Eлдер мен аймақтардың экономикалық дамуында географиялық кеңістік маңызды рөл атқарады. Бұл елдер мен аймақтардың әлемдік экономикалық кеңістіктегі орнымен анықталады. Қазіргі әлемнің экономикалық кеңістік моделін әйгілі америкалық экономист және геосаясаткер И.Валлерстайн жасады. Ол әлемдік экономикалық жүйелерді геосаясат тұрғысынан түсіндірген. Қазіргі дүниенің қарқынды өзгеруін есептеп, ғалым әлемдік экономикалық кеңістікті үш бөлікке бөледі.
C.Коэн кейіннен әлемнің көпполюстілік идеясын ұсынған болса, ал Х.Маккиндер «Хартленд» идеясын ұсынды. Валлерстайн бойынша ғаламдық орталықтар ретінде АҚШ, ЕО, Жапония қарастырылса, жартылай перефирия елдеріне Шығыс Еуропа, ТМД елдері жатады. Ал перефирия елдеріне Африка, Латын Америкасы, Азия мен Мұхит араларының артта қалған елдері құрайды.
21. Экономикалық кеңістік моделін құрастырған ғалым
A)Л.Гумилев
B)И.Валлерстайн
C)Р.Челлен
D)Н.Баранский
E)Ф.Ратцель
22. Экономикалық кеңістік модельдері бөлігінің саны
A)5
B)2
C)3
D)6
E)4
23. Қазіргі дүниенің ғаламдық орталықтарына жататын елдердің даму деңгейі
A)өтпелі
B)дамыған
C)артта қалған
D)дамушы
E)мешеу елдер
24. Eуропаның жартылай перефериялық ел
A)Иран
B)Португалия
C)Ирак
D)Франция
E)Италия
25. «Тең емес айырбас» үдерісіне мысал болатын елдер жұбы
A)Ұлыбритания - Германия
B)Бутан - Непал
C)Франция - Германия
D)Сомали - Чад
E)АҚШ - Мексика
26. Еуропоидтық нәсілге тән белгі (-лер)
A)шашы бұйра
B)ерні қалың
C)ерні жұқа
D)мұрны тәмпіш
E)беті жалпақ
F)мұрны жалпақ
G)шашы толқынды
H)қыр мұрынды
27. 1519-1521 жж. Тынық мұхитын еуропалықтарға ашқан саяхатшы (-лар)
A)Ф. Магеллан
B)А. Тасман
C)Х. Колумб
D)Д. Кук
E)Р. Амундсен
F)С. Элькано
G)Д. Ливингстон
H)А. Веспуччи
28. Сарыарқа тау(-лар)ы
A)Қарқаралы
B)Ұлытау
C)Қызыларай
D)Үлбі
E)Күршім
F)Үкөк
G)Қатынтау
H)Нарын
29. Шаруашылықты орналастыру заңдылықтарын зерттейтін сала
A)әлеуметтік география
B)физикалық география
C)мәдени география
D)биологиялық география
E)зоологиялық география
F)тарихи география
G)медициналық география
H)экономикалық география
30. Жерорта теңізі мен Қызыл теңізді байланыстыратын канал (-дар)
A)Киль
B)Панама
C)Ұлы
D)Үлкен
E)Суэц
F)Коринф
G)Сидра
H)Ортаңғы
31. Аумағының үлкендігі жағынан ерекше көзге түсетін ел (-дер)
A)Испания
B)Польша
C)Алжир
D)Канада
E)Пәкістан
F)Ливия
G)Нигер
H)Бразилия
32. Шығыс Еуропа жазығының Қазақстандық бөлігінің пайдалы қазбасы(қазбалары)
A)никель
B)газ
C)хромит
D)мырыш
E)темір
F)кобальт
G)мұнай
H)боксит
33. Мадагаскар аралының халқы (-тары)
A)африканер
B)бушмен
C)тутси
D)банту
E)малагасий
F)пигмей
G)готтентот
34. Есіл өзені ағып өтетін физикалық-географиялық аймақ(-тар)
A)Алтай
B)Сарыарқа
C)Сауыр-Тарбағатай
D)Қалба жотасы
E)Бетпақдала
F)Шығыс Еуропа жазығы
G)Жетісу Алатауы
H)Солтүстік Қазақ жазығы
35. Фин-угор тіл тобына жататын халық (-тар)
A)эстондар
B)латыштар
C)литвалықтар
D)кеттер
E)финдер
F)орыстар
G)шведтер
H)немістер