МәШҺҮР – ЖҮсіптің лингвистикалық КӨЗҚарастары оқу құралы Павлодар Кереку
Зеңгі. Сиыр малының иесі. Мәшһүр – Жүсіп жинаған ауыз әдебиетінің үлгісінде кездеседі. Әмір Темір Ташкентте «Зеңгі ата
жүктеу/скачать 14,12 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Зеңгі баба
| Зеңгі. Сиыр малының иесі. Мәшһүр – Жүсіп жинаған ауыз әдебиетінің үлгісінде кездеседі. Әмір Темір Ташкентте «Зеңгі ата» - деген әулиенің үстіне күмбез салдырған – дейді Мәшһүр – Жүсіп. Төрт түлік мал жайындағы шығармаларда Зеңгі баба сиыр иесі айтылады. Зеңгі баба бұл – Тәңір және Ұмаймен тығыз байланысты. Мұсылман дініне дейін болған мәдениет. Фетешизмнің қасиеттерін осы – Зеңгі баба бойынан табамыз. Төрт түлік малдың әр қайсысының иесі болған. Мысалы: Жылқының иесі – жылқышы ата (Қамбар ата), қойдың иесі – Шопан ата, түйенің иесі – Ойсыл қара, сиырдың иесі – Зеңгі баба, ешкінің иесі – Сексек ата. Зеңгі сөзінің семантикасы әлі түсініксіз. Зеңгі – п. [ зенги: 1. негр, чернокожий; занзибарец; эфиоп; 2. негритянский] – 1. большой, огромный. Көтерген көкке мойнын Зерелі зеңгі зеңбірек (Д.Ә.); 2. негір. Саған үлкен емен ағашты суырып алып, барлық өзіне серік зеңгілерді ертті («М.б.т.»). ~ баба среднеазиатский «святой», ангел – хранитель крупного рогатого скота. Мәселен, жылқы түлігінің пірі – «Қамбар ата», қойдікі – «Шопан ата», түйенікі – «Ойсыл қара», сиырдікі - «Зеңгі баба» ...деген (Х.А.). Сонымен, зеңгі парсы сөзі сияқты мағынасы үлкен деген ұғымды береді. Зеңгі баба Үлкен сиыр. Қасиетті мал. Көне түркі тілінде сиырды іңгек (үй) – деген. Үй түгіндей кәуірді Кемекеңнің басынан Күншілік жерге апарып, Сүргітіп бір тастады (Манас).
Әдеб: (Мәшһүр - Жүсіп Көпейұлы. Шығармалар жинағы 8 том. –Павлодар. «ЭКО» ЖШС, 2006. –Б. 92. Л.З.Рүстемов. Казахско – русский толковый словарь арабско – иранских займствованных слов. – Алма – Ата: Мектеп, 1989. –С. 121. А.Қ.Тұрышев. Мәшһүр Жүсіп шығармалары лексикасының этномәдени негіздері. // Ф.ғ.д., ғыл. дәреже. алу үшін дайын. диссер. –Алматы, 2005. –Б. 88-89. М.Ғабдуллин. Қазақ халқының ауыз әдебиеті. – Алматы: Мектеп, 1974. - Б. 40-41. Л.З.Будагов. Сравнительный словарь турецко-татарских наречий. Том I. Санктпетербургъ. Типографиія императорской академіи наукъ. 1869. -С. 607). Каталог: fulltext -> transactions transactions -> Казахстан республикасының Ғылым және білім министрлігі transactions -> Азамат Тілеуберді transactions -> Қырықбай Аллаберген тарих және баспасөЗ Қазақ мерзімді баспасөзінде тарихтың «ақтаңдақ» мәселелерінің жазылуыбаспасөзінде тарихтың transactions -> Екінші кітап transactions -> МӘШҺҮР – ЖҮсіптің лингвистикалық КӨЗҚарастары оқу құралы Павлодар Кереку transactions -> МӘШҺҮр тағылымы жинақ 2 Том transactions -> Е. Жұматаева жоғары мектепте оқытудың біртұтас дидактикалық ЖҮйесінің теориясы монография Павлодар 2012 Кереку жүктеу/скачать 14,12 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|