Мәдениет және өнер” институты “Көркем қолданбалы өнер және кәсіби білім” кафедрасы 5В01200 «Кәсіптік оқыту»
жүктеу/скачать 1,82 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Мақсаты
| 11 кредит саны
№ 9 дәріс Тақырып: Ағаш материалдары Дәрістің мазмұны: Ағаштың құрылысы Ағаш материалы туралы жалпы түсінік. Мақсаты: Ағаш материалы туралы толық мағлұмат Альп олардың қолданылуын анықтау. Ағаш материалдарының түрлері және қолданылуы. Ағаш (техникада) –халық шаруашылығының барлық саласында кеңінен қолданылатын материал. Ағаштың техникалық қасиеттері оның ішкі құрылымы мен механикалық сипаттамаларына тікелей байланысты. Ішкі құрылымы негізінен көлденең, бойлық және тангентальдық үш кесінді арқылы анықталады, сақина тәріздес жылдық қабаттарын және қабығын байқауға болады. Ағаш түрлерінің көбі көлденең кесіндісінен қарағанда ақшыл келеді. Бірақ кейбір ағаштың сырт жағы ақшыл түстес болғанымен, ортасына қарай бурыл тартады. Осыған орай Ағаш ядролы (бал қарағай, қарағай, емен, тал, терек, самырсын, шетен, шегіршін т.б.) және ядросыз (шырша, қайың, көктерек, қандыағаш, үйеңкі, бук, жөке т.б) болып бөлінеді. Ағаш талшықтары, әдетте, өзек бойын бойлай бағытталған, бірақ кейде бағыты спираль тәріздес шым-шытырық, бұйра да болып келеді. Бұйра талшықты Ағаш әсемдік материал ретінде пайдаланылады. Ағаштың сыртқы түрі түсімен, жалтырауықтығымен, текстурасымен (өрнегімен) бағаланады. Ағаштың техникалық қасиеттері оның беріктігі, серпімділігі, қаттылығы сияқты механикалық көрсеткіштермен сипатталады. Механикалық қасиеттер әр бағытта әр түрлі келеді. Мысалы, ағашты көлденеңінен қысқандағы берікті көрсеткіші оны бойлай қысқандағыдан кем болады. Шірік, шым-шытырық талшық сияқты ағаш ақаулары оның механикалық қасиеттерін төмендетеді. Ағаштың механикалық қасиеттері оның көлшемдік салмағына тығыз байланысты: көлемдік салмақ неғұрлым көп болса, оның механикалық қасиеттері де жоғарылайды. Қазақстанда өсетін негізгі ағаш түрлерінің басты-басты физикалық-механикалық қасиеттері кестеде берілген. Ағашты жан-жақты пайдалану оның физикалық-механикалық көрсеткіштерінен басқа бірқатар технологиялық және пайдалану сипаттамаларын да керек етеді. Олар-ағаштың жарылғыштығы, металл бекітпелерді (шеге, шуруп) ұстағыштығы өңделгіштігі (арамен тілуге, сүргілеуге, бұрғылауға т.б. қарсылығы), желімденгіштігі, иілгіштігі (ыстықтай да, суықтай да), ылғал өткізгіштігі, шірігіштігі, отқа төзімділігі, антисептиктер мен антипириндерді сіңіргіштігі (бояу және лак жағуға, әрлеу операцияларына бейімділігі). Ылғалдан, ыстық-суықтан т.б. зиянды орта әсерлерін қорғау үшін ағаш кептіріледі, оған лак және бояу жағылады немесе басқа химиялық заттар сіңіріледі. Антипириндер сіңіру немесе отқа төзімді заттар жалату арқылы ағаштың отқа төзімділік қасиетін арттыруға болады. жүктеу/скачать 1,82 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|