5-тарау. Өндіріс тсориясы 19-есеп

Келесі графикте 100 тонна картоп алудың өндіріс тех-нологаясының екі тү-рі екі изокванта арқылы көрсетілген: жаңа және ескі. А қисығы берілген өнім көлемін химиялық тыңайтқыштар қолданбай өндірген тәсілін көрсетеді, ал

а) қай қисықта қолданылған технология жақсы?

5.2-сурет.

ден 375-ке дейін өсіреді, сонда өнім шығару 150-ден 165-ке дейін өседі. Берілген фирмада өндіріс ауқымының

өсу тиімділігі қандай болады? Фирманың басқару-

193

шылары өндіріс қуатын кеңейтуді жоспарлайды. Бұл жайлы сіз қандай кеңес берер едіңіз?

ә) У = К¹⁵ -L;

б) У = 5L + 4К;

в) У =(К -L)^0.5.

Егер екі фирмада да қолданылатын капитал мен еңбектің саны бірдей болса, онда шығаратын мөлшері қайсысында көп болады?

5.11 –кесте

194

СҰРАҚТАРДЫҢ ДҰРЫС ЖАУАБЫН

1. Өндірістік функция деп мынаны айтамыз:

а) өнім көлемі мен өндіріс факторларының арасындағы

байланысты;

ә) өндіріс факторларының белгілі бір құрамын пай-

даланғанда өндірілетін өнімнің ең жоғары көлемі;

б) жоғарыда айтылғандардың бәрі дұрыс.

2. Өндіріс факторлары дегеніміз:

а) өндірістік процесте қолданылатын шикізаттар,

құрал-жабдықтар және еңбек күштері;

ә) әндірісте алынатын дайын өнім көлемі;

б) а және ә пункттері;

в) жоғарыда айтылғандардың бәрі дұрыс.

3. Өндірістік функцияның жалпы қасиеттері бойынша:

а) өндіріс факторларының Т есе өсуі өндірілетін

өнім көлемін де осы шамаға есіреді;

ә) қолданылатын өндіріс факторларьгаың көлемінің

артуы өндіріс деңгейін төмендетпейді;

б) тек қана бір фактордың санын арттыру

нәтижесінде енім көлемін өсіргенімен оның шекті

тиімділігі кемиді;

в) өндіріс факторлары бірін-бірі алмастырады және

толықтыра да алады;

г) ә және б, в пункттері дұрыс.

195

5-тарау. Өндіріс теориясы

4. Қысқа мерзімді кезең дегеніміз:

а) негізгі өндірістік қорлардың көлемдері тұрақты

болатын уақыт аралығы;

ә) өндірісте қолданылатын материалдар мен

шикізаттардың қүны тұрақты болатын уақыт аралығы;

б) негізгі өндірістік қорлардың көлемдері айнымалы

болатын уақыт аралығы;

в) жоғарыда айтылған тұжырымдардың ешқайсысы да

дұрыс емес.

5. Ұзақ мерзімді кезенде өндірістік процесте қолда-

нылатын:

ә) факторлардың бәрін де өзгертуге болады;

б) еңбек факторларын ғана өзгертуге болады;

в) жоғарыда айтылғандардың бәрі дұрыс.

6. Өндірістік процесте қолданылатын еңбек күштері ай-

нымалы деп, ал қалған факторлар тұрақты деп жо-

рамалдасақ, онда еңбектің орташа өнімділігі былай

анықталады:

ә)AP _L = У/Ь;

в) АР _L =У/К

7. Капиталдың орташа өнімі дегеніміз:

а) өндірістегі басқа факторлар тұрақты болып, тек қана

капитал айнымалы болған жағдайдағы осы фактордың

біреуінің шығаратын өнімі;

ә) өндірістегі басты өндірістік қорларды тиімді пайдалану

немесе қор қайырымы деп аталады;

б) жоғарыда айтылғандардың бәрі дүрыс.

8. Қысқа мерзім аралығында капитал тұрақты, ал еңбек

айнымалы десек, онда еңбектің шекті өнімі деп:

а) әрбір қосымша жалданылатын еңбек күшінің

өндіретін қосымша өнімін атаймыз;

196

б) жалдаған еңбек күштерінің жалпы әнімін атаймыз;

в) еңбек күшін 1%-ке арттырғанда алынатын қо-

сымша енімді атаймыз.

Төмендегі деректер 9-11 тест сұрақтарына арналған.

Қарастырып отырған фирмада еңбек айнымалы, ал қалған факторлар - тұрақты делік. Төмендегі кестеде осы фирманың өнімдері мен жүмысшыларының арасындағы байланыс бейнеленген:

төмендей бастайды:

а) 6-жүмысшыны;

ә) 4-жүмысшыны;

б) 3-жүмысшыны;

в) 2-жүмысшыньт;

г) 1-жүмысшыны.

10. 6-жұмысшының шекті әнімі:

а) 180 дана болады;

ә) 30 дана болады;

б) 15 дана болады;

в) шамасы теріс сан болады;

г) берілген деректерге сүйеніп анықтау қиын.

11. Неше жұмысшы жалдағанда орташа әнім ең жоғары

мәніне тең болады:

а) 6 жұмысшы;

ә) 5 жүмысшы;

б) 4 жұмысшы;

в) 3 жұмысшы;

г) 2 жұмысшы.

12. Орташа өнім АР₁ мен шекті өнім (МР₁ ) арасында

тығыз байланыс болатынын білеміз. Осы жағдайды

ескере отырып, келесі суреттерден дұрыс байланысты

анықта: