қауіпсіздік жағдайын бағалаулары, (n=2000)

19 
% 
56% 
27% 
6% 
12% 
100% 
Нұр-Сұлтан қаласы 
n 
45 
24 
12 
3 
84 
% 
54% 
29% 
14% 
4% 
100% 
Солтүстік-Қазақстан 
n 
36 
36 
18 
3 
93 
% 
39% 
39% 
19% 
3% 
100% 
Жамбыл 
n 
42 
36 
24 
6 
108 
% 
39% 
33% 
22% 
6% 
100% 
Шымкент қаласы 
n 
29 
36 
10 
2 
77 
% 
38% 
47% 
13% 
3% 
100% 
Батыс-Қазақстан 
n 
29 
23 
13 
16 
81 
% 
36% 
28% 
16% 
20% 
100% 
Алматы облысы 
n 
73 
81 
36 
18 
208 
% 
35% 
39% 
17% 
9% 
100% 
Қарағанды 
n 
66 
82 
34 
5 
187 
% 
35% 
44% 
18% 
3% 
100% 
Маңғыстау 
n 
17 
29 
3 
1 
50 
% 
34% 
58% 
6% 
2% 
100% 
Шығыс-Қазақстан 
n 
71 
84 
37 
15 
207 
% 
34% 
41% 
18% 
7% 
100% 
Ақмола 
n 
34 
37 
26 
5 
102 
% 
33% 
36% 
26% 
5% 
100% 
Алматы қаласы 
n 
65 
87 
34 
17 
203 
% 
32% 
43% 
17% 
8% 
100% 
Костанай 
n 
43 
54 
28 
8 
133 
% 
32% 
41% 
21% 
6% 
100% 
Павлодар 
n 
30 
46 
29 
3 
108 
% 
28% 
43% 
27% 
3% 
100% 
Ақтөбе 
n 
24 
39 
21 
4 
88 
% 
27% 
44% 
24% 
5% 
100% 
Атырау 
n 
9 
34 
7 
4 
54 
% 
17% 
63% 
13% 
7% 
100% 
Кіріс көздері мен егде жастағы адамдардың материалдық жағдайлары
2018 жылдың 1 қаңтарынан бастап Қазақстанда зейнетақы заңнамасы бойынша 
өзгерістер енгізілген болатын, ол бойынша әйелдердің зейнетке шығу жасын кезең 
бойынша жоғарылату қарастырылуда. Осындай өзгерістерге сай, жыл сайын әйелдердің 
зейнет жасы жарты жылға жоғарылап отырады. 2018 жылдың 1 қаңтарынан бастап 
әйелдердің зейнет жасы 58 жастан 58,5 жасқа жоғарылаған. 2019 жылдың 1 қаңтарынан 
бастап 59 жасқа келген әйелдер зейнетке шықты, ал 2020 жылдың 1 қаңтарынан бастап 
зейнетке шыққан әйелдердің жасы 59,5 жас болды. Ал Қазақстандық ер адамдар зейнетке 
63 жасқа келген кезде шығады. Осыдан Қазақстандық қарттардың кірістерінің мөлшері мен 
құрылымында ерекшеліктер зерттеу барысында анықталды. Сонымен қоса, 2020 жылғы 

20 
зерттеуге 55 жастан жоғары жастағы қазақстандықтар қатысқан, ал 2008 жылғы 
әлеуметтанулық зерттеуге 58 жастан асқан әйелдер, 63 жастан асқан ер адамдар зерттеуге 
қатысқан, соның нәтижесінде 2008 жылы зерттеуге қатысқандардың 98% зейнеткерлікке 
шыққан қатысушылар.
6 суретте зерттеуге қатысқан егде жастағы адамдардың кіріс табыстарының 
құрылымы көрсетілген, ол жерде соңғы зерттеу жауаптарының кему қозғалысы бойынша 
орналастырылған. 2020 жылғы зерттеу бойынша жасына сай зейнетақы алатындар саны 
56,5% (2000 респондент жалпы зерттеудегі іріктеу бойынша) немесе бұл дегеніміз 1129 
респондент. 2020 жылы алынған ақпараттар екі санат бойынша бөліп қарастырылған: 
барлық респонденттер (n=2000) және зейнетақы алатын респонденттер (n=1129). 
Ұсынылып отырған ақпараттар тұтастай алғанда екі сауалнаманы (2008 және 2020 жылғы) 
салыстыру мен еңбек демалысына және зейнетке шыққан халық іріктеуін салысыстыру 
үлгісін көрсетеді.
Жалпы алған кезде, сұрауға қатысқан респонденттердің кірістерінің басты көзі ол 
мемлекет тарапынан алынған зейнетақылар. Жалақы алатын зейнеткерлердің көрсеткіші де 
қалпында қалған: 2008 жылы 5%, ал 2020 жылы 6,5%. Осыған сай, салыстырмалы 
көрсеткіштер бойынша зейнет жасындағы қарттардың кірістерінің құрылымы өзгерген: 
балалары қаржылай көмектесетіндер саны көбейген (2 есе – 2008 жылы 29%, ал 2020 жылы 
6,5%), және шаруашылықтан түсетін кірістің көзі азайған (2008 жылы 17% көрсеткіштен 
2020 жылы 4,8%-ға дейін төмендеген). Ал зейнеткерлердің кіріс табыстарының 
құрылымында өзгерістер болмаған (6 сурет). 

жүктеу/скачать 6,51 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: