Физикалық метеорология
1. Тұйықталған изобарлармен шектелген жоғары қысым аймағы, төмен қысым аймағы және төмен қысым аймағындағы жоғарғы қысым жолағының атауы:
A) жота
B) ойпат
C) атмосфералық фронт
D) циклон
E) антициклон
2. Климаттың континентальдік индекстері:
A) 
B) 
C) 
D) 
E) 
|
3. Метеобөлімшелердің жұмысының практикасында қолданылатын аэрологиялық диаграмманың:
A) тікбұрышты АД, жыл маусымына байланыссыз 40 °С-дан минус 70 °С-ға дейін температура мен 1050 гПа-дан 100 гПа-ға дейін қысым шкаласы бар
B) тікбұрышты жылы кезеңге арналған АД, 1050 гПа-дан 100 гПа-ға дейін қысым шкаласы, 10 °С-дан минус 25 °С-ға дейін температурасы бар
C) қисықбұрышты жылы кезеңге арналған АД, 1050 гПа-дан 100 гПа-ға дейін қысым шкаласы, 10 °С-дан минус 25 °С-ға дейін температурасы бар
D) тікбұрышты АД, жылы кезеңге арналған 40 °С-дан 0 °С-ға дейін температура мен 1050 гПа-дан 100 гПа-ға дейін қысым шкаласы бар
E) қисықбұрышты суық кезеңге арналған, 1050 гПа-дан 100 гПа-ға дейін қысым шкаласы, 10 °С-дан минус 55 °С-ға дейін температурасы бар
|
4 Аэрологиялық диаграмманың көмегімен анықталатын графикалық есептеулер:
A) оң және теріс таңбалы тұрақсыз энергия аймақтары
B) жауын-шашын мөлшері
C) жел бағыты
D) жауын-шашын қарқындылығы
E) салыстырмалы ылғалық
F) стратификация кисығы
|
5. Статиканың негізгі теңдеуінің негізінде метеорологияда қарастырылатын жеке шартты жағдайлар:
A) изотермикалық атмосфера
B) стандартты атмосфера
C) политроптық атмосфера
D) қалыпты атмосфера
E) изобарикалық атмосфера
F) біртекті атмосфера
|
6. Атмосфера әсер ететін күштері (сыртқы және ішкі):
A) электромагниттік күші
B) ауырлық күші
C) гравитациялық күші
D) архимед күші
E) қысым күші және үйкеліс күші
F) кориолис күші
|
7. Жер-атмосфера жүйесiнiң жылдық жылу балансы теңдеуiнің құраушылары:
A) жауын тамшысымен жылудың топыраққа таралуы
B) нәтижелi сәулешашу
C) қардың еруiне және фотосинтезге жұмсалатын жылу
D) жерге жақын ауадағы турбуленттiк жылу ағыны
E) мұхиттық адвекция жылу ағыны
F) булану және конденсация нәтижесiнде келетiн және кететiн жылу ағыны
G) атмосфералық адвекция жылу ағыны
|
8. Статиканың негізгі теңдеуінің шартты жағдайлары:
A) изобарикалық атмосфера
B) құрғақ атмосфера
C) қалыпты атмосфера
D) изотермикалық атмосфера
E) термикалық атмосфера
F) біртекті атмосфера
G) политроптық атмосфера
|
9. Атмосферада әсер ететін сыртқы және ішкі күштер:
A) Ауырлық күші
B) Гравитациялық күш
C) Инерция күші
D) Кориолис күші
E) Ортадан тебу күші
F) Қысым күші және үйкеліс күші
G) Архимед күші
|
10. Ылғаладиабатты процесс үшін атмосферадағы температураның биіктік бойынша таралуы жағдайлары:
A)  , шамасына қарағанда, атмосферада температура тез төмендейді
B)  , атмосферада температура биіктікпен  шамасына өседі
C) , атмосферада температура биіктік бойынша өзгермейді
D) , шамасына қарағанда, атмосферада температура тез өседі
E) , атмосферада температура биіктікпен шамасына тең кемиді
F)  , қаныққан бөлшектегі температураға қарағанда, атмосферадағы температура биіктікпен тез өседі
G) , қаныққан бөлшектегі температураға қарағанда, атмосферадағы температура биіктікпен мүлдем жай төмендейді
|
Синоптикалық метеорология
1. Ең жақсы нәтижелерді беретін жас қысым жүйелерінің жылжу тәсілдері:
A) Биік термобарикалық алабтың құрылысын ескеретін
B) Бьеркнес-Сульберг әдісі
C) Ауа температурасы алқабының ерекшеліктерін ескеретін
D) Жетекші ағын әдісі
E) Кеңістіктік жетекші ағынның әдісі
|
2. Ағын келесі жағдайларда жетекші болады:
A) 500 гПа деңгейінде, циклон толу кезеңіне жеткенде
B) Барлық тропосферада және төмен стратосферада жылдамдықтың орташа векторы болатын ағын
C) Антициклонның дамуы бойынша төменгі шекараның өсуін ескеретін
D) АТ700 картасында, егер циклон 850 гПа деңгейіне дейін байқалса
E) Изогипстер ОТ-500/1000 картасындағы изотермаларға параллельды болатын ағын
|
3. Антициклонның даму кезеңдері келесі пікірлермен сипатталады:
A) Антициклондардың соңғы даму кезеңінде көлемі, циклонға қарағанда, аз болады
B) Даму процессінде антициклон төмен жылжымалы қысым жүйесінен квазивертикальды осі бар азжылжымалы биік қысым жүйесіне ауысады
C) Дамуының әр кезеңінде антициклонда сәйкес термобарикалық алқап болады
D) Дамуының бастапқы кезеңі ең ұзақ болып табылады
E) Антициклонның ортаңғы бөлігінде ауа райы жағдайлары дамуының барлық кезеңінде шамалы біртекті
|
4. Аралықтық антициклон:
A) Фронтальды антициклон
B) Пайда болуы мен эволюциясы ЖФА байланыспаған антициклон
C) Суық ауада қалыптасатын антициклон
D) Биік қысым жүйесі
E) Бір топтың циклондарын бөлетін антициклон
F) Меридиональды бағытта жылжитын антициклон
|
5. Циклонның әр даму кезеңінде оның толуына әсер ететін факторлар:
A) Жер бетінде үйкелістің конвергенциясы
B) Циклонның орталығы биік жыраның алдыңғы бөлігінде
C) Реттелген жоғары бағытталған ағындар
D) Циклонның артқы бөлігінде суықтың адвекциясы оның алдыңғы бөлігіндегі жылудың адвекциясынан күштірек
E) Циклонның артында суықтың адвекциясы, алдыңғы бөлігінде және орталығында жылудың адвекциясы
F) Циклонның орталығына суықтың адвекциясы
|
6. Заманауи теория бойынша цикло- және антициклогенезге термикалық фактордың үлесін бағалағанда қолданылатын қорытындылар:
A) Барлық қорытындылар сандық есептеу үшін жарамды
B) Орташа деңгейден жоғары термикалық фактордың үлесі таңбасын ауыстырады
C) Қабаттың орташа температура алабында суық жырасы күшейгенде жер бетінде антициклогенез болады
D) СТ алабында термикалық жотаның күшеюі болғанда жер бетінде циклогенез байқалады
E) СТ картасында суық жыраның әлсіреуі болғанда жер бетінде антициклогенез байқалады
F) Термикалық фактордың үлесі барлық деңгейлерде бірдей
|
7. Цикло- және антициклогенездің заманауи теориясына қойылған идеялар:
A) Ауаның тұрақсыз күйі
B) Уақыт өте геопотенциал лаплассианның өзгеруінің мәні мен таңбасы
C) Фронтта орография әсерінен толқын пайда болады
D) Адвективті және динамикалық факторлар бірігіп әрекет етеді
E) Изобаралық беттіктердің иілуі
F) Циклондардың дамуының негізгі себебі болып конденсация процессі табылады
G) Қысымның өзгеруі біркелкі емес
|
8. Изобаралық беттіктің биіктігінің өзгеруіне жел векторының дивергенциясының үлесін бағалаған кезде қолданылатын қорытындылар:
A) Антициклондар жиі шашырайтын изогипстер аумағында пайда болады
B) Изогипстердің циклонды қисықтығы кезінде бұл фактордың әсері әлсірейді
C) Циклондар жиі орта тропосферада қосылатын изогипстер аумағында пайда болады
D) Изогипстердің антициклонды қисықтығы кезінде дивергенцияның әсері күшейеді
E) Жылдамдық дивергенциясының бірдей мәндерінде бұл фактордың үлесі циклондарда көп
F) Орта тропосферада шашырайтын изогипстері бар қысым алқабының құрылымы циклогенезді болып табылады
G) Жел векторының дивергенциясының таңбасын сапалы анықтау қиындатылған
