Мәшһүр-Жүсіп Шығармаларындағы заттық МӘдениет лексикасы
Ши. Кигіз бенен жарасып үйге шиің
жүктеу/скачать 6 Mb.
|
| Ши. Кигіз бенен жарасып үйге шиің (М-Ж., 29). В хороших кибитках между решеткой и кошмой ставится род циновки из палочника перетканного разноцветными шерстями в очень красивые узоры, эта циновка называется шій. – ÿй тик – поставит кибитку, ÿй жык – снять кибитку. Ÿй кöтер – перенести кибитку с одного места на другое не разбирая, а целиком пробрести, строить себе кибитку: ÿй бас – прикрепить кибитку веревками во время ветра, чтобы не унесло, приготовить кибиточные палки. Ÿйлÿ баранды–семейный и хозяственный. Ÿй гушÿк – домосед. Ÿйлöн – жениться. Ÿйÿ бардыњ кÿйÿ бар; ÿйÿ жаќтыњ кÿйу жоќ (послов) – вне дома нет спокойствия и отдыха» – деп сөздіктен жазып алған Малбақовтың жазбасына сүйенеміз [77, б.13-19].
*Ши – циновка из стеблей растения, по – киргизски называемого ши. По – монг. Дерисун, Lasiagrostis sрlendens, которою одевается низ юрты между деревянной решеткой кереге и войлоком одевающим низ юрты поверх ши; этот войлок наз. Тоурлук (Потанин, 121); (Ќасиманов С. Ќазаќ єдебиеті. 1993. № 14 (2296); Л. Будагов: Въ хорошихъ кибиткахъ между ршеткою и кошмою стелится родъ цыновик изъ палочника, перетканнаго разноцвтными шерестями, въ красивые узоры – эта циновка называется шіи. т.б. Будаговтың киіз үйдің жабдықтары туралы жазғандарын жоғарғы бөлімнен де оқуға болады [8, б.163-165]. Ший или чий – песчаный тростник. Употребляется для приготовления части остова юрты, т. н. кереге (Г. Тверитнин, 116). Ші + ій > ши қос дауыстының бір-біріне ықпалынан і дыбысы түсіп қалған. Ши о баста іи болған сияқты ій (ий > іи (иілу) (і) ине құрамында сақталған. Ш дыбысы кейін қосылуы мүмкін. Каталог: fulltext -> transactions transactions -> Казахстан республикасының Ғылым және білім министрлігі transactions -> Азамат Тілеуберді transactions -> Қырықбай Аллаберген тарих және баспасөЗ Қазақ мерзімді баспасөзінде тарихтың «ақтаңдақ» мәселелерінің жазылуыбаспасөзінде тарихтың transactions -> Екінші кітап transactions -> МӘШҺҮР – ЖҮсіптің лингвистикалық КӨЗҚарастары оқу құралы Павлодар Кереку transactions -> МӘШҺҮр тағылымы жинақ 2 Том transactions -> Е. Жұматаева жоғары мектепте оқытудың біртұтас дидактикалық ЖҮйесінің теориясы монография Павлодар 2012 Кереку жүктеу/скачать 6 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|