Д ам ы т пуш ы лы ц:
логикалы қ қүрылымдар мен ойлаудың
м атем атикалы қ стилін дамыта түсу;
4.
Практпикалыц:
меңгерген математикалық білімдерін нақ-
тылы ж ағдайларда практикалы қ есептерді, мәселелерді шешу-
де қолдана білумен байланысты біліктілік қалыптастыру.
Осы мақсаттардың табысты ш еш ілуі оқыту мазмұнын тиімді
жолмен алуға, оны оқытып-үйретудің ж ан-ж ақты ойластырыл-
ған ж үйесін қүр у ға ж әне оқы туды ң сәйкес әдіс-тәсілдерін,
үйымдастыру түрлерін (формаларын) іріктеп алуға байланыс-
ты. Ең басты мәселе - оқыту мазмүны мен оның құры лы сы н
аны қтау болып табылады.
М атематикалық білімнің мазмүнын дүрыс анықтауда әртүрлі
мәселелердің ерекше маңызы бар:
1. Педагогика мен психология ғылымдары қағидалары қазақ
халқы ны ң үлтты қ ерекшеліктері, әдет-ғұрпы мен дәстүрлері,
республиканың айм ақты қ ерекш еліктері, экономикалы қ, гео-
граф иялы қ ж ағдайлар, қазіргі білім мазмүнының кемш іліктері
ж айы ндағы қорытындылар, педагогика ғылымы мен озық тә-
ж ірибенің бүгінгі жетістіктері мен ж аңалы қтары на ж әне т.б.
сүйене отырып, білім мазмүнын анықтау;
2. Оқушылар меңгеруі тиіс білім қүрамы мен олардың пән
бойынша игеруі міндетті білік пен дағдыларының түрлері мен
9
и •
д е ң ге и ін ің ал д ы ң ғы ң атар л ы ө р к ен и етті елд ерд ің м ектеп-
теріндегі бастауыш буын үш ін аны ңталған мөлш ерден ж әне
деңгейден кем болмауы;
3. Бастауы ш буынның соңына ңарай оңуш ы ларды ң білім,
білік және дағдыларына ңойылатын талаптар түрғысынан алған-
да бастауыш мектеп пен орта буынның алғаш ңы сыныптары
арасындағы сабаңтастыңтың шын мәнісінде ж үзеге асырылу-
ын қамтамасы з ету;
4. Балалардың жас және психологиялың ерекшеліктерін ңатаң
ескеру, яғни балалардың ойлау, ңабылдау, есте саңтау, зейінділік
тәрізді қабілетте^інің даму ерекш еліктерін ескеру, сондай-аң
олардың тілін үстарту және дамыту, соның ішінде математика-
лың тілдік ңорын қалыптастыру және оны дамыта түсу;
5. Қ арасты ры латы н объектілерді іріктеп алу және оларды
топтастыру, ңарастыру ретін аныңтау, материалды шоғырлан-
дыра түсу, оңыту мазмұны ны ң сы ны паралы қ бөлінуіне түбе-
гейлі өзгеріс енгізу, кейбір мәселені оңытудың әдістемесін же-
тілдіре түсу ж әне матем атиканы ң бастауыш курсын орта мек-
теп курсыны ң ш ынайы ңүрамдас бөлігіне айналдыру.
Бастауыш мектепте математиканы оқыту барысында көздел-
ген м ақсатң а сәйкес мектеп түлегін ің н егізгі қүзы рлы лы ғы
төмендегіше анықталады:
1. Қүндылыңты-бағдарлы ңүзы реттілік - оқуш ы ны ң қорша-
ған ортаны бірдей ңабы лдайты н қабілеті, ж оғары әд еп тілік
ңұнды лы қтар негізінде ж асампаз ңоғам өмірінде өзінің рөлін
таба білу б іл ік тіл ігі, азам атты лы ғы мен елж ан ды лы ғы . Бүл
ңұзы реттілік өмірдегі түрлі ж ағдайларда ш еш ім қабылдай білу
білігін ңамтамасыз етеді.
Е ң бастысы, өзінің Отаны - Қ азақ-
ст анны ң пат риоты болу, азам ат т ы ц белсенділігін көрсет у,
саяси жуйені тцсіну, болып ж атқан элеум ет т ік жагдайларга
бага бере білу.
