Мемлекеттің мәнін қарастырғанда екі саланы ескеру қажет

- мемлекеттің формальді жағы, яғни кез-келген мемлекет - бұл саяси биліктің ұйымы;

- мемлекеттің мазмұнды жағы, яғни бұл ұйым кімнің мүддесін қорғайды?

Мемлекет мәніне талдау жасауда тек формальді жағына тоқталатын болса, онда құл иеленуші және қазіргі кездегі мемлекеттер өзінің мәні бойынша ұқсас болатын еді. Мемлекет мәніндегі ең бастысы – мазмұндық жағы. Басқаша айтқанда, саяси биліктің ұйымы ең алдымен кімнің мүддесін жүзеге асырады, өз саясатында қандай құндылықтарды басшылыққа алады. Осыған сәйкес мемлекет мәнін түсіндірудің таптық, жалпы адамзаттық, діни, ұлттық, нәсілдік бағыттары болды.

Мемлекеттің мәнін түсіндірудің таптық бағытқа сәйкес, мемлекет – бұл экономикалық үстем таптың саяси билігінің ұйымы. Бұл бағытта мемлекет тар мағынада қолданылады, яғни үстем таптың, топтың мүдделерін қанағаттандырудың құралы ретінде болды. Бұл жағдайда қандай да бір таптың мүддесін ең бірінші болып, қанағаттандыру басқа да таптың қарсылығын туындатуы мүмкін. Осы қарсылықты күштеу диктатура үстемдік көмегімен жоюға болады.