Тапсырма
|
Сұрақ
|
Жауабы
|
Балл
|
Қосымша ақпарат
|
1
|
1
|
ауысуын
|
1
|
Ұсынылған сөздерге балама сөздер дұрыс жауапқа қабылданбайды
|
2
|
мизам
|
1
|
3
|
адым
|
1
|
4
|
межелеу
|
1
|
5
|
маңызы
|
1
|
2
|
1
|
Жаз бен қыстың бір-біріне ауысуын бір жыл санған.
|
1
|
Білім алушы сөздердің орнын ықтимал жауаптардан бөлек өзгерте алады, бастысы ой мен сөйлем құрылымы сақталуы қажет. Құрастырушының болжам жауаптың бірнеше нұсқасын көрсетуі қабылданады
|
2
|
Күн мен түннің көктемгі теңелу күнінен есепшілер жаз есебін бастаған.
|
1
|
3
|
Наурыз айы қазақ жыл есебі бойынша жыл басы саналады.
|
1
|
4
|
Күн мен түн теңелгеннен кейін қыстың суығы қайта бастайды.
|
1
|
5
|
Наурызға қатысты сақталған бейнелі сөз оралымдары: «жер бетіне жақсылық ұялаған күн», «ұлыстың үлы күні – ұлыс күн», «ұзақ ұшып келген күн», «жыл басы» - жылқышы торғай (нәуірзек) келген күн, «көк кұт көзін (өсімдік) ашқан күн», «жылдың жерге түскен күні», «Самарқанның көк тасы еріген күн».
|
1
|
6
|
Наурызда қар жауса, «Нұр жауды, туар жыл жақсы болады» деп есептеген.
|
1
|
7
|
Көктемнің басталуын наурыз күні жауған қардың үстіне құмалақ тастау арқылы болжаған.
|
1
|
8
|
Адамдардың тұрмысы мен өндіріс жұмысында күн мен түннің теңелуін, қысқаруын, ұзаруын дұрыс межелеудің маңызы зор.
|
1
|
9
|
Бұл дәстүр қазақтың наурыз мерекесіне айналып, жыл сайын тойлана бастаған.
|
1
|
10
|
Бір мүшелде 12 жыл бар
|
1
|
Тіл сапасы үшін қосымша бес балл беріледі
|
5
|
|
3
|
1
|
Көктемгі теңелу күнінен үркер төмен түсіп таразы жұлдызы туғанға дейінгі уақытты жазға, ал екінші тоғыс мизамнан (тамыздың 2 күнінен) сүмбіле жұлдызы туып үркер көкке көтерілген дейінгі уақытты қысқа жатқызады.
|
1
|
Білім алушының өз сөзімен жазған жауаптары қабылданады. Бірақ жауаптар мәтінде айтылған ақпараттар негізінде берілуі керек
|
2
|
1.Қызыр түні «береке басынан басталады», «жыл бойы ақ мол, дән тасқын-тасқын, жауын-шашын көп болсын» деп тілек айтқан.
2. Жаңа жылға, елге жақсылық тілеп, «Ұлыс береке берсін, төрт түлік ақты болсын, жыл басы жақсы болсын» деп қариялар бата берген.
|
1
1
|
3
|
1. Қазақ есепшілірі күннің қысқаруы мен түннің ұзаруын бақылап отырған.
2. Адамдардың тұрмысы мен өндіріс жұмысында мұнын маңызы үлкен болған.
|
1
1
|
Тіл сапасы үшін қосымша бес балл беріледі
|
5
|
|
|