Мәшһүр-Жүсіп Шығармаларындағы заттық МӘдениет лексикасы



бет133/227
Дата06.02.2022
өлшемі6 Mb.
#35973
1   ...   129   130   131   132   133   134   135   136   ...   227
Бүктеме: Бүктемеде бұ сөздің көбі кетті, Әр жасында біртүрлі тамаша етті (М-Ж., 64); Боқжама <>боқша > дорба>бүктеме.
Аяқ. Табақ. Қонақтар қымыз құйған аяқ ұстап (М-Ж., 313); Дүкеннен жаңа шыққан мысалды боп, Ләззатпен пәк шыныаяқ берер шайын (М-Ж., 157); Алдына бір шыны аяқ шай құйғызып ап, Жамалға шымылдықтағы ұсынды енді (М-Ж., 313); Итаяқ. Ит ас ішетұғын итаяқ алып кел, мен соған жылы су төгейін (М-Ж., 11 т. 11 б.). Ыдыс – аяқ: екінші сыңары аяқ // жалақ // йалақ (иттің ыдысы). Йалақ. 1. Посуда для кормления собак, собачья миска, кормушка, деревянное блюдо, собачье блюдо, т.б. көптеген мағынасы бар (ЭСТЯ: 90). Л. З. Будагов предполагал, что йалағ является производным от глагола йаламақ `лизить` (Буд. 362). Аjak – чашка, горшокъ – чайная чашка, шыны аjak, форфоровая чашка – глинная чашка, сапты аяқ, қамыс аяқ, кымыз аяқ; адаk, азаk, аjақ (В. Радлов, 1 том. Часть 1, 1893: 201, 474). Ильм.: аjак – каб – круглый короб, сделанный из драничек, сверху и снизу укрепленных обручами; сапт аjак – чашка с рукояткою, зерең – большая чашка, саб` аjак – деревянная подставка, в которую устанавливается саба. КРС: без айак – желтые деревянные чашки для кумыса, бастык – турсук для солн, сÿсöк – круглая корзина из тальника для соли, тас – табак – тарелки, тас айак – чайные чашки, бал касык – чайная ложка [77, б.18-19]. Тавақ `деревянный поднос`; `лоток, блюдце`; хакасск.: табан. РСл., III, 961. Подгорбунский, 13. таван `пятка`; хакасск.: табан. РСл., III, 966. (Малов. ЯЖУ, 109).
Саптыаяқ – сап шығарып, ағаштан ойып жасаған ыдыстың бір түрі. Жолдыаяқ – жолымыз болсын, бар сапар, жорық сәтті аяқталсын деген мағынада (Ш. Уәлиханов, 186).


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   129   130   131   132   133   134   135   136   ...   227




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет