Микроэкономика
жүктеу/скачать 3,68 Mb. Pdf көрінісі
|
Koshebaeva (1)
| 12 ЖАЛПЫ ТЕПЕ-ТЕНДІК
12.1 Жалпы тепе-теңдікті талдау Жалпы тепе-теңдік - бір рыноктағы сұраныс немесе ұсыныс ӛзгерісі барлық рыноктағы сату кӛлемі және тепе-теңдік бағасына әсерін тигізетін кезде барлық рыноктың ӛзара әркеттестігінің нәтижесінде пайда болган тепе-теңдік. Ӛзара байланыс теңдеу жүйесімен жазылуы мүмкін. Мысалға, компьютерлерді алайық. Сатылған компьютерлер саны басқа тауарларға деген бағадан байланысты болады. Егер елімізде 10 000 әр түрлі тауарлар сатылса және сатып алынса, онда 13- тауарға (компьютерлер): Q 13 = D 13 (Р 1 , Р 2 ,... Р 10000 , A, М), мұнда Q, 3 - сатылған компьютерлер саны; D 13 - компьютерге деген сұраныс функциясы; P 1 ,Р 2 .... Р 1оооо - қалған 10 000 тауардың бағасы; А - ел байлығын кӛрсететін нақты активтердің қоры; М - қолма-қол ақша қоры. 13-тауар ұсынысы: Q 13 = S 13 (P 1 , Р 2 ,... Р 10000 , A, M). Біз барлық 10 000 тауарлар үшін осыған ұқсас теңдеулер жүйесін аламыз: D 1 (P 1 ,Р2,... Р 10000, А.М) = S 1 (P 1 ,Р 2 ,... Р 10000, A, М); D 2 (Р 2, Р 2 ,... Р 10000 , А.М) S 2 (Р 1 ,Р 2 , ... Р 10000, A, М); …………………………………………………………. D 10000 (P| 1, Р 2 ... Р 10 000 , А.М) = S 2 (Р 1 ,Р 2 , ... Р 10000, A, М); Рыноктың ӛзара байланысын бір мезгілде теңдеулер жүйесін шеше отырып бақылауға болады. Жалпы тепе-теңдік талдауы экономиканың жекелеген 125 бӛлімдері қалай үйлесетінін, экономикалық жүйе қалай біртұтас механизм ретінде жұмыс істейтінін түсіндіруге мүмкіндік береді. Игіліктердің жапсарлас нарықтарындағы нарықтық тепе-теңдікті орнату механизмінің әрекет мысалы 12.1-суретте келтірілген. Бүл мысалда: а) мұнай рыногы, Ь) бензин рыногы, с) автомобиль рыногы, d) кӛмір рыногы. Қандай да бір себептермен мұнай ӛндіру тӛмендеп, ал ол оның бағасының ӛсуіне әкеледі деп болжайық. Мұндай жағдай басқа жапсарлас рыноктарда байқалады. Кӛбінесе, бензин рыногында ұсыныс тӛмендейді де және баға кӛтеріледі, автомобиль рыногында сұраныс та, баға да тӛмендейді, ал балама отын - кӛмір - рыногында сұраныс кӛтеріледі және баға ӛседі. Ұзақ мерзімді кезеңде шикі мұнай рыногына кері байланыстар әсер етеді, неғұрлым үнемді технология мұнайға деген сұранысты тӛмендетеді, ол бағаның тӛмендеуіне әкеледі және бұл бұдан әрі қарай кете береді. Кері байланыстар, мысалы, мұнайға деген сұраныста кӛмір бағасының әсері мардымсыз болуы мүмкін. Бірқатар түсіндірулердің нәтижесінде экономикада жаңа ортақ тепе-теңдік орнатылады. жүктеу/скачать 3,68 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|