ущйн
манызды сылтау болган нерсе
бш м
урдюшщ
мазмунын жене едютемел1к уйымдастырылуын зерттеуге
ТИ1СТ1 ме деген меселе болды. Оган б ер ш ен терю жауапта, оку урд»с
ретшде, онын курылымы, мазмуны жене едютер! елеуметтануга емес,
педагогика мен психологиянын кузырына жататындыгы атап керсетшген.
Буган карама-карсы тургыда айтылган пш рде егер оку салалык пеш
не к1рмесе, онда б ш м беруш елеуметтанулык тургыдан зерттеу
тюмдд
болмайды.
Осы пшрталасты шетелдеп саланын даму теж1рибес1мен уштастыра
келш, онда бш м стратификациясы б1рден-б!р басты такырыптардын б1р!
болганы кездейсок нерсе емес екенд>пн атап айту керек. Салалык окулык-
тарда бш м н щ елеум етпк мазмунын сараптайтын «Оку багдарламасы
елеуметтануы» тараулары енпзшген.
Формальды б ш м ж уйеандеп
бш м
стратификациясы саланын ор-
талык меселесше айналган туста оку урдййнщ меселелер! алгаш рет
1960—1970
жылдары шетел елеуметтанушыларынын назарына щкп,.
338
Оку багдарламаларына кецш аудару, эйресе АКДН-та, бшм берудщ
НЭС1ЛД1К десегрегациясына байланысты шиелешсп, бупнде кебше-кеп
кепшшкке арналган жэне жеке меншж (акылы) мектептермен байла
нысты.
Кепшшкке арналган мектептер федералдык бшм органдарынын усы-
ныстарына арка суйеген бэрше ортак оку багдарламаларымен эрекет етедь
Жеке меншж мектептер оку жоспарларын куруда, оку материалдарын тан-
дауда, мугашмдерге жэне окушыларга талаптар коюда — тэуелспз.
Халыктын элеуметтж-экономикалык жжтелу1 жагдайында онын
аукатты болтнде ездершщ балаларын окыту ушш каржыландыру мумкш-
дш мен талеп пайда болады, ол болашакта аса пайдалы, ыкпалды жэне
когамда элеуметтж тургыдан мэртебел! бшм барынша терендетш окы-
тылатын интеллектуалдык дайындыгымен жэне ерекше кундылыкка
багытталуымен ерекшеленген.
Нэтижес
1
нде,/
6
литалык мектептерде жагымды жагдай калыптасып,
оган колдау керсетшп отырады, аса жогары техникалык жабдыктау жэне
балаларды тамактандыру мен оларга кызмет керсету мэселес
1
толык
шешшген, ата-аналардьщ муддесше сэйкес келетш ерекше енегелж-
психологиялык ахуал калыптасады. Оку урд!С1 балалардын ерекше
элеуметтж-таптык дуниетанымына, кешбасшылык, пшрталастык жэне
уйымдастырушылык дагдыларын дамытуга, болашак элеуметтж элита-
нын кен келемд! гуманитарлык жэне саяси бшмдерд1 калыптастыруга
багытталган.
Мугал
1
мдер мен окушылардын карым-катынасы окушылардын элеу
меттж жагдайыньщ карапайым ем есттн мойындауга курылган: балалар-
мен мшдетп турде «сэр» немесе «мисс» жэне «спз» деп сейлесед^
Кепшшк жэне жеке меншж мектептерде нен! жэне капай окытатыны
Т1ПТ1 де б)рдей емес.
Жеке меншж мектептщ элеуметтж уйымдьж курылымы зертгеуцп-
лердщ айтысына Караганда аса катан, оку урщсшщ бшмдж кунды мазму-
нына да бакылау катан койылган. Онда жумыска кабылдау катал елшем-
дермен жузеге асырылады, ал оку багдарламалары интеллектуал ретшдеп
мугалхмдер уппн элеуметтж бакылаудын куралына айналган. Тхптен
кепш ш кке арналган мектептердщ арасында да олардын орналаскан
жерше байланысты (бай немесе кедей аудан) элеуметтж жжтелю бай-
калады. Бул эс1ресе АК Д
1
-та орьш алган, онын себеб1 мектептер округ-
тарынын бюджеттерШщ суйенген кайнар кез
1
б!рдей — жеке меншжке
салынган жергш кп салыктар жэне штаттын корлары. Бай мектеп округ-
тары кебше кеп бшмдж багдарламаларды камтамасыз етед1, жумыска
жаксы мугал
1
мдер мен еюмшшктерд! тартады.
339
Мундай мэртебел1,
Достарыңызбен бөлісу: |