СОДЖ сабағы
Мәдениет феноменінде қарастырылады
мәдениетті нақты статикалық форма ретінде қарастырады;
құнды, шығармашылық бастауға үлкен мән береді;
әрекеттік, мәдениеттің динамикасына енгізеді;
символдық, мәдениетті рәміздер құрайды деп мәлімдейді;
ойындық: мәдениет - бұл өз ережелерімен ойнауды әдетке айналдыратын ойын; мәтіндік, мұнда басты назар мәдени рәміздерді беру құралы ретінде тілге аударылады;
коммуникативті, мәдениетті ақпаратты берудің құралы ретінде қарастырады.
Мәдениетті зерттеудегі теориялық тәсілдер
Функционализм (Б. Малиновский, А.Ратклифф-Браун)
Мәдениеттің әр элементі адамның нақты қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін функционалды түрде қажет.
Мәдениет элементтері олардың тұтас мәдени жүйеде алатын орны тұрғысынан қарастырылады. Мәдени жүйе - бұл әлеуметтік жүйенің сипаты. Әлеуметтік жүйелердің «қалыпты» күйі - бұл өзін-өзі қамтамасыз ету, тепе-теңдік, үйлесімді бірлік. Осы күйден мәдени элементтердің функционалдығы бағаланады.
Символизм
Символизм (Т. Парсонс, К. Гирц) Мәдениет элементтері - бұл ең алдымен адамның әлеммен қарым-қатынасына делдал болып табылатын белгілер (идеялар, нанымдар, құндылық үлгілері және т.б.). Мәдениет элементтері - бұл ең алдымен адамның әлеммен қарым-қатынасына делдал болып табылатын белгілер (идеялар, нанымдар, құндылық үлгілері және т.б.). Бейімделу-белсенділік тәсілі (Э. Маркарян) Мәдениет - адамдардың бейімделгіш және трансформациялық қызметін ынталандыратын, бағдарламалаушы және жүзеге асыратын экстремалды биологиялық механизмдер жүйесі.
Мәдениеттің элементтері
Тіл белгілі бір жолмен құрылған белгілер жүйесі ретінде қарастырылады. Белгілер лингвистикалық және тілдік емес деп ажыратылады; табиғи және жасанды. Тіл дегеніміз әлеуметтік тәжірибе мен адамның әлеммен алуан түрлі қарым-қатынасы арқылы пайда болатын, тілдегі мағыналар мен маңыз ретінде қарастырылады.
Құндылықтар жеке адам немесе топ үшін қолайлы құбылыстардың мәні болып табылады.
И. Гердер называл ее «хрупким откровением сущности народа».
Тарихи лингвистика тілдің дамуындағы жазудың негізгі үш кезеңін анықтайды: пиктографиялық жазу, идеофонографиялық (иероглифтік) жазу және қазіргі немесе фонографиялық жазу. Тарихи лингвистика тілдің дамуындағы жазудың негізгі үш кезеңін анықтайды: пиктографиялық жазу, идеофонографиялық (иероглифтік) жазу және қазіргі немесе фонографиялық жазу.
Жинақ “Мәдениет сипаттамасы”, “Мәдениет туралы ғылымның тұжырымдамасы”, “Мәдениет динамикасы”, “Мәдениет интерпретациясының әдістері” және Әлем антрополог көзқарасымен” деген бес бөлімнен тұрады. Аталған мәселелер жөнінде Уайт, Фейблман, Бидни, Мердок, Гирц, Кребер, Боас, Клакхон, Леви-Строс, Радклиф-Браун, Эванс-Причард секілді әйгілі антропологтар ой толғайды.
«Мәдени мұра» мемлекеттік бағдарламасы бойынша шығарылып отырған бұл томға Ф.Ницше, К.Ясперс, О.Шпенглер, И.Гердер сияқты әйгілі мәдениеттанушы, философ ғалымдарының еңбектері енгізілді.
Достарыңызбен бөлісу: |
