Мазмұндамалар 5-сынып


Жоспар: 1.Туған жері. 2.Жұрт көзіне түсуі. 3.Өнердің соңына түсуі. Торғай



бет18/19
Дата06.10.2022
өлшемі74,38 Kb.
#151979
түріМазмұндама
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   19
Жоспар: 1.Туған жері. 2.Жұрт көзіне түсуі. 3.Өнердің соңына түсуі.

Торғай
Бақша арасындағы жолмен аңнан келемін.Итім алдымда жүгіріп бара жатқан.Ол кенет жүрісін тежеп, құстың иісін сезгендей-ақ төрт тағандап бұға бастады. Мен жол бойына қарадым.Торғайдың сары жағал,ақ үрпек балапанын көрдім.Ол ұясынан құлап түсіпті. Балапан жаға ғана өсіп келе жатқан сүйрік қанатын дәрменсіз жайып, қимылсыз отыр. Ит балапанға ептеп жақындай бергенде, кенет қара тамақ үлкен торғай ағаш басынан зу етіп иттің дәл қасына кеп қонды.Байғұстың зәресі ұшып, түсі бұзылып кеткен, жүнін үрпитіп пырылдап жүр.Иттің ақсиған тістері мен арандай аузына қарай бір-екі рет тап берді. Ол жан ұшырып, өзінің балапаны үшін ажалға қарсы ұмтылды.Ол бал бөбегі балапанын өз денесімен бүркемек болды.Титтей денесі қорыққанынан дірілдеп, даусы шыр – шыр етеді.Ол балапаны үшін өзін – өзі құрбан еткелі безектеп жүр. Бірақ балапаны отқа түскенде, ол бас сауғалап бұтақта отырып қала алмады.Оны өз ықтиярынан, өз еркінен басым бір күш жерге ұшырып түсірді. Менің итім төбеге ұрғандай тоқтап, кейін шегінді.Ол да әлгі күшті мойындаған тәрізді. (И.Тургенев)

Жоспар: 1.Тоғай ішіндегі көрініс. 2.Торғайдың балапаны. 3.Балапанын қорғау. 4.Иттің әрекеті.
Бақытсыз Жамал
. ... Жайлауға жаңа көшіп қонған ауыл. Саумалкөл маңына жағалай тігілген киіз үйлер. Үй жағалап қымыз ішкен жастар... Абыр-сабыр басталады. Ауыл сыртына үй тігіледі.... Дәл осындай абыр-сабыр сәтте ауыл қазағы Сәрсенбайдын әйелі босанып, дүниеге қыз бала келгені туралы қуанышты хабар жетеді. Дүниеге келген бұл сәби романның бас кейіпкері Жамал болатын. Табиғатынан зерек жаратылған Жамал молдадан ескіше, жаңаша оқып, хат таниды. Жамал он бес жасқа келді. Ел ішінде тілді бозбалалардың көзі түсе бастап, шет елдерге де "Сәрсенбайда бек көркем бір ақын қыз бар" деген лақап жайыла бастады. Көркіне ақылы сай болып бойжеткен Жамалды Байжан деген бай баласы Жұманға айттырады. Бірақ бай баласы топас, нашар болады. Жамал оны менсінбейді. Сөйтіп жүргенде бір тойда оқыған, мәдениетті, жаңаша киінген, сыпайы, әдепті Ғали деген жігітпен танысын, көңілдері жарасады. Арада біраз уақыт өтіп, қыздың Жұманға ұзатылар шағы туғанда, Жамал Ғалимен қол ұстасып қашып кетеді. Жастарды қудалау басталады. Сөйтіп жүргенде аяқ астынан Ғали ауырып қайтыс болады. Қайғыға батқан Жамал көп ұзамай Жұманға ұзатылады. Көрмеген қорлықты көреді. Ақыр аяғында бір боранды күні Ғалидың қабірінің басына барып, жылап жатып қайтыс болады.
(«Ғаламтор» желісінен)


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   19




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет