Мазмұны Түсінік хат 4 Негізгі бөлім


Адамдардың_______________________________________________________ 9



бет22/41
Дата03.06.2022
өлшемі184,57 Kb.
#145888
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   41
Байланысты:
2 5247149807377585073

Адамдардың_______________________________________________________
9.Сонымен бұл дәстүр қазақтың наурыз мерекесіне айналып, әр жылы осы күнді мерекелеп отыратын болған.
Бұл дәстүр________________________________________________________


10. Осы жылдардың айналып келуіне қарай 12 жылды бір мүшел саналған.
Бір мүшел_______________________________________________________[1]
3-тапсырма
Төмендегі сұрақтарға жауап беріңіз. Мүмкіндігінше, өз сөзіңізбен жауап беруге тырысыңыз.


1.Есепшілердің санауы бойынша жаз бен қысқа жататын уақыт?
__________________________________________________________________[1]


2.Наурыздың алғашқы күні (қызыр түні) қандай тілектер айтылады ?
__________________________________________________________________[2]


3.Қазақ есепшілері күн мен түннің қысқару, ұзаруын да бақылап, дұрыс болжауының қандай маңызы болған?[2]
Балл қою кестесі

Тапсырма

Сұрақ

Жауабы

Балл

Қосымша ақпарат

1

1

ауысуын

1

Ұсынылған сөздерге балама сөздер дұрыс жауапқа қабылданбайды

2

мизам

1

3

адым

1

4

межелеу

1

5

маңызы

1

2

1

Жаз бен қыстың бір-біріне ауысуын бір жыл санған.

1

Білім алушы сөздердің орнын ықтимал жауаптардан бөлек өзгерте алады, бастысы ой мен сөйлем құрылымы сақталуы қажет. Құрастырушының болжам жауаптың бірнеше нұсқасын көрсетуі қабылданады

2

Күн мен түннің көктемгі теңелу күнінен есепшілер жаз есебін бастаған.

1

3

Наурыз айы қазақ жыл есебі бойынша жыл басы саналады.

1

4

Күн мен түн теңелгеннен кейін қыстың суығы қайта бастайды.

1

5

Наурызға қатысты сақталған бейнелі сөз оралымдары: «жер бетіне жақсылық ұялаған күн», «ұлыстың үлы күні – ұлыс күн», «ұзақ ұшып келген күн», «жыл басы» - жылқышы торғай (нәуірзек) келген күн, «көк кұт көзін (өсімдік) ашқан күн», «жылдың жерге түскен күні», «Самарқанның көк тасы еріген күн».

1

6

Наурызда қар жауса, «Нұр жауды, туар жыл жақсы болады» деп есептеген.

1

7

Көктемнің басталуын наурыз күні жауған қардың үстіне құмалақ тастау арқылы болжаған.

1

8

Адамдардың тұрмысы мен өндіріс жұмысында күн мен түннің теңелуін, қысқаруын, ұзаруын дұрыс межелеудің маңызы зор.

1

9

Бұл дәстүр қазақтың наурыз мерекесіне айналып, жыл сайын тойлана бастаған.

1

10

Бір мүшелде 12 жыл бар

1

Тіл сапасы үшін қосымша бес балл беріледі

5




3

1

Көктемгі теңелу күнінен үркер төмен түсіп таразы жұлдызы туғанға дейінгі уақытты жазға, ал екінші тоғыс мизамнан (тамыздың 2 күнінен) сүмбіле жұлдызы туып үркер көкке көтерілген дейінгі уақытты қысқа жатқызады.

1

Білім алушының өз сөзімен жазған жауаптары қабылданады. Бірақ жауаптар мәтінде айтылған ақпараттар негізінде берілуі керек

2

1.Қызыр түні «береке басынан басталады», «жыл бойы ақ мол, дән тасқын-тасқын, жауын-шашын көп болсын» деп тілек айтқан.
2. Жаңа жылға, елге жақсылық тілеп, «Ұлыс береке берсін, төрт түлік ақты болсын, жыл басы жақсы болсын» деп қариялар бата берген.

1
1

3

1. Қазақ есепшілірі күннің қысқаруы мен түннің ұзаруын бақылап отырған.
2. Адамдардың тұрмысы мен өндіріс жұмысында мұнын маңызы үлкен болған.

1

1


Тіл сапасы үшін қосымша бес балл беріледі

5






Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   41




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет