Мәуліт – дінге енгізілген ең қауіпті жаңалықтардың

Аллаһ Тағала мұндай іс-шараларды өткізуге ғана емес, сондай-ақ оларға қатысуға да тыйым салады. Өйткені бұл адасушылық жолына қатысу және осы адасушыққа шақырушылардың шақыруына жауап беру болып табылады.

Хузайфа ибн әл-Яман Аллаһ Елшісінің (оған Аллаһтың игілінгі мен сәлемі болсын) былай дегенін баяндаған: «Және менің үмметімде Тозақтың қақпаларына шақыратындар болады. Оларға жауап бергендерді олар Отқа кіргізеді». Хадис сенімді (сахих); Бухари 7084; Муслим 4761.

Дінге енгізілген бұл жаңалықты ұйымдастырушылар оларды ешбір нәрседе Аллаһтың жазасынан құтқара алмайды.

Аллаһ былай деді: «Сол уақытта олар Тозақта өзара керіседі. Нашарлары паңсығандарына: "Расында, біз сендерге ерген едік. Ал енді сендер бізден оттың бір бөлімін кетіре аласыңдар ма?", - дейді. Паңсығандары: "Расында, бәріміз Тозақтамыз. Күдіксіз, Аллаһ құлдарының арасына үкім беріп қойған", - дейді» (40:47-48).

«Олардың беттері от ішінде аударылатын күні: "Әттең! Бізге не болды? Аллаһқа бой ұсынып, Елшісіне көнген болсақ еді", - дейді. "Раббымыз! Басшыларымызға, үлкендерімізге бой ұсындық та, бізді солар адастырды. Раббымыз! Оларға азаптан екі есе бер. Және оларды рахметіңнен мүлде аулақ қыл", - дейді» (33:66-68).

«Ол күні әр залым өз қолын шайнап: "Әттеген-ай! Пайғамбармен бірге жол тұтқан болсам еді", - дейді. "Нендей өкініш маған. Әттең! Мен пәленбайды дос тұтпаған болса едім... Шынында ол Құран келгеннен кейін мені одан адастырды» - дейді. Негізінде шайтан адам баласын қолдаусыз қалдырады» (25:27-29).

Мәулітке қатысу күнә мен дұшпандыққа көмектесу болып табылады.

Аллаһ былай деп айтты: «Жақсылыққа, тақуалыққа жәрдемдесіңдер. Күнәға және дұшпандыққа жәрдемдеспеңдер. Аллаһтан қорқыңдар! Күдіксіз, Аллаһтың азабы қатты» (5:2).

Мәулітке қатысу сондай-ақ айналадағы адамдардың оған қатысушылардың санының көптігімен алдануына әкеп соқтырады. Бұл өз кезегінде көптеген адамдардың осы іс-шараны дұрыс және жақсы нәрсе деп қабылдай бастауына себеп болады.

Кез келген әділ оқырман жоғарыдағы тарауларды оқып болған соң, мәуліттің шариғатта заңдастырылмағаны туралы және оның қауіптілігі туралы өзі үшін қорытынды шығарар.

Ал мәуліттің шариғатта заңдастырылғанын айтып, оған қатысатындарға тек Аллаһтың мына сөздерін келтіру ғана қалады:

Мұндай іс-шараларды ұйымдастырушылардың екі түрі болады:

1. Оларды өз еркімен және қалауларымен ұйымдастырушылар. Себебі, олар осыған материалдық немесе өзге мүдделері үшін құныққан.

2. Оларды ұйымдастыруда өз еркімен емес, оларға белгілі, жиі жағдайда азғантай-ақ қысым жасалғандықтан қатысатындар. Мұндайлардың материалдық қызығушылықтары жоқ, алайда оларды мазалайтын нәрсе - қолдарында бар жағдай-ды, мал-мүлікті, жұмысты сақтап қалу.

Алайда Аллаһ Тағаланың шариғатында біріншілері де, екіншілері де істеген амалдары үшін жауапкершілік пен күнә көтеріді. Себебі, олардың барлығын бір сипат, яғни бұл дүниені және ондағы бар нәрселерді болашақ өмірден және Аллаһтағы бар нәрселерден абзал көруі біріктіреді.

Мүмкін олар мына аяттар мен хадистерге құлақ салар:

1. Абу Хурайра Аллаһтың Елшісінің (оған Аллаһтың игілігі мен сәлемі болсын) былай деп айтқанын жеткізген: «Ал кім Исламда жаман әдет бастаса, сол өзі үшін де жазаны көтереді және осы әдетті орындауда өзіне ілескендердің барлығының да жазасын көтереді, әрі бұл олардың жазасын азайтпайды». Хадис сенімді (сахих); Муслим 1017.

Аллаһ былай деп айтты: «Олар өз жүгін Қиямет күні толығымен көтереді, сондай-ақ өздері адасушылыққа салған надандардың жүгін де. Олардың жүгі нендей жиіркенішті!» (16:25).

Аллаһ сондай-ақ: «Әрине, олар өз жүктерін де, онымен бірге басқа жүктерді де көтереді. Әлбетте, олар Қиямет күні жасама істерінен сұраққа тартылады» (29:13).

Және өзінің бидғатына шақыруда қаншалықты көп күш жұмсаса, оған соншалықты көп адам еретінін, ал бұл оның жағдайын одан сайын қиындатанын түсінбейтін адам нендей бақытсыз! Имам әл-Укайли «әд-Ду‟афа» 1/232 атты кітабында имам Юсуф ибн Асбаттың бір бидғатшыны адамдардың алдында сөккені туралы және масқара еткені туралы айтқан. Сонда сол жердегілердің біреуі оған: «Сен ғайбат пен өсек таратқаннан қорықпайсың ба?», - деп айтады. Ал Юсуф ибн Асбат: «Не үшін, уа, ақымақ? Мен бұл бидғатшыға оның ата-анасынан сүйіктірекпін. Өйткені мен адамдарды оның бидғатынан ескертемін, керісінше болған жағдайда, ол өзіне ілескендердің барлығының жүгін көтерер еді».

2. Аллаһтың құзырындағы нәрселер бұл дүниедегі бар нәрселерден жақсырақ және таусылмас, ал Аллаһтың жазасы (бұл дүниедегілердің жазасынан) қаталырақ әрі азаптырақ.

Аллаһ былай деп айтты: «Дүние тіршілігі ойын-сауық ғана. Әрине, Ақырет мекені тақуалар үшін жақсырақ. Сонда да түсінбейсіңдер ме?» (6:32).

Ол сондай-ақ былай деді: «Осындай Ақыретті беріп, дүние тіршілігін айырбастап алғандар, олардан азап жеңілдетілмейді де, оларға көмек те болмайды» (2:86).

Имам әш-Шәукани былай деген: «Аллаһтың Өз жаратылыстарындағы заңы осындай. Кім дінін сатып, мына дүниенің тамсандыратын сұлулықтарын қаласа, ерте ме, кеш пе қайғы-қасіреттен және зияннан басқа еш нәрсеге ие болмайды». «Әдаб ут-Таләб» 30-бет.

Имам Ибн әл-Қайим былай деген: «Білім иелерінен осы дүниені абзал көріп, оны сүйіп қалған кез келген (адам) өзінің пәтуалар мен үкімдерінде міндетті түрде өтірік жапсыра бастайды. Өйткені әлемдердің Раббысы - Аллаһтың үкімдері жиі жағдайда адамдардың, әсіресе билікке ие болғандарының немесе құмарлықтарына ергендерінің наздары мен қалауларына қайшы келеді. Мұндайлар ақиқатты қабыл алмай және оған кері жүрмей ешқашан өз қалауларын және ұмтылыстарын қанағаттандырмайды. Сондықтан да билік пен құмарлықтарға ілесуді сүйіп қалған кез келген ғалым міндетті түрде ақиқатты итеріп тастайды, әсіресе егер шариғаттан өзін ақтау үшін қармайтын кішкентай ғана нәрсе тапса. Міне, оның қалаулары мен өзін ақтау үшін келтіретін дәйексымақ нәрселері біріккен кезде, құмарлықтар еселеп көбейе түседі де, ақиқат көрінбей қалады, тіпті іс жүзінде ақиқат ашық және айқын болса да. Сол кезде ол шекараларды басып өтеді де, өзіне-өзі: «Мен кез келген уақытта тәубе жасап, қайтуға үлгеремін», - дейді. Солар және сол сияқтылар туралы Аллаһ былай деп айтты: «Бұл пайғамбарлардан кейін олардың орындарына намазды қойып, нәпсілеріне ергендер келді» (19:59), сондай-ақ: «Олардан кейін Кітапқа мұрагер болып, осы сапасыз дүниенің бұйымын алатын топ келіп отырады да: «Жуықта жарылқанамыз», - дейді. Тағы сондай нәрсе келсе, оны да ала береді. Олардан Аллаһқа байланысты шындықты ғана айтулары туралы Кітапта уәде алынбады ма? Ал олар ондағы нәрселерді оқымады ма? Негізінде, Ақырет тақуалар үшін хайырлы. Сонда да түсінбейсіңдер ме?» (7:169), - деді.

Бұл оларды Аллаһ туралы өтірік айтуға мәжбүрлейтін нәрсе. Олар Аллаһтың укім-қаулылары, Оның шариғаты және Оның діні қарама-қарсы жақта екенін білсе де, немесе осы нәрсе Аллаһтың үкімі, Оның шариғаты және оның діні болып табылатындығы туралы білмесе де: «Бұл - Аллаһтың үкім-қаулылары, Оның шариғаты және Оның діні» , - деп айтады. Сөйтіп кейде олар Аллаһ туралы білмеген нәрселерін, ал кейде Аллаһ туралы өтірік екендігін білетін нәрселерді айтады». «Әл-Фәуаид» 100-бет.

«Олар Аллаһтың, Елшісінің өздеріне бергеніне разы болып: «Аллаһ бізге жеткілікті. Аллаһ және Елшісі бізге мәрхаметімен береді. Расында, біз Аллаһқа ынтықбыз», - дегені жақсырақ еді» (9:59).

«Аллаһ: «Бүгін шыншылдардың шындықтары пайда беретін бір күн. Оларға астарынан өзендер ағатын Жәннат бақтары әзірленген. Олар онда мәңгі қалады», - деп айтты. Аллаһ олардан разы болды, әрі олар да Аллаһтан разы болды. Бұл ірі жетістік!» (5:119).

Сондықтан Аллаһ былай деп айтты: «Шайтан сендерді кедейлікпен қорқытады да, арсыздықты әмір етеді. Ал Аллаһ сендерге өз қасынан жарылқауды, кеңшілікті уәде етеді. Аллаһ барлық нәрсені Қамтушы, Білуші» (2:268).

Имам әш-Шәукани былай деген: «Және кейбіреулер мемлекет тарапынан өздеріне қамтамасыз етілетін мал-мүлік пен лауазымнан болған өз үлесі туралы қам жеп, ақиқатты айтпайды және жария етпейді. Және сондықтан да олар қарапайым халықтың құрметіне ие болу үшін және олардың оны тастап қашатындарынан қорқып, адамдардың көбі ұстанатын нәрселеріне қайшы келетін ақиқатты айтпайды. Ал кейбіреулері мұндай жем дорбағада да (пайда көзіне де), мәртебеге де ие болмай, осы көптен бері тілеген үлес оған да мемлекет немесе адамдар тарапынан бір күні берілетінінен үміт етіп, ақиқатты айтпайды». «Адаб әт-Таләб уа мунтаха әл-араб» 41-бет.

Ал бидғатшылардың тарапынан болып жатқан қысыммен ақталатындарға келер болсақ, олар мына аяттар мен хадистерге құлақ салатын шығар:

Ибн Аббас былай деп баяндайтын: «Бірде мен Пайғамбардың артында (ер тоқымда) отырғанымда, ол маған: «Уа, балам, мен саған бір сөздерді үйретейін: «Аллаһты (жүрегіңде) сақта және Аллаһ сені сақтайды. Аллаһты (жүрегіңде) сақта және сен Оны өз алдыңда табасың. Егер бір нәрсе сұрайтын болсаң, Аллаһтан сұра, егер көмек іздесең, оны Аллаһтан ізде. Және егер барлық адамдар саған бір нәрседе пайда келтіру үшін жиналса да, олар саған Аллаһ жазған нәрседен артық көмек бере алмайтынын, ал егер барлық адамдар саған зиян тигізу үшін жиналса, олар саған Аллаһ жазған нәрседен артық зиян тигізе алмайтынын біл. Қалам көтеріліп қойылды әрі жазулар (сиялар) құрғап болды», - деді». Хадис сенімді (сахих); Тирмизи 2516.

