Металлдар мен құймалар арқылы электрхимиялық қаптамалар алудың технологиясы

электродтың жоғарғы жақ арасында сызықты күштер электродтардың 
аймақтарында және оларды айналып (оралып) өте шоғырланады. 
Электролизерда электродтардың параллель орналасуы қабырға (бүйір) жағымен 
қатынасы сәйкес болса, ваннаның түбі мен электролит деңгейінде металл 
әртүрлі беттік аймақтарда таралады 
Электролитте сызықты күштердің таралу нұсқасын теория жүзінде 
есептеуге болады, бірақ ол өте күрделі. Бұйымдардың бетіндегі әртүрлі 
аймақтарда тоқ пен металдың таралуы электрохимиялық факторлармен 
(берілген электролит құрамы мен электролиз жағдайлары) және геометриялық 
факторлармен (электродтар формасы мен өлшемі және электролизерда 
орналасуы ) анықталады. Тоқтың таралуына әсер ететін барлық факторларды 
бірден ескеру мүмкін емес.
Тоқпен металдың біртегіс таралуына электрохимиялық факторлардың 
әсерін көптеген зерттеушілер зерттеді, қазіргі уақытта кейбір сандық 
қатынастарды көрсетуге болады. Олар тоқтың таралуын біріншілік және 
екіншілік деп бөледі. Тоқтың біріншілік таралуы электролит астауының 
геометриялық параметрлерінің арақатынасына тәуелді. Тоқтың екіншілік 
немесе нағыз тоқтың таралуы, ол тегістіктің жоғарылауына қарай біріншіліктен 
ауытқу болып табылады. Екіншілік тоқтың таралуы электролит құрамы мен 
процестің жағдайына тәуелді. Екіншілік тоқтың таралуы катодтың 
поляризациялану қабілетіне 
di
E

, ерітіндінің меншікті электрөткізгіштігіне 
п
және жүйенің геометриялық өлшеміне тәуелді. 
Электролитте тоқтың біріншілік таралуын өзгерту қабілеті электролиттің 
шашырау қабілеті (ШҚ) деп аталады. Бұл термин күрделі пішінді бұйымдардың 
біртегіс қаптау қалыңдығын беретін электролит қабілетін бағалау үшін 
қолданылады. Сондықтан тоқ бойынша (ШҚт) және металл бойынша шашырау 
қабілетін(ШҚм) деп бөлінеді.




100
1
1
1
1
1





















m
n
n
m
n
n
Т
a
b
ШК
(2) 
мұнда b
n
=(i
n
/i
орт.
)
2
- тоқтың екіншілік таралуы; 
ɑ
n
=(i
n
/i
орт.
)
1
– тоқтың 
біріншілік таралуы. 
(i
n
/i
cp
)
2 
- металдың таралуына 

m
n
/

m
cp
(

m
n
–секциядағы қаптаманың 
массасы; 

m
оpт.
– қаптаманың орташа массасы) ауыстыру арқылы металл 
бойыша шашырау қабілетін (ШҚ
м
) анықтауға болады.
ГОСТ 9.309-86 сәйкес электролиттің шашырау қабілетін Молердің 
саңылаулы ұяшығында анықтайды. Саңылаулы ұяшық (1.1-сурет) катодтық 
және анодтық кеңістіктен тұратын, бір жағында кішкене саңылауы бар тоқ 
өткізбейтін қалқаншамен бөлінген тікбұрышты сауыт тәрізді болып келеді. 
Саңылаулы ұяшықтың басқа ұяшықтарға қарағанда артықшылығы: 

1) тоқтың катодта таралуы оның формасына, саңылау артындағы анодтың 
орналасуына тәуелді емес;
2) саңылау поляризацияланбайтын анод қызметін атқарып, электролитте 
концентрациялық өзгерістерді туғызбайды.
Стандартты ұяшықтағы катод ұзындығы - 
Ɩ
=100 мм, катодтық кеңістіктің 
ені - 
h
=42,5 мм. Бұл ұяшықтағы тоқтың біріншілік таралуының максималды 
тығыздығының минималдыға қатынасы 10-ға тең болуы, тоқ тығыздығының 
кең аралығында электролиттердің шашырау қабілетін зерттеуге мүмкіндік 
береді. 
Осы ұяшық бойынша шашырау қабілетінің (%) формуласы төмендегі күйде 
болады:


100
37
.
6
1
1
10
1



















жүктеу/скачать 1,78 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: