Нұрмұратов с нұрекеева С. С., Сағымбаев Е. Оқырмандарға ұсынылып отырылған бұл антологияның ерекшелігі «Өзін-өзі тану»
жүктеу/скачать 6,93 Mb.
|
| АҚТАМБЕРДІ ЖЫРАУ
(1675-1768) Балаларыма өсиет: Қылмаңыздар кепиет, Бірлігіңнен айрылма, Ббірлікте бар қасиет. Татулық болар береке, Қылмасын жұрт келеке, Араз болсаң алты ауыз Еліңе кірген әреке. Талпынып салдым егінді, Ішсін деп әркім тегінді. Ақылың барың ұғарсың, Ойың болса сезімді. Бар арманым, айтайын, Батырларша жорықта Өлмедім оқтан, қайтейін! Ел аман болсын ылайым, Тілегім берді бәрін де, Разымын, құдайым! (Бес ғасыр жырлайды: 2 томдық./Құрастырған М. Мағауин, М. Байділдаев. Алматы: Жазушы, 1989.-Т.1.- 384 бет. 68-бет). БҰҚАР ЖЫРАУ (1668-1781) Әлемді түгел көрсе де, Алтын үйге кірсе де, Аспанда жұлдыз аралап, Ай нұрын ұстап мінсе де – Қызыққа тоймас адамзат! Ілімді түгел білсе де, Қызығын қолмен бөлсе де, Қызықты күні қырындап, Қисынсыз күйге түссе де – Өмірге тоймас адамзат! Жақындап ажал тұрса да, Жанына қылыш ұрса да, Қалжырап, көңлі қарайып, Қарауытып көзі тұрса да – Үмітін қоймас адамзат! (Бес ғасыр жырлайды: 2 томдық./Құрастырған М. Мағауин, М. Байділдаев. Алматы: Жазушы, 1989.-Т.1.- 384 бет. 106-бет). ШАЛ АҚЫН (1748-1819) Жігіттер, жау алмайды ақылдасаң, Білгішке көп білетін жақындасаң. Қарап жүрген кісіге адам тимес, Сабыр қып өз бойыңды мықты ұстасаң. Жақының жат болады алыс болса, Жат та жақын болады таныс болса. Сыртыңнан жаман туыс табалайды, Аяғың бір нәрседен шалыс болса. Әйтсе де жақсы туыс шыдамайды, Бір жерде айғайласқан намыс болса. *** *** *** Жақсының жүрген жері той болады, Ақыл жоқ, кей адамда бой болады. Көрмеге қандай жаман болса-дағы, Парасат кей шабхазда ой болады. Жамандар тыңдамайды жақсы сөзін, Сүйресең де жақсы іске бұрмас өзін. Надандар асыл білес сутас көрсе, Гауһардай-ақ айырмас сонан көзін. Адамды жөн білетін дана деп біл, Істерін жалқау жанның шала деп біл. Құр жасы елулерге келсе-дағы, Білімсіз сондай жанды бала деп біл. *** *** *** Жамандар өзін-өзі зорға балар, Бір өзінен басқаны төмен санар, Жақсылар ағын судай, асқар таудай, Жаймалап қайда жақсы орын алар. Жігіттер, сақтаныңыз жаман достан, Досыңның жаманынан артық дұшпан. Өштескен жаудан адам сақтанады, Тиеді «достық» оғы қапылыстан. *** *** *** Жаманға дәулет бітсе ауа айналар, Жақсыға дәулет бітсе бақ айналар. Басыңа жазатайым бір іс түссе, Арасы дос пен дұшпан абайланар. Жақсыны алыс, жаманды жақын деме, Жақсы атансаң біреудің қақын жеме. Жақсымын деп біреудің қақын жесе, Жаман адам сол болар, мақұл деме. *** *** *** Жігіттер, жаман сөзді кәсіп етпе, Құрбыңды өзің теңді басып өтпе. Басыңа бір уақытта жұмыс түссе, Дұшпан түгіл досың да қашар шетке. Жігіттер, мал мен басым көп демеңіз, Киім бүтін, тамағым тоқ демеңіз. Дәуіттің отыз ұлын бір күнде алған, Біздерге жала-қаза жоқ демеңіз. Жігіттер, жалған дүние бізден қалар, Бір күні ажал келіп жаныңды алар. Жан шығып, дүниеден көшкеннен соң, Мал-мүлкің, қатын-балаң бәрі қалар. (Бес ғасыр жырлайды: 2 томдық./Құрастырған М. Мағауин, М. Байділдаев. Алматы: Жазушы, 1989.-Т.1.- 384 бет. 118-120, 124, 148-беттер) жүктеу/скачать 6,93 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|