НАНОУЫТТЫЛЫҚ ЖӘНЕ ҚОҒАМ Өлім тудырушы ағзалар, ақырет күнінің қаруы, ғалым аждаһарлар
мен бақылаудан шығып кеткен жаңалық жиі ғылыми фантастикалық
туындылардың тақырыбы болады. Оларды комикстерден, кітаптардан,
фильмдерден және компьютерлік ойындардан кездестіруге болады.
Кейде тіпті кез келген нәрсе әлемді күйрете алатын сияқты болып
көрінеді.
Нәтижесінде адамдар кез келген жаңа технологияның нашар
жағын іздеуге әдеттенді. Оның бәрі күдік тудырады және сотқа жаңа
іздену арыздары жатады, өте ыстық кофеден бастап, қауіпті медика-
менттерге дейін.
Бұқаралық ақпарат құралдары бұл жаңалықтарды дайындықпен
таратады және кез келген іс-әрекет жиі-жиі үлкен дауға аналады.
Кез келген жаңа технология пайда болғанда қызуғышылықпен қатар
күмән ере жүреді.
Жақында жүргізілген зерттеулер нанотехнологияны қоғамның
жақсы қабылдағанын көрсетті. Көптеген адамдар олар туралы
жеткілікті білмесе де, көпшілігі олардың қолданылуынан оң нәтижелер
күтуде. Бұрында да жаңа материалдардың пайда болуымен оң пікірлер
туындайтын, ол теріс ойлар, ол кейінірек, күтпеген салдар табылған
кезде пайда болатын. Кез келген ашылу - бұл екі ұшы бар таяқ тәрізді
болады: ол өрлеу әкелуі мүмкін, ал егер жақсы зерттелмеген болса,
онда болжанбаған салдары бар. Пандораның қорабы ашық.
Егер жаңалықтың артықшылығы болса, онда ол ешқандай зиян-
сыз дегенді білдірмейді. Аз уақыт бұрын біз асбест, талидомид (зиян-
ды қосалқы әсері бар транквилизатор), фреон, ДДТ және т.б. заттарға
таң қалғанбыз. Оларды пайдаланудан туындаған үлкен мәселелерден
кейін ғана кез келген жаңа ашылуды әлеуетті қауіп ретінде қабылдау
ұғымы пайда болды. Кейбір сыншы-күмәншілдерге бізді қатерлі
ісіктен құтқаратын немесе энергетикалық мәселелерді шеше алатын
технологиялар бір мезетте планетамыздағы өмірді жоя алатындай
болып көрінеді. Олар биологиялық нанотехнологиялардың дамуына
қарсы. Шындығына келгенде ешқандайда дені дұрыс ойлайтын ғалым
адамзаттың өлімін тілемейді. Нанотехнологияны еңгізу қаншалықты
пайда мен қауіп-қатер әкелетінін тек қана уақыт көрсетеді.