2. М әдениеттанымдың ң үзы реттілік - ж алп ы адам затты ң
мәдениет ж етістіктері негізіндегі іс-әрекет тәж ірибесін ж әне
ңоғамдағы дәстүрлер мен ж еке, отбасылың ж әне әлеум еттік
өмірдің мәдениет негіздерін, этномәдениеттік ңұбылыстарды
игеруге м үм кіндік беретін ұлтты ң ерекш еліктерін тани білу.
Адам мен қоғамның дамуындағы ғы лы м ны ң рөлін түсіну. Өзі
халқы ны ң мәдениеті мен әлемнің мәдени көптүрлілігін түсіну
10
ж әне бағалауға м үм кін дік беретін мәдени-демалыс қы зм етін
тиімді үйымдастыру тәсілдерін игеру; рухани келісім мен толе-
ранттылың идеялары на бейім болу.
3. Оқу-танымдық қүзы реттілік - оқуш ы ны ң зерттеу әрекеті
мен өзіндік оқу-танымдық процесін қамтамасы з ететін кешенді
құзы рлы лы қ. Бұл қүзы рет өзінің білімділік қы зметін ұйымдас-
ты ра білуді, тиімді ж оспарлай білуді, сәйкес функционалды қ
сау атты л ы қ тал ап тар ы н егізін дегі білім ді игеруде әлем н ің
ғы лы м и бағы ты н түсінуге ізд ен у ш іл ік -зер ттеу ш іл ік әрекет
дағдыларын игеруге мүмкіндік беретін өзінің әрекетіне талдау
ж әне қорытынды ж асау тәсілдерін қарасты рады .
4. Коммуникативті қүзы реттілік - адамдармен өзара әрекет
пен қары м -қаты нас тәсілдерін білуді, түрлі әлеуметтік топтар-
да ж ү м ы с істеу д а гд ы л а р ы н , қ о ғам д ағы т ү р л і ә л е у м е т т ік
рөлдерді орындауды, өмірдегі нақты ж ағдайларда шешім қабыл-
дау үш ін байланыстың түрлі объектілерін қолдана алу білігін,
мемлекеттік тіл ретінде қазақ тілінде, халы қаралы қ қаты наста
шетел тілінде қаты нас дағдылары болуын қарасты рады .
5. Ақпараттық-технологиялық қүзы реттілік - бағдарлай білу,
өз бетінше іздей білу, талдай, таңдай білу, өзгерте білу, сақтай
білу, білім мен ақпаратты ақпаратты қ технологиялар мен тех-
никалы қ объектілердің көмегімен ж еткізуді ж үзеге асыра білу
ж әне интерпретациялау білігі.
6. Әлеуметтік-еңбек қүзы реттілігі отбасылық, еңбек, эконо-
м и кал ы қ , саяси қоғам ды қ қаты настар саласы ндағы белсенді
азам атты қ-қоғам ды қ тәжірибе мен білімге ие болуды білдіреді.
Бұл құзы рет әлеуметтік-қоғамды қ ж ағдайларға нақты талдау
ж асай білуді, ш еш ім қабылдай білуді, түрлі өмірлік жағдайлар-
да ж еке басына ж әне қоғам мүддесіне сәйкес ы қпал ете білуді
қарасты рады .
7. Түлғалы қ өзін-өзі дамыту қүзы реттілігі. Бүл қүзы рет от-
басылы қ, еңбек, экономикалы қ және саяси қоғамды қ қатынас-
тар саласындағы белсенді азаматты қ-қоғам ды қ қы зм ет білімі
мен тәжірибесінің болуын білдіреді. Құзырет нақты әлеуметтік-
қоғамдық ж ағдайларға талдау ж асай білуді, түрлі өмірлік жағ-
дайларда (өзінің мүмкіндігін нақты перспективалы қ жоспар-
лаумен салыстыра білу және қызметін өзіндік қадір-қасиет сезі-
мімен ұйымдастыра білу, өзінің өмірі мен ісіне ж ауапты қарау)
11
ж еке және ңоғам пайдасына сәйкес ш еш ім қабылдауды және
ыңпал етуді қарастырады.
Осы тұрғыдан аны ңталған білім мазмұны бастауыш мектеп-
ке арналған мемлекеттік стандарт пен бағдарламада келтіріл-
ген. Сондықтан бұл жерде курстың мазмұны на тек қана қысқа-
ша шолу жасаумен ш ектелеміз.
Достарыңызбен бөлісу: |