Механикадан

Бiр нүктеге жинақталған күштер жүйесiнiң
нәтиже векторы бағытының 
координаттық осьтерге қатысты бағыттаушы косинус анықталады: 
Мұндағы 
-
осьтері бағытымен сәйкес келетін бірлік 
векторлары. 
Бiр нүктеге жинақталған күштер жүйесiнiң тепе-теңдік жағдайында нәтижесі 
, демек бiр нүктеге жинақталған күштер жүйесiнiң тепе-теңдiк шарты 
мынадай болады: 
Бiр нүктеге жинақталған күштер жүйесiнiң тепе-теңдігі үшін барлық күштер 
проециясы қосындысы үш координаттық осьтерде нөлге тең болуы керек және 
жеткілікті. 
3
 
Центрге, нүктеге және оське қатысты күштің моменті 
Жазықтықта кезкелген түрде орналасқан күштер жүйесі әсеріндегі дененің тепе-
теңдігіне байланысты есептерді шешуде, күштің 
нүктеге қатысты моменті
ұғымы 
еңгізіледі. Берілген нүктеден күш әсер сызығына жүргізілген перпендикуляр ұзындығы 
күш иіні делінеді. Күш иіні әдетте һ-пен белгіленеді. 
күштің 
О
нүктеге қатысты моменті деп, сәйкес таңбамен алынған күш мөлшерін оның 
иіні көбейтіндісіне тең шамаға айтады (3.1, 3.2 суреттер): 
(3.1) 
3.1 сурет 3.2 сурет 

Күш моменті есептелетін нүкте момент центрі (орталығы) делінеді. Күштің денеге 
көрсететін айналу эффекті оның моментімен сипатталады. Бұл эффект күш мөлшеріне, 
момент центріне және күш арқылы өтетін жазықтықтың айналу бағытына байланысты 
болады. Күш денені 3.1 суреттегідей момент центрі төңірегінде сағат тілінің айналуына 
қарама-қарсы бағытта айналдыруға ұмтылса, оның моменті оң, ал сағат тілі бойынша 
айналатын бағытта айналдырса, теріс таңбамен алынады (3.2 сурет) 
Күш моменті СИ бірліктер жүйесінде Ньютон метрмен (Нм) өлшенеді. Күш моменті 
төмендегі ерекшеліктерге ие: 
1. Күшті өзінің әсер сызығы бойынша кезкелген нүктеге көшірсек, оның моменті 
өзгермейді. 
2. Күштің әсер сызығы момент центрінен өтсе, оның осы нүктеге қатысты моменті нолге 
тең болады. 
3. Күштің 
О
нүктеге қатысты моменті 
ауданның екіленгеніне тең, яғни: 
Дененің қандай-да бір өсь төңірегінде айналу қозғалысын 

жүктеу/скачать 3,47 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: