ІІ. ҚАЗАҚ АҒАРТУШЫЛАРЫНЫҢ ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ИДЕЯЛАРЫ
ЫБЫРАЙ АЛТЫНСАРИН
(1841-1889)
ӘЙ, ДОСТАРЫМ
Әй, достарым, жігіттерім,
Болмасқа болушы болма!
Қолыңнан келсе қыл қайыр,
Кісіден алушы болма.
Жақсының жүзі жәндетті,
Бір көруің ғанибет-ті.
Жаманның ісі міндет-ті
Зар берсе алушы болма!
Жоғары қарап оқ атпа,
Өзіңнің түсер қасыңа.
Ақылсыз жанды досым деп,
Басыңды қосып сыр айтпа.
Күндердің күні болғанда,
Ол жаман айғақ болар басыңа.
Бар күшіңді сынаспай,
Балуандарменен күреспе.
Таң боларсың әлемге,
Сөз боларсың көлемге.
Ақылсыз достан – ақылды дұшпан артық.
Дұшпаныңнан бір сақтан,
Сырты май да, іші қан.
Ел ішінде жар-жора,
Достарыңнан бір сақтанғанда, мың сақтан.
ӘЙ, ЖІГІТТЕР
Әй, жігіттер, үлгі алмаңыз,
Азған елдің ішінен.
Алыс-алыс қашыңыздар
Зияндасты кісіден.
Жақсыны көзден салмаңыздар,
Жақсыдан қапыл қалмаңыздар.
Өзі болған ерлердің
Аяғынан алмаңыздар.
Әр елге, әр жұртқа алтын сақа табылмас.
Бас ауырса бақсыларды
Алыс келіп бақтырарсың.
Жазықсыз жануарды сойып,
Өкпеменен қақтырарсың.
Жын-бәлекет қашады деп,
Тұмар алып тақтырарсың.
Білмес надан еткен істен
Ешбір қайыр табылмас.
Алған жарың жаман болса,
Бір тәңірге көп налырсың.
Жарым сондай болса екен деп,
Көрінгенге көз саларсың.
Әзелде маңдайыңа нені жазса соны аларсың.
Бәріңізге қасы қара, қызыл жүзді табылмас.
Қатының өлсе қарс ұрып қаларсың.
Аны-мұны қармалап,
Және біреуді аларсың.
Бір кеткен соң қамқор әке-шешең табылмас.
(Бес ғасыр жырлайды: 2 томдық./Құрастырған, М. Байділдаев, М. Мағауин. Алматы: Жазушы, 1989.-Т.2.- 496 бет. 14-15 – беттер)
Достарыңызбен бөлісу: |