|
9. Циклондық құйынның вертикаль бойынша тасымалдануы арқылы изобаралық беттіктің биіктігінің өзгеруі  формуламен бағаланады Одан келесілер шығады:
A) Циклонды құйынның биіктік боынша өсуі кезінде төмен бағытталған қозғалыстар изобаралық беттіктің төмендеуін қалыптастырады
B) Фронтальды аумақтар аймағында осы фактордың үлесі басқа факторлармен бірдей
C) Циклонды қисықтықтың биіктік бойынша төмендеуі кезінде төмен бағытталған қозғалыстар изобаралық беттіктің төмендеуін қалыптастырады
D) Антициклонды құйынның биіктік боынша төмендеуі жоғары бағытталған қозғалыстар кезінде изобаралық беттіктің өсуін береді
E) Біртекті ауа массасында бұл фактордың үлесі көбейеді
F) Фронт аумағында бұл мүшенің реті теңдеудің басқа мүшелерінің ретімен бірдей, адвективті мүшеден басқа
G) Антициклонды құйынның биіктік боынша өсуі кезінде жоғары бағытталған қозғалыстар изобаралық беттіктің өсуін береді
|
10. Изобаралық беттіктің биіктігінің уақыт ішінде өзгеруіне құйынды фактордың әсерін сапалы бағалауы келесі қорытындыларға келеді:
A) Антициклонды иілген изогипстердің қосылуы кезінде изобаралық беттіктердің жергілікті өсуі болады
B) Құйынды фактордың таңбасы тек қана ағын бағытында абсолюттік геопотенциал лапласианның өзгеруінен тәуелді
C) Құйынды фактордың үлесі изогипс бағытында абсолюттік геопотенциал лапласианның өзгеруіне тура пропорционалды
D) Басқа тең жағдайларда ең аз өзгерулер ЖФА астында байқалады
E) Оның әсері соғұрлым күшті, неғұрлым геопотенциал градиенті аз
F) Циклонды иілген изогипстердің шашырауы изобаралық беттіктердің жергілікті төмендеуіне болысады
G) Циклонды иілген изогипстердің қосылуы кезінде изобаралық беттіктердің жергілікті төмендеуі болады
|
Агрометеорология
1. Қуаңшылықтың түрлері:
A) Өсімдік қуаңшылығы
B) Ыстық куаңшылық
C) Атмосфералық куаңшылық
D) Жалпы куаңшылық
E) Топырақ қуаңшылығы
|
2. В.Н. Степановтың жіктемесі бойынша үсікке шыдамсыз ауылшаруашылық дақылдарының түрлері:
A) Қант қызылшасы
B) Жүгері
C) Күріш
D) Қарақұмық
E) Мақта
|
3. В.Н. Степановтың жіктемесі бойынша үсікке шыдамдылығы төмен ауылшаруашылық дақылдарының түрлері:
A) Картоп
B) Орамжапырақ
C) Қарақұмық
D) Тары
E) Жүгері
|
4. Қуаңшылық және аңызақпен күрес жолдарының бағыттары:
A) Химиялық
B) Биофизикалық
C) Аграрлық
D) Агротехникалық
E) Мелиоративтік
F) Селекциялы-генетикалық
|
5. Жарық ресурстарын сипаттайтын көрсеткіштер:
A) А.П. Сляднев пен В.А. Сенниковтың көрсеткіші
B) Жеслиннің гелиотермикалық көрсеткіші
C) Д.И. Шашконың көрсеткіші
D) Ф.Ф. Давитаяның фототермикалық индексі
E) П.И. Колосковтың көрсеткіші
F) Физиологиялық белсенді радиация (ФБР) жинағы
|
6. Вегетативті кезеңде өсімдіктің пайда болатын органдары:
A) Жемісі
B) Сабағы
C) Жапырақтары
D) Гүлі
E) Тамыры
F) Бұтағы
|
7. Тамыр жемісті дақылдарда бірінші жылы белгіленетін фазалары:
A) Қос жапырақтарының пайда болуы
B) Шығу фазасы
C) Пісе бастауы
D) Толық пісу
E) Бүйір сабақтарының пайда болуы
F) Тамыр жемісінің өсуі
G) Сабақтану
|
8. Сүйекті жемісті дақылдар:
A) Шабдалы
B) Шие
C) Алма
D) Өрік
E) Құлпынай
F) Қарақат
G) Жүзім
|
9. Аңызақты бағалау әдістерін ұсынған ғалымдар:
A) Е.Е. Федоров
B) П.И. Колосков
C) А.М. Алпатьев
D) Е.А. Цубербиллер
E) Н.И. Гойс
F) Х.Л. Пенман
G) М.С. Кулик
|
10. Биік сабақты біржылдық дақылдар:
A) Жаздық бидай
B) Күнбағыс
C) Арпа
D) Қара бидай
E) Күздік бидай
F) Сұлы
G) Жүгері
|