Аллаһ былай деп айтты: «Сендерден жақсылыққа шақыратын сондай-ақ жақсылықты бұйырып, жамандықтан тосатын бір топ болсын. Міне солар құтылушылар» (3:104).

Убада ибн Самит былай деп баяндайтын: «Біз Аллаһтың Елшісіне (оған Аллаһтың игілігі мен сәлемі болсын) ауыр күндерде де, жеңіл күндерде де тыңдайтынымызға және бағынатынымызға және билік иесінің билігіне таласпайтынымызға, сондай-ақ қайда болсақ та, ақиқатты айтатынымызға және сөгіс білдірушілердің сөгісінен қорықпайтынымызға ант бердік». Хадис сенімді (сахих); Бухари 7199; Муслим 1709.

2. Аллаһ Тағала діндегі жаңалықты (бидғатты) істеушіге де, ол туралы үнсіз қалып оны сөкпейтінге де өзінің жазасын жібереді.

Аллаһ былай деп айтты: «Сондай Исраил ұрпақтарынан қарсы болғандар Дәуіт және Мәрйям ұлы Ғисаның тілі арқылы лағынет етілген. Ол қарсы келулері, шектен шығуларының салдарынан. Олар бір-бірлерін істеген жамандықтарынан тыймайтын болған. Расында олардың істегендері нендей жаман» (5:78-79).

Абу Бакр әс-Сыддық былай деген: «Әрі біз Пайғамбардың (оған Аллаһтың игілігі мен сәлемі болсын): «Егер адамдар біреудің зұлымдық жасап жатқанын көріп, оны қолынан ұстап алмаса, олардың барлығына да Аллаһтың жазасы жақын», - дегенін естідік». Хадис сенімді (сахих); Тирмизи 2168; Ибн Мәжаһ 4005, Қз.: «әл-Мишкат» 5142.

Имам әл-Курафи былай деген: «Ғалымдар: «Сөгіс айтылуға тиістіні сөгу және жақсылыққа үндеу, мұсылмандардың бірауызды келісімі бойынша, кідірусіз орындалуға міндетті», - деп айтқан». «Әл-Фуруқ» 4/1400.

Себебі, дінге енгізілген жаңалық басында кішкентай әрі көзге түспейтіндей болады және егер ол туралы айтылмай, оның мәні адамдарға түсіндірілмесе, ол өте үлкенге айналады және тамыр жайып, нығая түседі. Осыдан соң оны жою іс жүзінде мүмкін болмай қалады.

Ибн Мас‟удтан оның былай деп айтқаны жеткізіледі: «Бір қауым келіп, бармақтың ұшындай мөлшерде Сүннетті қалдырады (тастайды). Егер сендер оларды осыларында сөгіс білдірусіз қалдырып қойсаңдар, олар ең соңында үлкен қиыншылықтармен келеді».

Шейх ул-Ислам Ибн Таймия былай деген: «Егер адамдар табанның өлшеміндей қателік жасаса, олардың ізінен келетіндердің замандарында ол шынтаққа айналады да, осылайша көбейе береді, көбейе береді. Ал бақытты адам – бұл Сүннетпен шектелетін адам». «Буғъят ул-муртад» 451-бет.

Башир әл-Ибраһими былай деп айтқан: «Ақиқатты білушінің міндеті – адасушылық күшейгенде адамдарды тура жолға талпындыру. Ол өтіріктің ақиқаттан үстемдік ала бастағанын көрген әрбір сәтте, ақиқатқа көмектесу үшін асығуы қажет. Ол бидғатпен, жауыздықпен және күнәмен олар таралып және күш алып үлгермейінше шайқасуға міндетті. Адамдар осы амалдарды әдет етіп алмайынша және олар жүректерде жұлып алу мүмкін болмайтындай етіп тамырлап кетпейінше. Оның міндеті ақиқат үшін күресушілердің қатарларына құйылу болып табылады, бірақ ешқандай бұғып отырушылармен бірге артта қалу емес». «Әл-Асар» 4/110-111.

Бұл – әһлю-Сунна уәл жәма’аның жолы. Барлық замандарда ашық түрде жасалатын бидғаттар мен күнәларға ашық және айқын түрде сөгіс айтылатын, ал жасырын жасалатын күнәларға оларды жарияламай жасырын түрде сөгіс айтылатын.