Сыйақы беру Директорлар кеңесі.«Қазпочта» АҚ Директорлар кеңесі мүшелеріне сыйақы беру саясатына сәйкес мемлекеттік қызметші болып табылатын және лауазымдық міндетіне сәйкес өз өкілеттігін жүзеге асыратын, Директорлар кеңесінің мүшелеріне сыйақы төленбейді. Басқарма төрағасы Директорлар кеңесіндегі жұмысы үшін сыйақы алмайды. Сыйақыны тәуелсіз директорлар ғана алады. Директорлар кеңесі мүшелеріне сыйақы және өтемақы төлеу шарттары мен тәртібі Жалғыз акционердің шешімімен бекітіледі.
Сыйақы берудің негізгі нысандары:
Директорлар кеңесіндегі мүшелігі үшін жалпы жылдық белгіленген сыйақы;
«Қазпочта» АҚ Директорлар кеңесінің әр ашық отырыстарына мүше немесе төраға (немесе төрайым) ретінде қатысқаны үшін қосымша сыйақы;
тәуелсіз директорлар тұрғылықты тұратын жерден тыс жерде өткізілетін Директорлар кеңесінің отырыстарына баруға байланысты шығындарды (жолақысы, тұру, тәуліктік) өтеу.
Бұл ретте, тәуелсіз директорлардың ашық отырыстарға ауырып қалуы, еңбек демалысында, іссапарда болуы себебінен қатыспағанын қоспағанда, есепті кезеңде «Қазпочта» АҚ Директорлар кеңесінің өткізілген ашық және сырттай отырыстарыныңжартысынан азына қатысқан жағдайда, белгіленген сыйақы төленбейді.
Басқарма. Басқарма мүшелеріне еңбекақы төлеу және сыйақы беру жүйесінің тәртібі «Қазпочта» АҚ Басқарма туралы ережесімен және «Қазпочта» АҚ Орталық аппаратықызметкерлеріне еңбекақы төлеу туралы ережемен белгіленген.
Директорлар кеңесі Басқарма төрағасы мен мүшелерінің лауазымдық айлықақысы мөлшері мен еңбекақы төлеу талаптарын атқаратын қызметінің, орындайтын жұмысының қиындығына қарай жеке тәсіл негізінде жоғарыда аталған құжаттарға сәйкес саралап белгілейді.
Басқарма төрағасы мен мүшелеріне еңбекақы төлеу жүйесі бір жылғы жұмысқорытындысы бойыншалауазымдық жалақы мен сыйақыдан тұрады.
«Қазпочта» АҚ басқару персоналына бір жылғы жұмыс қорытындысы бойынша сыйақы аудиторлық қаржы есептілігі негізінде «Қазпочта» АҚ қаржы-шаруашылық қызметінің нәтижелері белгіленген тәртіпте бекітілгеннен кейін қаржылық жылдық қорытынды бойынша төленеді. Бір жылғы жұмыс қорытындысы бойынша сыйақы тұрақты сипатта болмайды.
Қоса атқару және сайлау
Компания «Республикалық мемлекеттік пошта байланысы кәсіпорнын және оның еншілес мемлекеттік кәсіпорындарын қайта ұйымдастыру туралы» ҚР Үкіметінің 1999 жылғы20 желтоқсандағы № 1940 қаулысына сәйкес құрылған. ҚР заңнамасына, Жарғы, ішкі құжаттарға сәйкес, Компания ұйымдастыру-құқықтық нысандағы акционерлік қоғам болып құрылған заңды тұлға болып табылады. Директорлар кеңесі төрағасы (төрайымы) мен Басқарма төрағасы қызметін атқару көзделмейді.
Директорлар кеңесі мен Басқарма құрамын анықтау процесі кандидаттарға қойылатын барлық талап көрсетілген, Қоғамның Жарғысында көзделген тәртіпте жүзеге асырылады.
Мысалы, Директорлар кеңесі мен Басқарма мүшесіне кандидаттардың міндеттемелерін орындауға және Жалғыз акционер мен Компания мүддесінде барлық Директорлар кеңесінің және Басқарманың тиімді жұмысын ұйымдастыруға қажетті тиісті жұмыс тәжірибесі, білімі, біліктілігі, позитивті жетістіктері және іскери және салалық салада мінсіз абыройы болуы керек.
Ішкі аудит қызметі
Ішкі аудит қызметі Компанияда ішкі аудитті ұйымдастыруды және оны жүзеге асыруды қамтамасыз етеді, Директорлар кеңесіне тікелей бағынысты және есеп береді.
Қызмет миссиясы – Директорлар кеңесі мен Басқармаға Компанияның стратегиялық мақсатына жету бойынша міндеттерді орындауына қажетті көмек көрсетуден тұрады.
Қызметтің негізгі мақсаты - тәуекелдерді басқару, ішкі бақылау және корпоративтік басқару жүйелерін жетілдіруде жүйеліліктәсілді енгізу арқылы Компанияны тиімді басқаруды қамтамасыз етуге арналған тәуелсіз және әділ ақпаратты Директорлар кеңесіне ұсыну.
Қызмет өзіне жүктелген міндеттерге сәйкес мына функцияларды орындайды:
Компаниядағы ішкі бақылау жүйесінің барабарлығы мен тиімділігін бағалауды жүргізеді;
Компанияда тәуекелдерді бағалау әдіснамасын және тәуекелдерді басқару рәсімдерін қолдану толықтығы мен тиімділігін бағалауды жүргізеді;
Компанияның этика стандарттарына және құндылықтарына сәйкес келетін корпоративтік басқарудың қабылданған қағидаттарын енгізу және сақтау бойынша бағалауды және басқа дажұмыстарды жүргізеді.
Қызметтің басшысы мен қызметкерлерін Компанияның Директорлар кеңесі тағайындайды. Қызметтің жұмысына Ішкі аудит жөніндегі комитет жетекшілік етеді. Жүйелі негізде Қызмет басшысы Ішкі аудит комитеті төрайымымен Қызмет жұмысының мәселелері бойынша кездеседі.
Директорлар кеңесі Қызметтің тәуекелге бағытталған жылдық аудиторлық жоспарын, сондай-ақ Қызмет және оның басшысы қызметінің негізгі көрсеткіштерін жыл сайын бекітеді. Қызмет есебі Компанияның Ішкі аудит комитетіне және Директорлар кеңесіне тоқсан сайынғы және жылдық негізде ұсынылады.
Қызметтің 2015 жылға арналған жылдық аудиторлық жоспарына сәйкес 19 аудиторлық тапсырманы орындау көзделді. Аудиторлық жоспар толық көлемде орындалды.
2015 жылғы аудиттердің нәтижелері бойынша ішкі бақылау және тәуекелдерді басқару жүйесінің тиімділігін арттыру мақсатында Қызмет 168 ұсыным берді.
Қызметтің және сыртқы аудиторлардың ұсынымдары орындалу мониторингін Қызмет тоқсан сайынғы негізде жүзеге асырылды.
Тәуекелдерді басқару
Компаниядағы тәуекелдерді басқару жүйесін пайымдау, мақсаты мен міндеттері көрінетін тәуекелдерді басқару саясаты Компанияда бекітілді. Саясат тәуекелдерді басқару құрылымын, тәуекелдерді басқару жүйесінің негізгі компоненттерін анықтайды, тәуекелдерді басқару процесін жүзеге асыру кезінде жүйелі және бірізді келуді қамтамасыз етеді.
Саясаттың негізгі мақсаттары:
тиімді кешенді жүйені құру және тәуекелдерді басқарудың интеграцияланған процесін Компанияны басқару элементі ретінде құру, сондай-ақ тәуекелдерді басқарудың әдістері мен рәсімдеріне бірыңғай стандартты түрде келу негізінде қызметті тұрақты жетілдіру;
Компанияның оның қызметіндегі барабар масштабтарға қолайлы тәуекелдерді қабылдауын қамтамасыз ету;
ұстаушы қабілеттілікті анықтау және қабылданған тәуекелдерді тиімді басқаруды қамтамасыз ету.
Саясат мына міндеттерді іске асыруға бағытталған:
шешімдерді қабылдау және жоспарлау процесіне арналған толыққанды базаны құру;
алға қойылған мақсаттарға жетуді қамтамасыз ету үшін уақтылы сәйкестіндіруге, бағалауға, мониторинг жасауға, бақылауға негізделген тәуекелдерді басқарудың үздіксіз келісілген процесін қамтамасыз ету;
ықтимал келеңсіз оқиғаларды болдырмауға және барынша азайтуға мүмкіндік беретін, басқару жүйесін енгізу және жетілдіру;
ресурстарды пайдалану және бөлу тиімділігін арттыру;
шығындар мен залалдарды Компания активтерін және акционерлік капиталды қорғауды қамтамасыз ететін, Компания қызметінің тиімділігін арттыру жолымен болдырмау;
бизнес-процестердің тиімділігін, ішкі және сыртқы есептіліктің дұрыстығын қамтамасыз ету және заң нормаларының сақталуына көмек көрсету.
