овогамия орын алады.
Гаметалардың түзілуі жыныс бездерінде –
гонадаларда жүреді.
Жыныс жасушаларының екі түрі бар –
аталық – сперматозоидтар, аталық
жыныс безінде дамиды,
аналық жұмыртқа жасушасы, аналық жыныс
безінде дамиды.
Егер аталық және аналық жыныс клеткалары бір дарада дамып жетілсе
ондай дараны
гермофродиттер деп атайды.
Жыныссыз кӛбею 1.
Бөліну – митоз жолымен жүреді бір жасушалы ағзаларға (амебаға,
талшықтыларға, инфузорияларға) тән.
2.
Эндогония – іштен бүршіктену, аналық дара тек қана екі ұрпақ береді
(токсоплазмаға тән).
3.
Шизогония – ядроның кӛпке бӛлінуі, одан кейін цитоплазманың бӛлінуі
жүреді, бір жасушадан кӛп жас жасушалар пайда болады (малярияға тән).
4.
Бүршіктену – аналық жасушада кішкене бүршік пайда болады, онда
жас ядро немесе нуклеоид бар, бүршік ӛсіп,аналық жасушадан бӛлініп кетеді.
5.
Споратүзу – кӛбеюге мүмкіндік жасайтын тіршілік циклының бір
сатысы. Спора түзу малярияға, токсоплазмаға, бактерияларға тән.
Прокариоттардың жыныссыз кӛбеюі кезінде нуклеоидтары екіге бӛлінеді.
1.9.2 Кӛп клеткалы жануарлардың кӛбею тҥрлері Жынысты кӛбею І. Ұрықтанбай көбею – жаңа ағза ұрықтанбаған жұмыртқа жасушасынан
дамып жетіледі. Бұл құбылысты
партеногенез деп атайды. Оның 2 түрі бар:
1.
Гиногенез – кезінде ұрпақтардың дамуы үшін, жұмыртқа
жасушасының тұқым қуалайтын материалы (ДНҚ) қолданылады.
2.
Андрогенез – кезінде ұрпақтардың дамуы үшін, сперматозоидтың
тұқым қуалайтын материалы (ДНҚ) және жұмыртқа жасушасының
цитоплазмасы қолданылады.
Партеногенезге мысал: аралардың аналықтары ұрықтанған жұмыртқадан, ал
аталықтары партеногенез жолымен дамиды.
