Пропорционалбөлуге берілген есептер Мұндай есептер 4-сыныпта енгізіледі. Бұл есептер пропор-
ционал тәуелділік арқы лы байланысқан екі айнымалы шама-
дан және бір немесе одан арты қ тұрақты шамадан тұрады, мұнда
бір айнымалының екі немесе одан артық мәні және екінш і ай-
нымалының сәйкес мәндерінің қосындысы берілген, бұл қосын-
дының қосылғыш тары ізделінді болып табылады. Пропорцио-
нал тәуелділікпен байланысты ш амалардың әрбір тобына қаты-
сты пропорционал бөлуге берілген есептердің алты түрін бөліп
көрсетуге болады, олардың төртеуінің ш амалары тура пропор-
ционал тәуелділікте, екеуі кері пропорционал тәуелділікте.
Бастауыш сыныптарда тек тура пропорционал тәуелділіктегі
ш амаларды пропорционал бөлуге берілген есептер ғана шыға-
рылады. Бұл есептер төмендегі кестеде көрсетілген:
2 6 6
•II
Шамалар
Есептер
л £
Бағасы
Саны
Қүны
1
'1’үрақты
Екі немесе
одан көп
мәні
берілген
Санының
сәйкес
мәндерінің
қосындысы
берілген.
Қосылғыш-
тарды табу
керек.
Оқушы қыз бірдей
бағамен 6 тор дәптер
және 4 жолды дәптер
сатып алды. Ол барлығы
үшін 70 теңге төледі.
Тор дәптерлер және
жолды дәптерлер жеке
алғанда қанша тұрады?
II
Тұрақты
Бағаның
сәйкес
мәндерінің
қосындысы
берілген.
Қосылғыш-
тарды табу
керек.
Екі немесе
одан көп мәні
берілген
Оқушы қыз бірдей
бағамен тор дәптер және
жолды дәптер сатып
алған. Барлығы 10 дәп-
тер. Тор дәптер үшін ол
42 теңге, ал жолды
дәптер үшін 28 теңге
төледі. Қанша тор
дәптер және жолды
дәптер сатып алынды?
III
Екі немесе
одан көп
мәні
берілген
Түрақты
Бағаға сәйкес
мәндер
қосындысы
берілген.
Қосылғыш-
тарды табу
керек.
Дүкенде бірдей
мөлшерде бас киім мен
шарфтар сатылған. Бас
киім 500 теңге, ал шарф
300 теңге түрған.
Барлық сатылған заттар
үшін 1600 теңге төлен-
ген. Барлық бас киімдер
мен шарфтар жеке-жеке
қанша тұрады?
Т Г Қүнына
сәйкес
мәндер
қосындысы
берілген.
Қосылғыш-
тарды табу
керек.
Тұрақты
^------------------
ү -
Екі немесе
одан көп мәні
берілген
Дүкенде бірдей
мөлшерде бас киім мен
шарфтар сатылған. Бір
бас киім мен бір шарф
800 теңге тұрады.
Барлық бас киімдер
үшін 1000 теңге ақша,
ал барлық шарфтар
