| Дд дыбысы
9
Ее дыбысы
10
Ёё дыбысы
11
Жж дыбысы
Ерін аздап дөңгеленіп, тістер аздап бір- біріне түйіскен э, не болмаса сәл жақындаған, тіл таңлайға «ожауланы» көтеріліп дауыс қоса айтылады.
Машықтандыру:
Ж-ж-ж-ж-ж
Жа-жа- жапалық
жо-жо- жолбарыс
жу-жу- жусан
Жи-жи- жидек
Жә- жә- жәшік
Жа-пы-рақ
Жаң-ғақ
Жас- тық
12
Зз дыбысы
З дыбысын қою дәл С дыбысындағыдай тәсілмен жүзеге асады, тек дауысты қосу керек. З дыбысын айтқанда, қолды мойынға қойып, өңештегі дірілді сезіну қажет.
Машықтандыру:
За-за-за- заман
за-за-за-қазан
оз-оз-оз-қозы
оз-оз-оз-боз
З дыбысын қоюда қолданылатын артикуляциялық жаттығулар:
- «Түтікше»
- «Ожау»
- «Сағат»
- «Тоқылдақ»
13
Ии,Йй дыбысы
Й дыбысының айтылу кемшілігі мектепке дейінгі бала ларда кездеседі , көбінесе Л дыбысымен алмастырып айтады.Қарапайым жағдайда кемшілікті түзету үшін Й орнына лайықты И қолданылады.
Біртіндеп И дауыстының ұзақтылығы қысқарып, буынды дыбыстан буынсыз дыбысқа айналдырады.
Егер нәтиже болмаса С дыбысынан Х дыбысын алғандай , 3 дыбысынан И дыбысын алатын механикалық әдіс қолданылады : Балага за буынын дауыстап созып айтқызамыз Осы кезде шпательмен тілдің ең ұшын басып қаламыз , Сонда 3 ' А мен Ж А буындары арасындағы дыбыс алынады . ЙА дыбысы алынғанға дейін шпательді тереңдете береміз . Яғни , осындай әдіспен аза буынынан ай , а тіркесі алынады . Сондай - ақ зо , зе , зу тіркестерінен йо , йе , йу тіркесі алынады . Бала артикуляцияны механикалык көмексіз игерген кезде әуелі ( ûа ) яма , ( йо ) елка , ( у ) юбка сияқты қарапайым сөздер , күрделі сөздер айтылып үйретіледі .
Достарыңызбен бөлісу: |
