оқыту: - студентерге аллергиялық аурулары кезінде этиопатогенезі, симптомы және синдромдарын анықтауды үйрету.

тәрбиелік:- студентер аллергиялық аурулары бар науқастарды дұрыс күтім жасауды таныстыру.

дамыту: - аллергиялық аурулары, Квинке ісігі, анафилактикалық щок кезінде зерттеу әдістері мен емдеу қағидаларын жетілдіру



5.Оқыту әдісі: Кіші топпен жұмыс

6. Материалды-техникалық жабдықталуы:

а) техникалық құралдар: компьютерлер.

ә) көрнекі және дидактикалық құралдар: Дидактикалық және көрнекті құралдар; Қағазбен басып шығарылған тесттер; Оқу фильмдері; Тақырыптық плакаттар, кестелер.

б) оқыту орны: оқу бөлме.

7. Әдебиеттер:

Негізгі (Н)

Қазақ тілінде:

1. Ішкі аурулар. Б.С. Калимурзина. - 2005.

Орыс тілінде:

1. Внутренние болезни: учебник: в 2-х т. + CD. Мухин Н.А., Моисеев B.C., Мартынов А.И. - М., ГЭОТАР-Медиа, 2009. Т. 1 - 672с; Т. 2 - 592 с.

2. Терапия с курсом ПМСП. Смолева Э.В - Ростов-на Дону «Феникс», 2008.

3.Внутренние болезни. В.И.Маколкин, С.И.Овчаренко. – М., Медицина, 2005г.

Қосымша:


1. Акушерство и гинекология. Г.К. Степанковский, Б.М. Венцковский. - М., 2008.

2. Лекарственные средства. Машковский М.Д. - М., 2009.

3. Новые технологии в образовательном процессе. УчебнН-методическое пособие. Муминов Т.А., Даулетбакова М.И. - Алматы, 2003.

4. Синдромная патология дифференциальная диагностика и фармакотерапия. Г.Д. Тобулток. - М., 2006.

5. Скорая медицинская помощь. Руководство для фельдшеров А.Л. Верткий. - М., ГЭОТАР-Медиа, 2007. - 400 с.

6. Терапия с курсом ПМСП. Э.В. Смолева. - Ростов-на Дону, «Феникс», 2008.

7. Туберкулез легких и его дифференциальная диагностика (клиникН-рентгенологический атлас). В 2-х т. Муминов Т.А. -Алматы, 2003.- 808 с.

8. Фельдшер скорой помощи. Шелехов К.К. - «Феникс», 2007.

9. Болезни оргонов дыхания. Палеев Н.П. - М. - Медицина. - 2000. - 728 с.

10. Фельдшер общей практики. Э.В. Смолева, Степанова Л.А. - «Феникс» 2003.

8. Ұйымдастыру кезеңі: 4,5 мин (5%)

• Оқушылардың сабаққа қатысуын тексеру.

• Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру.

• Сабақтың мақсаты мен міндеті.



9. Оқушылардың өтілген тақырып бойынша білімін тексеру.12,5 мин (15%)

Білімді тест арқылы бағалау


10. Жаңа сабақты түсіндіру : 30 мин (30%)

Квинке ісігі.

Бұл да сол есекжем ауруының бір түрі, ауыр түрі деп айтуға болады. Есекжемде науқастың терісі өзгеріске ұшыраса, бұнда тері және тері асты майы мен қоса өзгерістерге ұшырайды.

Себептеріне жататындар әртүрлі тітіркендіргіш (аллергендер) заттар, көбінесе солардың қосарлана әсер етуінен болады. Оларға жататындар: тағамдық заттар, дәрі-дәрмектер, бактериялар, кір жуатын ұлпалар, әртүрлі бояулар т.с.с.

Клиникалык белгілері:

Науқас аяқ астынан тері, тері асты майымен қоса қатайып, қалындап іскенін байқайды. Бұл өзгеріс көбінесе науқастың ернінде, қабағында, бетінде, тіпті жыныс мүшелерінде пайда болады. Іскен жерді басқанда із қалмайды, өйткені қалыңдап қатты болады. Ең қиыны ісік тамақта, жұтқыншақта, кеңірдекке жақын жерде пайда болса. Бұл кезде ауа жетпей жөтел пайда болады. Кейін бетінің бозарып көгеруі байқалады. Бұл жағдайда науқастың өліп кетуі мүмкін. Кейде тіпті ішкі ағзаларға да таралуы мүмкін, бұл өте ауыр жағдай.



Емдеу. Науқас міндетті түрде ауруханаға жатқызылып жедел жәрдем берілуі тиіс. Тынысы тарылып, ауа жетпеген жағдайда кеңірдекке трубка салу керек (трахеотомия). Басқа емдеулер жоспарлы түрде жүргізіледі. Оларға жататындар: 0,3-0,5 мл 0,1% адреналин ерітіндісі тері астына жіберіледі; 2мл 2%супрастин немесе 1-мл 1% димедрол ерітінділері бұлшық етке жіберіледі. Науқастың беті қайтпаған жағдайда 60-90 мг преднизолонды қанға құяды. Бүл кезде 2-4 мл лазикс дәрісін қанға құйған орынды болады.

АНАФИЛАКТИКАЛЫҚ ШОК

Өте қатерлі аллергияның әсерінен пайда болатын анафилактикалық шок аурудың өте жедел асқынуы. Бұл аллергендердің ауру ағзаларына қайта түсуіне байланысты аяқ астынан пайда болатын науқас адамның қорғаныштық жауабы болып табылады. Сонымен қатар анафилактикалық шок кезінде бастапқы қозғыштық пен орталық нерв жүйесінің алдымен қозып, кейін тежелуімен бронхоспазммен және артериалды қысымның күрт төмендеуімен сипатталады.

Себебі: бұл жауап (шок) әртүрлі вакцинамен дәрі-дәрмектер, сол сияқты жанды-жәндіктердің шағып, ұлы заттардың қанға қайта енуіне байланысты өрбиді. Көпшілік жағдайда бұрынғы пайдаланған дәрі-дәрмектер: пенициллин, стрептомицин, новокаин, В тобының витаминдері, сульфаниламидтер т.б. қайта қабылдағаннан кейін пайда болады. Аллергиялық аурулардың барлығы дерлік қайсыбыр жағдайда осындай асқынуға душар болуы мүмкін. Шок ішкі ағзаларға түскен аллергендер көлеміне байланысты болмайды.

Өңеш тарылып, асфиксия дамиды, ішке қан көп мөлшерде жиналады, әсіресе миға қан кетуі қауіпті. Ауыр жағдайда науқас ес-түссіз болып, асфиксия мен жүрек -қан тамыр жеткіліксіздігінен аурудың өліп кетуі мүмкін.

Клиникалык керіністері:

Бұл шок бірнеше секундтан екі сағатқа дейін созылады. Науқастың ыстығы көтеріліп қорқынышты үрей пайда болып әлсіздік, шаншу, дене қышуы мен жалғасады. Кеуде қысылып ентігеді, тілі аузына сыймай, басы ауырып, айналып, жүрегі айнып, лоқсып құсқысы келеді. Кейде науқастың іші де ауыруы мүмкін. Кейде осындай арыз-шағымдарды айталмай есінен таныпта қалады.

Қарап тексергенде: науқастың терісі бозарып, қызарып, кейде көгеріп тұруы мүмкін, қабағы, беті ісініп, тершеңдік байқалады. Дененің қалтырауы, дірілдеуі мүмкін. Бұл кезде еріксіз зәр мен нәжіс шығуы мүмкін. Көздің қарашығы үлкейеді, жарыққа өзгермейді. Тамыр соғуы жиілеп әлсірейді. Жүрек тондары нашарлап, ритмі бұзылады. Қан қысымы анықталмайды. Тыныс алуы нашарлап кеудеден сырылдар пайда болып аузынан ақ көбік шығып тұрады. Өкпені тыңдағанда ылғалы сырылдар болуы мүмкін, кейде тіпті ештеңе естілмейді, өйткені бронхтардың барлығы дерлік қысылып ауаның кіріп шығуы нашарлайды, тіпті тоқтап қалады.

Емдеу. Емнің нәтижелі болуы дәрігерлік көмектің дұрыс ұйымдастырылуынан болады. Кейде бәрін жасағанмен науқасты ажал құрығынан алып қалу мүмкін болмай қалады. Мүны білген жөн.

Негізгі емдік шараларға жататындар:



  1. Аллергендердің түсуін тоқтату

  2. Ауру төсекте жатуы тиіс. Науқастың тілін қысып тартып қою керек.

  3. Егер жәндіктер шаққан болса улы заттың түскен жерінен жоғарғы жерінен таспамен байлау керек.

  4. Дәрінің немесе улы заттың түскен жері көрініп түрса 0,5 мл 0,1% адреналин ерітіндісімен оның айналасына шаншу керек.

  5. 0,5 мл адреналин ерітіндісі тері астына жіберілуі тиіс.

  6. 60-90 мг кейде одан да көбірек преднизолон жіберіледі.

  7. Науқастың қан қысымын өлшеп тұру керек. Егер көтерілмесе 1 мл 0,1% тавегил, немесе 1 мл 0,1% димедрол ерітіндісін бұлшық етке қайта жіберіледі.

  8. Тынысы тарылған науқастарға 10-20 мл 2,4% эуфиллин ерітіндісі қанға құйылады.

  9. Егер ісік пайда болса қанға 2-4 мл лазекс жіберіледі.

10) Жүрек ритмі бұзылса қанға 0,5-1 мл корглюкон жіберіледі.

11. Оқушылардың өз бетінше атқаратын жұмысы: 33,5 мин (35%)

12. Жаңа тақырыпты бекіту. 9 мин (10%)

• қан түзу жүйесінің анатомо-физиологиялық ерекшелігі.



  • гемобластоздар дегеніміз не, қандай ауруларда қосарланып кездеседі?

  • гемобластоздврдың қандай түрлерін білесіз?

  • гемобластоз ауруын растайтын әдісті атаңыз

  • гемобластоздың емі

13. Сабақты қорытындылау. 2 мин (2%)

• Оқушылардың білім деңгейін бағалау.

• Келесі сабақтың тақырыбын хабарлау.

14. Үйге тапсырма беру. 2 мин (2%)

Н-1 бөлім 1;



Н-2 бөлім 8





Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет