Мазмұны 1-тарау. Спирт технологиясы
ҚАБЫЛДАУ, САҚТАУ, ШИКІЗАТТЫ ҚАЙНАТУҒА ДАЙЫНДАУ
жүктеу/скачать 1,41 Mb.
|
Технология спирта111 (копия)
| ҚАБЫЛДАУ, САҚТАУ, ШИКІЗАТТЫ ҚАЙНАТУҒА ДАЙЫНДАУ
Құрамында крахмалы бар шикізатты тасымалдау, қабылдау, есептеу Картопты, негізінен, автокөлікте күз кезінде тасымалдайды. Темір жолмен жабық немесе ашық вагондарда тасымалдауға болады. Қабылдауды қоспаларсыз масса және крахмалдылығы бойынша жүргізеді. Крахмалдың негізгі көрсеткіштен жоғары не төмен әр пайызы үшін төлем артады немесе кемиді. Картоптың басқа көрсеткіштері МЕМСТ талаптарына (кесте 3.1) сәйкес болуы тиіс. Ондай болмаған жағдайда ол стандартты емес деп қабылданады. Ағымдағы қайта өңдеу үшін картопты айналым қоймаларына – шикізаттың екітәуліктік қоры сыятын рештактарға түсіреді. Рештак ортасына көлбеу жатқан түбі бар ұзын ашық темір бетонды қамба болып табылады, онда картопты гидротасымалдау үшін науа орналасқан. Ұзақ мерзімді сақтау үшін сау картопты бурттарға салып қояды. Зауытқа бір мезгілде 2-3 тәуліктік қорынан аса мөлшерде ақаулы картоп келіп түссе, оны сондай-ақ қысқа мерзімді сақтауға бірінші кезекте пайдаланылатын көлемі кіші бурттарға салуға болады. Сақтаудағы шығындар жинаудан кейінгі картоп күйіне, сақтау жағдайларына тәуелді. Қыркүйектен қарашаға дейін шығын нормасы – айына 1%-дан, желтоқсан – наурыз – айына 0,5%-дан, сәуір - 1%, мамыр – 1,5%. Бүкіл сақтау кезеңіндегі шығындардың жиынтық мөлшері 7,5%-ға жетеді. Кесте 3.1 – Картоп сапасының көрсеткіштері
Астық жыл бойы біркелкілеу түседі. Зауытта 3 айлық қоры сақталуы тиіс. Негізінен, темір жол көлігімен жабық вагондарда, сондай-ақ автотүсіргілерде, борттық машиналарда тасымалданады. Астықты, картопты сияқты қоспаларсыз масса және крахмалдылық бойынша қабылдайды. Қайнатуға өтетін астықтың сапасы регламенттелмейді. Сау, ылғалдылығы 15-16%-дан көп емес, аурулардың белгілерінсіз, бөтен иіссіз астықты пайдаланған тиімдірек. Алайда спирт зауыттарымен ақаулы астық қайта өңделуі мүмкін. Ақаулылықтың 4 дәрежесін ажыратады: біріншісі – тыныштық күйінен шыққан, уыт иісі бар астық; екіншісі – көгерген-борсыған иісі бар астық; үшіншісі – шіріген-борсыған иісі бар астық; төртіншісі – өздігінен қызуға ұшыраған не отпен кептіруден кейін қарайып кеткен, қабықшасы өзгерген астық. Сонымен қатар, спирт зауыттарына аңызақ, пісіп жетілмеген, аяз ұрған, көгеріп кеткен және т.б. астықты қабылдайды. Егістікте қыстап шыққан астықты улы деп бөлек сақтайды. Уыт дайындау үшін тек жоғары сапалы, төмендегі 3.2 кестесінде келтірілген талаптарды қанағаттандыратын астықты пайдаланады. Кесте 3.2 – Уыт өндірісі үшін астық сипаттамасы
Астықты вагондардан механикалық күрекпен, сорып алатын пневмокөлікпен түсіреді. Ірі кәсіпорындарда өздігінен жүкті түсіретін астықтасығыш вагондармен астықты жеткізу ұтымдырақ. Автокөліктерден астықты түсіру үшін автокөліктерден жүк түсіргішті пайдаланады. Астықты қабылдағыш бункерге түсіреді, одан шөмішті элеватормен шынжырлы немесе таспалы конвейер көмегімен бірінші тазалауға бағыттайды. Алдын-ала металды қоспаларды магнитті колонкалармен не сепараторлармен алып тастау ұсынылады. 3-5 күндік қорды құрайтын мөлшердегі астықты сақтауға қоймайды. Астықты ұзақ мерзімді сақтау қамба немесе элеватор типті астық қоймаларында өткізіледі. Соңғылары өнімділігі тәулігіне 3 мың далдан аса спирт өндіретін спирт зауыттары үшін ұсынылады. Сынамаларды әр вагоннан немесе автомашинадан щуптар көмегімен іріктейді. Ластығы, ылғалдылығы және крахмалдылығы анықталатын орташа сынамаларды құрайды. Сақтаудағы шығындар келесі нормалардан аспауы тиіс (%): 0,045 – 3 ай сақтағанда; 0,065 – 6 айда; 0,095 – 12 айда. Меласса темір жол цистерналарында немесе болат бөшкелерде тасымалданады. Мелассаны масса және тығыздық бойынша қабылдайды, бұл мәліметтер әр партияға жолдама хаттарда көрсетіледі. Мелассаны өздігінен ағумен зауыт жұмысының тәуліктік қорына есептелген көлемдегі қабылдау жинағыштарына түсіреді. Қабылдау жинағыштарынан мелассаны айналмалы сорғышпен сыйымдылығы 3 айлық қорға есептелген болуы тиіс ұзақ мерзімді сақтауға арналған резервуарларға ауыстырып құяды. Суық кезде мелассаны цистерналардан немесе бөшкелерден ауыстырып құюды оңайлату үшін оны бумен жылытады. Пайда болатын сұйықты бөлек жинайды және дереу қайта өңдейді. Орташа сынамаларды әрбір темір жол цистернасынан іріктейді және құрғақ заттар мөлшері, тура және инверсиялық поляризация бойынша қант, қанттылық (ашытылатын қанттардың жиынтық мөлшері), меласса реакциясын (рН) анықтай отырып анализдейді. Қабылданған мелассаға төлемді қанттылығы бойынша төлем жасайды. Есептер негізіне қабылданатын қанттылықтың негізгі мәні – 46%. Сол сияқты сынамаларды бөшкелерден және автоцистерналардан іріктеп алып, жоғарыда аталған көрсеткіштер бойынша анализдейді. Құрғақ заттар мөлшері 76%-дан кем, рН 6,8-ден аз, нитрит түзуші бактериялар мен лейконосток жұққан мелассаны ұзақ уақыт сақтауға рұқсат етілмейді. Тасымалдаудағы меласса шығындары аспауы тиіс (массаға %-бен): автоцистерналар мен бөшкелерде қыста – 0,05; жазда – 0,1; темір жол цистерналарында – 0,72. Мелассаны сақтауда рұқсат етілген шығындар – 0,15%. жүктеу/скачать 1,41 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|