Методическое пособие (на казахском и русском языках) ббк 32. 8127 М92 Мухамбетжанова Сэуле Талапеденңызы
жүктеу/скачать 1,06 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- ИНФОРМАТИКА
- Қүралдардың атаулары Саны
- Атаулары
- Ескерту Инвентар
- Оқушылардың жүмыс орындарының қүралдары
27 Қосымша 4 Дене шынықтыру жаттыгуларының жиынтыгы Дене шынықтыру қозғалыс жылдамдығы мен белсенділігін жоғарлатады, жүйке, жүрек қан-тамыр, дем алу және бүлшық ет жүйелерінің қызметін қалыпқа келтіреді, жалпы шаршағандық пен күйзелісті ақыл-ойдың жүмыс істеу қабілеттілігін көтереді. /. Дене шынықтыру жаттыгулары. Жаттыгу 4-6 pent қайталанады, екпін орташа. Бір орында түрып жүру 20-30 секунд. 1. Бастапқы қалып-тік түру; 1-қолдар алға, алақан төменге, 2-қолдар екі жаққа, алақан жоғарыға, 3-аяқтың үшымен жүру, қолдар жоғарыға, секіру, 4-бастапқы қалып 2. Бастапқы қалып-аяқтар алшақ, иықтың түсында. 1-3 артқа иілу, қолды арқаға үстау, 3-4- бастапқы қалып. 3. Бастапқы қалып-аяқтар иықтың түсында. 1-қолды төбеге қойып, кеудені оңға түру; 2-кеудені бастапқы қалыпқа әкелу, қолды екі жаққа жіберіп, басты шалқайтып, алға иілу; 3-бойды түзету, қолды төбеге қойып, кеудені солға бүру. 4-бастапқы қалып, бойды түзету, қолды төбеге қойып кеудені оңға бүру. 4. Бастапқы қалып-аяқтар алшақ, қолын белде үстау, 1-4-кеудені оңға, дөңгелене айналдыру; 5-8-кеудені солға дөңгелене айналдыру. 5. Бастапқы қалып-тік түру. 1-қолды екі жаққа үстап, оң аяқпен артқа бүлғау; 2-бастапқы қалып; 5-8-қолды екі жаққа үстап, сол аяқпен артқа бүлғау. 6. Бастапқы қалып-аяқтар алшақ, қолмен белді үстау; 1-3-басты алға еңкейіп, оңға айналдыру; 4-бастапқы қалып; 5-8-басты артқа еңкейтіп, солға айналдыру. 2. Дене шынықтыру жаттыгулары. Бір орында жүру-20-30 секунд. Екпін орташа. 1. Бастапқы қалып-тік түру, қолды басқа қоямыз. 1-2-аяқтың үшымен түрып секіру, шынтақты артқа беру. 3-4-табанымен түру, жайлап алға еңкейіп, шынтақты алға үстау; 2. Бастапқы қалып-тік түру. 1-1 қадам оңға, қолды екі жаққа үстау, 2-қолды басын алақанмен жоғарыға қарай үстау, 3-сол аяқты қойып, қолды жоғары көтеру, 4-қолмен екі жаққа жөне төменге доға жасап қозғау кеуденің алдыңғы жағын ала кесе-көлденең еркін қимылдар жасау. 28 Қосымша 5 Техника қауіпсіздігінің ережелері Информатика кабинетінде қымбат бағалы, күрделі, үқыпты үстауды қажет ететін қүрылғы-PENTIUM компьютерлері орнатылады. Техникаға үқыпты көңіл бөлу керек, кабинетке асықпай, итермелемей, компьютер түрған үстелдерге соқтықпай жаймен кіру қажет, жүмыс үстелінде ЭЕМ-ның қүрамды бөліктері-жүйелік блок, пернетақта, монитор (дисплей) орнатылған. Жүмыс кезінде монитордың электр желілері өте үлкен кернеумен жүмыс істейді. Қүрылғыға, электр желілері мен мониторға дүрыс көңіл бөлмеу қүрылғының күйІп кетуіне, электр тогымен зақымдануға алып келеді. 1. Қатаң турде тиым салынады. Біріктірілген желілердің жалғасқан жерлерін қозғауға; Экранға және монитор мен пернетақтаның сырт жағына тиісуге; Мүғалімнің рүқсатынсыз қүрылғыны қосып өшіруге; Монитор мен пернетақтаның бетіне дискілер, кітап, дәптерлер қоюға; Су киіммен, дымқыл қолмен жүмыс істеуге. Жүмыс жасап отырған кезде ДК-ден ақау табылса, күйік иісі шықса немесе дереу қүрылғымен жүмысты тоқтатып, мүғалімге хабарлау қажет. Өрт сөндіруге көмек көрсету қажет; ДК жүмыс жасау алдындағы қауіпсіздік ережесінің талаптары: ДК-ді іске қосу кезінде оның көзге көрініп түрған бүзылған, зақымданған жерлері бар-жоғына көз жеткізу қажет; Монитор экранындағы берілген ақпараттарды қабылдағанда, пернетақтамен жүмыс істегенде еңкеймей, кеудені тік үстап, назарыңыз экран ортасында болатындай етіп орналастыру қажет; Мүғалім тапсырмасы мен түсініктемесін мүқият тыңдап, жүмыстың мақсаты мен нәтижесін үғыну керек, қажет болған жағдайда мүғалімге беру керек; Жүмысты тіркеу журналына ДК-де жүмысты бастау уақытын толтыру керек, жүмысты мүғалімнің рүқсатымен ғана бастау керек. 4. ДК-де жүмыс істеу барысында монитор экраны электромагниттік сәуле шығару көзі болып табылады, сондықтан экранға өте жақын отыру көзге жайсыз әсер етеді, жүмыс істеу қабілеттілігін төмендетіп шаршатады. ЭЕМ-мен жүмыс істеу кезінде одан 60-70см қашықтықта, бірақ монитор экранынан кем дегенде 50см қашықтықта қисайып, еңкейіп, жатып алмай, денені тік үстап отыру қажет. Түрақты көзәйнегі бар оқушылар көзәйнекпен жүмыс істеуі керек. ДК-де жүмыс істеу үлкен назар аударып, айқын қимылдар жасап, өзін-өзі бақылап отыруды қажет етеді. Әлсіз жарықтандырылған және адам өзін-өзі нашар сезінген жағдайда жүмыс істеуге болмайды. 29 5. ДК-де жумыс істеу кезінде қойылатын талаптар. ДК-де жүмыс істеу ережелерін қатаң сақтап, мүғалім тапсырмасын мүқият орындау керек; Қүрылғының .бүлінбеуі мен бүзылмауын қадағалау керек. Жүмыс жасап отырған кезде қүрылғылардан ерекше дыбыс шықса немесе ол өздігінен өшіп қалса, бүл туралы мүғалімге хабарлау керек; Пернетақта түймешіктерін қатты соқпай, жәймен басу керек; Егер компьютер іске қосылмай түрса, пернетақтаға тиіспеу оны қолданбау қажет; Пернетақтада таза қолдарымен жүмыс істеуі қажет; қүрылғының бүзылған жерін өздігімен қалыпқа келтіруге тырыспау керек; Кабинетке бөгде адамдар келсе, жүмыс орнынан түрмай-ақ қоюға болады. ДК жумыс істеу соңындагы қойылатын талаптар. ДК-ді мүғалімнің рүқсатымен өшіру қажет; Жүмысты тіркеу журналына жүмысты аяқтау уақытын толтыру керек; Қүрылғыны таза, жүмсақ матамен сүрту қажет; ДК-де жүмыс істеу ережелерін білу және ол ережелерді сауатты түрде орындау келеңсіз жағдайлардан сақтандырады, білім мен білік дағдыларын табысты жетік меңгеруге, мемлекеттік мүлік — компьютерлік техника мен қүрылғыларды қорғап сақтай білуге үйретеді. ДК-де жумыс істеу ережелерін орындамау тэртіп пен реттілікті өрескел бузу болып табылады. 30 Қосымша 6 Электр тогымен зақымданган жагдайда көрсетілетін алгашқы медициналыц көмек. Электр тогына соғылғанда III-IV дөрежедегі күйік және естен тануға дейінгі органикалық және функционалдық өзгерістер болмаса, оның шамалы ауыртатыны сезіледі. Электр тогымен зақымданған жағдайда токты тез ажырату қажет, зақымданушыны көмек көрсетушілерге зиян келмейтін, оларғы ток таралмайтындай сақтандыру шараларын сақтай отырып, электр желілерінен, ток әсерінен босату керек (зақымданушыны резина қолғаппен немесе қолмен қүрғақ матамен орап алып, қүрғақ тақтай мен кілемшеде түрып токтан ажырату). Электр тогымен зақымданған жағдайда ең алдымен зақымданушының дем алысы мен жүрек, қан-тамыр жүйесі жүмысына назар аудару қажет. Жүрек соғысы мен дем алысы тоқтап қалған жағдайда дереу жүрекке массаж жасау (төс сүйегінің ортасының сол жағына қарай минутына 40-60 рет алақанмен тез-тез басу) және ауызбен ауызға дем алдыру (алдымен зақымданушының аузын жауып, терең көкірек кере дем алып, зақымданушының аузына демді марлі немесе таза қол орамалмен жіберу) немесе мүрынмен мүрынға дем жіберу қажет. Қолдан дем алдыру минутына 16-18 рет жиілікпен жүргізіледі. Сонымен қатар, арнайы жедел жәрдем тобы шақырылады. Жүрекке массаж жасау мен қолдан дем алдыру зақымданушының дем алысы қалыпқа келгенше, не арнайы көмек көрсетілгенше жүргізіледі. Жүрек соғысы мен тыныс алысы әлсіреген жағдайда таза ауамен тыныстандыру керек, мақтамен мүсәтір спиртін иіскетіп, аузына шай қасықпен (немесе 25 тамшы) кордиамин қүю, жағын шапалақтау қажет. Теріге зақым келген жағдайда оны таза таңғышпен таңып, зақымданушыны дәрігерге көрсету қажет. Күйген теріні зеленкамен жөне марганцовканың қызғылт ерітіндісімен сүрту керек. Информатика кабинетінде дәрігер келгенге дейінгі алғашқы жедел жәрдем көрсету қобдишасы болуы қажет, оның қүрамының қандай болуы керектігі № 7 қосымшада көрсетілген. 31 Қосымша 7 Алгашқы дәрігерлік көмек қорабындагы қажетті заттар тізімі
32 Қосымша 8 Дербес компьютерде жүмысты уйымдастыру ДК-мен жүмыс жасағанда дүрыс отыру керек. Қолданушы басын аз еңкейтіп(5-7°), отырған орындығына арқасын сүйеп, тік отыру керек. Шынтақты қолға, иыққа күш түсірмес үшін столға тіреп отыру керек. Иық пен шынтақтың, тізе мен белдің арасындағы бүрыш 90° кем болмау керек. Көз деңгейі экранның ортасына немесе одан 2/3 биіктікте болу керек. Көзқарас экранның ортасына перпендикуляр, ал көзқарастың көлденең кеңістікте ауытқуы +5°' -5° аралығында болу керек, кей жағдайда +10°- -10° аралыққа дейін рүқсат етіледі. Көлденең кеңістікте экранның дәл ортасынан тиімді қарау аймағы +15°—15° аралғында болу керек, рүқсат етіледі+300—30° дейін. ДК экраны щет жақта орналасқан жағдайда, ондағы ақпаратты көруде қарау бүрышы эранның жоғары жағынан қарау шектеулігі 45 кем болмау керек. Осы талапты екі адам бір компьютерде жүмыс жасағанда қатаң сақтау керек. Қарау бурышы улкен болган сайын, бейнемонитор экранынан ацпаратты қабылдау жеңіл және көз шаршауы да аз болады. Жақыннан тек көзілдірікпен көретін оқушылар, ДК тек көзілдірікпен жүмыс жасау керек. 33 Қосымша 9 Оқушыларга еңбек қауіпсіздігі ережесі жайлы маглумат беру жайындагы усыныстар Оқушылардың саналы түрде қауіпсіздік ережесін үғыну және орындауда дүрыс және қауіпсіздік өдістерін пайдалану мақсатында тәрбиелеу үшін мүғалімдер оларға нүсқаулар беру керек. Еңбек қауіпсіздігі жайлы нүсқау беру мен оқыту оқушыларға кіріспе сабақта, одан кейін ДЭЕМ-мен практикалық жүмыстың алдында жүргізілу керек. Кіріспе сабақта мүғалім оқушыларды кабинеттік күн тәртібі ережесімен, техника қауіпсіздігі және еңбек тазалығы, онда жүмыс барысында кездесетін қауіпті жағдайлар, лардан сақтану жолдары таныстыру керек. Кіріспе сабақты кабинет меңгерушісі (мүғалім) лекция түрінде, ССБТ стандартының қабылданған бағдарламасы бойынша қазіргі кездегі жүмыс жасап түрған ЕТК-гі техника қауіпсіздік ережесі жайлы әңгімелесу, сонымен қатар осы кабинеттің меңгерушісі және кәсіподақ үйымының енгізген кабинет ерекшеліктері жайлы түсіндіру. ДЭЕМ жүмыс алдындағы нүсқау кіріспе нүсқаудйй^ толықтыруы болып есептеледі және оның мақсаты оқушылардың жүмыс орнын дүрыс үйымдастыру мен реттеу, керекті қүралдар мен қоршаулардың қызметін, жүмыстың қауіпсіздік әдістері мен қорғану қүралдарын дүрыс пайдалану, жүмыс жасау кезіндегі қауіпті жағадйларды, жүмыс істеп отырған адамның міндеттерін, дүрыс ережені орындамаған жағдайлардағы қауіпті жағдайлар мен оларды шешу жолдарын түсіндіреді. Жүмыс орнындағы кіріспе мағлүмат еңбек төртібі ережесіне сәйкес жүргізіледі, ол ереже ССБТ стандарты үсынып және оқыту мекемесінің басшылығы мен кәсіподақ үйымының келісімімен бекітілген. Жүмыс орнындағы кіріспе нүсқау еңбек қауіпсіздігі жайлы нақты, дәл ережелерден түруы керек және керек жағдайда көрнекі түрде кейбір жағдайлар көрсетілуі керек. Жүмыс орнындағы кіріспе нүсқау аяқталған соң және оқушының нүсқауды меңгергеніне толық көзі жеткен жағдайда мүғалім оқушының өз бетімен жүмыс істеуіне рүқсат етеді. Жүмыс істеу барысында мүғалім болмаса лаборант әр оқушының нүсқаудағы қауіпсіздік ережесін дүрыс орындауын жүйелі түрде қадағалап отыру керек. Нүсқаудың өтілуі жайлы барлық мәлімет сынып журналына, сыныптан тыс жүмыс кезінде арнайы журналға тіркеледі. 34 Оқушылардың ЕТК-гі сабақ кезіндегі және сыныпшан тыс жумыс кезіндегі ережесі щсқауы жайлы ЖУРНАЛ
35 Информатика кабинетінде эщмыс жасайтын лаборанттың қызметтік міндеттері Лаборант кабинет меңгерушісінің қарамағында болып, оның алдындағы оқу қүрылғыларының дүрыс қолданылуы мен сақталуына есеп беріп отыруы тиіс. Лаборант кабинеттің жүмыс жүйесін білуі керек және ондағы қүрылғылардың, бағдарламалық және көрнекі қүралдардың күтіміне, сақталуына жауапты Мүғалімнің жоспары және басшылығымен лаборант сабаққа қажетті қүралдарды дайындайды, есеп жүргізеді, инвентаризациялық тіркеу жүргізеді. Лаборант оқушылардың техника қауіпсіздігі ережесін сақтауына, өртке қарсы және алғашқы дәрігерлік көмек көрсету қүралдарының әрдайым дайындығын қамтамасыз етеді. Лаборант журналға сабақтың басталу және аяқталу уақытын, жүмыс кезінде техниканың істен шығуын тіркейді, сонымен қатар кабинет меңгерушісімен бірігіп техниканың қарапайым ақауларын қалыпқа келтіреді. б.Лаборант жеке қолданушыларға арналған халат, резина қолғаптарды және орамалды қабылдап алуы тиіс. Сонымен қатар лаборанттың қүралдарды өрдайым сүртетін орамалы болады және оған сабын беріліп түрады. 7.Лаборант өз білім мен біліктілігін әрдайым үзіліссіз дамытып, көтеріп отыру керек. Әр жыл сайын негізгі техникалық қауіпсіздік ережесі бойынша (мүғалім қабылдайды) тексеруден өтеді; осы тексеру қорытындысы арнайы журналға тіркелуі тиіс. 8.Жүмыс күнінің соңында барлық компьютерлердің, судың өшуін, барлық ток көздерінің сөндірілуін қадағалайды. 36 "Бекітемін" "Келісемін" АО бастығы АҚББЖМБК жэне КД институтының директоры Сайлыбаев А.А. " " 200 ж. " " 200 ж. ИНФОРМАТИКА ОҚУ КАБИНЕТШЩ ҚҮЖАТЫ мектеп №
Алматы қаласы аудан, қала жыл.
1. кабинет меңгерушісінің аты-жөні, санаты, еңбек стажы 2. кабинетте жүмыс істейтін мүғалімдердің аты-жөні, санаты, еңбек стажы 3. кабинет қүрьшған күн 4. кабинет қай сыныптар үшін жабдықталған 5. кабинетке берілген бөлме саны, соның ішінде лаборант бөлмесінің ауданы 6. кабинет белсенділері 7. Компьютерлік техниканы профилактикалық техникалық қызмет көрсету үшін қай мекеме және өндіріс орындарымен байланыс жасалады 8. Сынып тақтасының орнатылуы мен түрі (сызбасы мен конструкциясы) 9. Электрлік жарықтандыру схемасы
2. Қауіпсіздік және сацталу щралдарыныц қамтамасыз етілуі
3. Жумыс орындарының жарыцтандыру деңгейі
4. Информатика кабинетінде жүргізілетін жүмыстар кестесі
39 5. Техникалық қүралдар, оқу-көрнекілік қүралдар тізімі Информатика кабинетіндегі жиһаздар мен қүралдар
жүктеу/скачать 1,06 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||