Проблемді оқу-үйретімді ұйымдастыру

Сонымен бірге, педагогикалық әдебиеттерде әрқилы пәндерді проблемді зертеп, үйренудің тәжірибесі тиісті деңгейде қорытылған. (В.И.Звягинский, Ю.К.Бабанский, К.П.Скворцов, Л.В.Реброва, Қ.А. Аймағанбетова, Ж.А., Караев Н. Оразахынова, және басқалар) проблемді оқу-үйретімді ұйымдастырудың негізгі технологиялық талаптары нақты ұсынылған (Хмель Н.Д., Таубаева Ш.Т., Ильницкая И.А. және т.б).

Проблемді оқу-үйретім тақырыбын (бөлімін) жоспарлау алдынан оның дидактикалық мақсатқа орайласу мүмкіндіктерін анықтап алған жөн. Шәкірттердің іштей ойлау шарттарын айқындау аса маңызды келеді, нақтылай түссек:

игерілуші тақырып бойынша білім деңгейі;

шәкірттердің ақыл-зерделік мүмкіндіктері, олардың даму деңгейі:

Балалардың іштей ойлау шарттарының анықталған деңгейіне тәуелді жолында кезігер қарама-қайшылықтарды табуға көмектесетін нақты тапсырмалар жүйелі жасалады. Мұндай тапсырмалар түрі:

- қандай да құбылысты түсіндіруді талап ететін сұрақтар;

- ұлы ғұлама, ғалымдардың, шәкірттердің өздерінің қайшылықты ой пікірлерін, бағаларын салыстыруды қажет етуші әдейі қойылған сұрақтар;

- салыстыру, сәйкестендіру тапсырмалары.

И.А. Ильницкая есебінше, проблемді шарт-жағдай жүйесін дайындап, түзгенде проблемді оқу-үйретімді ұйымдастырудың негізгі шарты ретінде проблемді шарт-жағдайлардың жүйелі бірізділігіне үлкен мән беру қажет. Бұл жүйеде басты, басым және бірқанша көмекші шарттар ажыралуы мүмкін. Аса қиыны - негізгі проблемдік шарт-жағдайды өрнектеп алу.

Тәжірибе көрсеткендей, үйренушілер өзбетінше зерттеу жұмыстарын ұйымдастыруға қажет ептіліктерінің болмауынан өрнектелген негізгі проблеманы тікелей әрі бір сәтте шешу қабілетіне ие емес. Осыдан, өзекті проблемді мәселені түсінуге жәрдемдесетін бөлектелген, жәрдемші проблемалардың бірізді жүйесін жасап алу қажет.

Проблемді оқу-үйретім жүйесін ұйымдастыруда дәстүрлі оқу-үйретім әдістерін айналып өтуге болмайды. Әдетте, әрқилы әдістер қолданылады. Ақпараттың ерекшелігі мен күрделілік деңгейіне сәйкес түрлі әдістерді пайдалануға болады: қайта жасау, түсіндірме-көрнекі, ізденісті, экспериментті және т.б.