А Блокноттардың құны 10 15 20 60 5  а

Есеппен жұмыс:
1) 
Тцрія анықпга
(4-ші пропорционал шаманы табуға берілген есеп)
2) 
Ц айындық жцмысы
Тұраңты шаманы табуға есеп құрастыру:
2 қалам 10 теңге тұрады, бір қалам қанш а теңге тұрады?
3) 
М азм цны н пгалдау
Есепте не туралы айтылған? (Дәптер туралы).
Есепте не белгілі? (6 тор дәптер 42 теңге тұратыны).
Есепте не белгісіз? (1 дәптердің қанш а теңге тұратыны). 
Есеп нені сұрайды? (9 жолды дәптердің қанша теңге тұратыны).
4) 
Талдау
Есептің сұрағына бірден ж ауап беруге бола ма? (Болмайды). 
Неліктен? Себебі 1 дәптердің қанш а теңге тұратынын білмейміз. 
Ал оны табуға бола ма? (Болады.)
Қандай амал қолданамыз? (Бөлу).
Енді есептің сұрағына ж ауап беруге бола ма? (Болады). 
Қандай амал қолданамыз? (Көбейту).
Содан кейін мұғалімнің басшылығымен қы сқаш а жазылады:
Бағасы
Саны
Құны
Бірдей
6 дәптер 
9 дәптер
42 теңге
?
•
5) Ш ешуі:
42 : 6 = 7 (тг)
1) 7 • 9 = 63 (тг) 
Ж ауабы : 63 теңге
2 6 4

(>) Тексеру:
'Гексеру үш ін кері есеп ңұрастыру керек.
12 
теңгеге 6 дәптер сатып алынды, осындай 63 теңгеге қанш а 
доіггер сатып алуға болады.
Бағасы
Саны
Құны
Бірдей
6
42 теңге
?
•
«
63 теңге
Бірдей
?
•
42 теңге
I
9
і
63 теңге
ІІІешуі: 42 : (63 : 9) = 6 (теңге).
Ксепті ңайталаған кезде балалар әрбір сан нені білдіретінін 
і.орсетеді: 6 тор дәптерлердіңсаны 42 теңге, олардыңңұны, т.с.с.
Ксепті ш ы ғарғанға дейін ш ам алап көрген пайдалы , яғни 
гоепті шығару нәтижесінде қандай сан шығатынын білу:
ол сан берілген сандардың біреуінен артық па немесе кем 
Ос және неліктен олай болатынын түсіндіру қаж ет, мысалы, оқу- 
иіі.ілар жолды дәптерлердің құны 42 теңгеден кем тұратынын,
<
сбебі тор дәптерлерге қарағанда оларды аз сатып алғанын, ал 
доптерлердің бағасы бірдей екендігін анықтайды.
Ііірінші есептерді ш ығарғанда оны түсіндіре отырып жазу 
і орек, ал кейінірек мұғалімнің нұсқауы бойынша орындала- 
гмн амалдарды кейде түсініктеме беріп, кейде түсініктемесіз 
орындауға болады.
ІІІешуін тексеру кері есептерді құру және тексеру тәсілімен 
жоне ж ауапты ң ш екараларын анықтау тәсілімен орындалады.
ІІІығару тәсілін ж алпы лау мақсатында баға, сан, құн шама- 
і: 
11
>ы бар I түрдегі есептердің бірнешеуін қарастырғаннан кейін 
(>.ісқа шамалармен алынған осы түрдегі есептер енгізіледі, со- 
дли кейін басқа түрдегі есептер ұсынылады. Сондай-ақ шығар- 
у і о і п ы л ы қ
сипаттағы әр түрлі жаттығулар ж үргізіледі. Шама- 
тр д ы ң қандай да бір тобымен байланысты әр түрлі есептерді 
( илыстыру ж аттығулары әсіресе пайдалы. Мысалы, баға, сан, 
і үн ш ам алары м ен берілген I, III ж әне V түрдегі есептерді 
о ідігінен шығару ұсынылады. Есепті шығарғаннан кейін есеп- 
гсрдің өздерінің, сондай-ақ олардың ш еш улерінің арасындағы
2 6 5

ұңсастығы мен айырмаш ылығы анықталады. Ш ығаруға және 
одан кейін салыстыруға бір түрдегі, біраң пропорционал шама 
лардың түрлі топтарынан тұратын есептерді үсынуға болады. 
Оқуш ыларға есептер құру ж аттығуларын ұсына отырып, олар 
өмірде болатын жағдайлардың түрлі нұсқауларын көрсете білу 
леріне көңіл бөлу керек. Мысалы, оқушыларға есептің (24 : 2) • 5 
түрінде ж азы лған шешуі бойынша өздеріне құру ұсынылады. 
Олар баға, сан, құн шамаларымен мынадай есептер құрастыра 
алады: " 2 м драп 24 теңге тұрады. Осындай 5 м драп қанш а тұра- 
ды?" Оқушылар сондай-ақ жылдамдың, қозғалыс уақыты және 
жүрілген жол шамаларымен мынадай есеп құруларына болады: 
"2 сағатта велосипедші бірдей жылдамдықпен 24 км жол жүр- 
ді. Ол 5 сағатта осындай жылдамдықпен қанш а жол ж үреді?” 
Басқа есептер де құруларына болады. Келтірілген жаттығулар- 
ға ұқсас ж аттығулар балалардың бір есептің шешуіне өмірдегі 
түрлі ж ағдайлар сәйкес келетінін түсінуі керек.

жүктеу/скачать 62,31 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: