Научная библиотек
жүктеу/скачать 14,83 Mb. Pdf көрінісі
|
bsattarov t dkenov m leumettanu
| Э д е б и е т т е р д е
оку процес1Н б е л п л е у ушш м ы н ан дай т ер м и н д ер кол- даны лады : оку, бш м б е р у , гы лы м и, б ш м жэне т.б. Кдз1рп педагогикалык эдебиеттерде керсетшген терминдер мен угым- дарга белпл! бхр тусшхктеме беру калыптаскан, олардын эркайсысынын ез мазмуны бар. Бэрше ортак угым рет)нде «оку» т у с ш т алынган. Оку термин! баска да мазмунда да айтылып, тек бшмд1 менгеруд1 б1лд1рш кана коймай, белгш! б1р бш м жуйесш (гылыми, теория, тужырымдама) игерудт бщщредГ; Калыптаскан оку тужырымдамасынын багыттарын бел1п керсе- тер болсак, онда олар: 61Л1МД1 менгеру ретшдеп, мэдениета менгеру рет!ндег1 багыттар болып табылады. Ресей гылымында окуды «бшмд 1 менгеру репндеп» тусшудщ теори- ялык непзш кернект! психолог С. Л. Рубинштейн калыптастырган ед 1 . Ол оку мен гылыми танымды эртурл1 деп есептед1. Оку, туптеп келгенде, ерекше жагдайда окушыларга бшм беру мен олардын танымын баскару- дагы танымнын турлер1Н1Н б!р1. Соган сэйкес окудын непзп компонент- терше: талдау, синтез, абстракциялау, «буюл таным урд 1 С 1 т ц жалпы у болпш» рет1ндег1 корытындылау кызмет аткарады. Окьггуды тек бшмд1 менгеру ретвдеп тусш 1 кт 1 тэжхрибеш игеру тус 1 - шп толыктырады. Ж. Пиаже окытудагы тэж1рибен1 менгерудщ форма- ларына терен экспериментт!к талдау жасады. Олардын 1шшен ол непз- гшерш б о л т керсетп: С 1 щсу — жана объектшщ еск1 схемаларга юру1 жэне уйрену — бастапкы схемалардьщ жана объекплерге, сонгынын курылы- мын озгерту жолымен бешмделу1. Бхрхнш1 жагдайда кайсыбхр мшдет осыган уксас м1ндеттерд1 шешудщ белгш алгоритмдер! нег 1 з 1 нде шешшёдЬ Егаиий жагдайда адам туб1ршен жана мшдеттермен кездескенде озшш, дагдыларын жэне ептш пн бешм- 341 |