Компанияның тәуекелдерді басқару жүйесіне Директорлар кеңесі, Басқарма, Компанияның Тәуекелдерді басқару жөніндегі қызметі, Ішкі аудит қызметі, құрылымдық бөлімшелері тартылған.
Компания тәуекелдері мынадай категорияларға бөлінеді: 1) стратегиялық тәуекелдер; 2) қаржылық тәуекелдер; 3) операциялық тәуекелдер; 4) құқықтық тәуекелдер.
Қоғамның стратегиялық тәуекелдері – қазіргі таңда Қоғам бизнесті трансформациялау сатысын бастан өткеруде. Бизнесті трансформациялау қызмет барысына және бизнесс-процестерді оңтайландыруға ірі өзгерістер енгізу бағдарламасы болып табылады, ол бағдарламалар Қоғам құны мен тартымдылығының арттыруы жол ашуы керек.
Бизнесті трансформациялау командасының түрлі қызмет бағытындағы мамандардан жасақталуы бағдарлама нәтижесіне оң әсер етері сөзсіз. Сонымен бірге, Қоғам қызмет пен Қоғамның дамуын жоспарлаудың негізгі түрлерін жақсарту бойынша тұрақты түрде жұмыс жүргізеді.
2) Қоғамның қаржылық тәуекелдері – Қоғам қаржылық тәуекелдерді басқару әдістерін тұрақты түрде жетілдіріп отырады және нарықтық тәуекелдердің, өтімділік пен кредиттік тәуекелдерінің Қоғамға ықпалын азайту және сәйкестендіру бойынша процестерді енгізеді, Қоғамның қаржылық құралдарын басқаруда консервативтік саясат ұстанады.
3) Операциялық тәуекелдер – Қоғам ел өңірлеріне тереңдеп енген 300 мыңнан астам бөлімшелерден тұратын сан салалы бөлімшелер желісіне ие болғандықтан, пошталық, қаржылық, брокерлік және агенттік қызмет көрсету кезінде операциялық тәуекелдерді жүзеге асыру тәуекелі орын алады. Электронды кезек жүйесін енгізу және кеңейту және фронт пен бэк офиске қатысты мәселелер бойынша персоналды оқыту, ахаулдық және байланыс орталықтарын іске қосу тәрізді іске асырылған бірқатар шаралар Қоғам процестерін және клиенттердің көрсетілген қызметтерге қанағаттануын жақсартады.
4) Құқықтық тәуекелдер – Қоғамның өз қызметін тұрақты нарықта атқаруына және «Самұрық-Қазына» АҚ-ның еншілес ұйымы болуына байланысты Қоғам қызметінің реттеуші және нормативтік талаптары өзгеруі ықтимал. Қоғамдағы құқықтық тәуекелдерді басқарудың негізгі әдістері Қазақстан Республикасының заңнамалық актілеріне енгізілген өзгертулер мен толықтырулардың тұрақты мониторингі, Қоғамның ҚР заңнамаларын және қызметтер мен тауарларды жеткізушілер алдындағы міндеттемелерін орындауын, жалғыз акционер мен реттеуші органдардың талаптарын уақтылы орындау моиторингін жүргізуді бақылау болып табылады.
Ішкі бақылау
Компанияның ішкі бақылау жүйесі – Компанияның қаржы-шаруашылық қызметін тиімді ішкі бақылауды қамтамасыз ету үшін Компания Басқармасы және Директорлар кеңесі құрған және Компания өз мақсаттарына жетуіне және қызметті жүзеге асыру кезінде тәуекелдерді барынша азайтуға бағытталған, ұйымдастыру саясатының, өзін-өзі ұстау және іс-қимылдар нормасы рәсімдерінің, ішкі бақылаудың әдістері мен механизимдерінің жиынтығы.
Ішкі бақылау жүйесінің қатысушылары (субъектілері) Директорлар кеңесі, Директорлар кеңесі жанындағы Аудит комитеті, Компанияның бірінші басшысы, Басқарма, Ішкі аудит қызметі, Компанияның Ішкі бақылау жөніндегі құрылымдық бөлімшесі (тексеріс және бақылау департаменті) және тәуекелдерді басқару құрылымдық бөлімшесі (тәуекелдерді басқару жөніндегі қызмет), сондай-ақ Компания, оның еншілес және тәуелді ұйымдарының Компанияның ішкі құжаттарымен өздеріне бекітіліп берілген, бақылау рәсімдерін орындауға жауапты лауазымды тұлғалары мен қызметкерлері болып табылады.
Ішкі бақылау Компания стратегиялық және оперативтік мақсаттарға жетуіне саналы сенімділікті қамтамасыз етуге бағытталған және ол Компанияда негізгі міндеттері мыналар болып табылтын, ішкі бақылау жүйесін ұйымдастыру жолымен іске асырылады:
операциялық қызметтің тиімділігін арттыру;
активтердің сақталуын және ресурстарды тиімді пайдалануды қамтамасыз ету;
қаржы және басқару есептілігінің толықтығын, сенімділігін және дұрыстығын қамтамасыз ету;
ҚР заңнамасының және ішкі нормативтік құжаттардың талаптарын сақтау;
тәуекелдердің туындау ықтималдығын және болуы мүмкін шығындар (оның ішінде, залалдар, кредит рейтингін төмендету және т.б.), мөлшерін азайту;
оңтайлы ұйымдық құрылымын құруға көмек көрсету және т.б.
Компанияның Ішкі бақылау жүйесі корпоративтік басқару жүйесінің ажырамас бөлігі болып табылады, Компанияның барлық басқару деңгейін, барлық ішкі процестері мен операцияларын қамтиды.
Ішкі бақылау жүйесін ұйымдастыру Компанияның тәуекелдерге тез ден қоюға, Компанияның негізгі және қосымша бизнес-процестерін және күнделікті операцияларын бақылауды жүзеге асыруға, сондай-ақ жақсарту үшін кез келген бар кемшіліктер және салалар туралы басшылықты тиісті деңгейде кешіктірмей ақпараттандыруды жүзеге асыруға қабілетті басқару жүйесін құруын көздейді.
Ішкі бақылау жүйесінің сенімді және тиімді жұмыс істеуі Компанияның лауазымды тұлғалары мен барлық деңгейдегі қызметкерлерін ішкі бақылау шеңберінде тартуды және тұрақты іс-қимыл жасауды талап етеді.
Компанияның ішкі бақылау жүйесі өзара тәуелді бес компоненттен тұрады: 1) бақылау ортасы; 2) тәуекелдерді бағалау; 3) бақылау рәсімдері; 4) ақпарат және оны жіберу; 5) мониторинг.
Компанияның ішкі бақылау қызметі ішкі бақылау жүйесінің тиімділігін бағалауды тікелей жүргізуге, ішкі аудит комитеті және Директорлар кеңесі үшін тиісті есептілікті қалыптастыруға және ұсынуға жауапты болып табылады.
Ішкі бақылау жүйесінің тиімділігін бағалау Компанияның мақсаттарына жетуге және есептілігінің дұрыстығына ықпал ететін, қателердің туындау мүмкіндігін анықтау, осы қателердің мәнділігін айқындау және ішкі бақылау жүйесінің алдына қойылған міндеттер мен мақсаттарды орындауды қамтамасыз ету қабілетін анықтау үшін жүргізіледі. Ішкі бақылау қызметі Ішкі аудит жөніндегі комитетке және Директорлар кеңесіне ішкі бақылау жүйесінің тиімділігін бағалау туралы есепті уақтылы ұсынуды жүзеге асырады. Директорлар кеңесі Жалғыз акционерге ұсынылатын жылдық есептегі ішкі бақылау жүйесі туралы ақпаратты ашуға жауапкершілікте болады.
Ішкі бақылау жүйесінің тиімділігін арттыру және Қоғамның тексеріс аппараты жұмысының нәтижелілігін арттыру мақсатында 2014 жылы Қоғамның тексеріс және бақылау департаментінің үш өңірлік басқармасы: Солтүстік өңірлік басқармасы, Оңтүстік өңірлік басқармасы және Батыс өңірлік басқармасы бар ресурстарды қолдана отырып, жылына бір рет (100%) Қоғамның барлық филиалының қаржы-шаруашылық қызметін тексеруді қамту мүмкіндігімен құрылды.
Өңірлік басқармалардың жұмысын үйлестіруді тексеріс және бақылау департаменті жүзеге асырады. Тексеріс және бақылау департаментінің жұмысы Бірыңғай жылдық тексеру жүргізу жоспары негізінде ұйымдастырылды.
Тексеріс қызметі жұмысын орталықтандырылған ұйымдастыру нәтижесінде мынадай мүмкіндіктер мен артықшылықтар пайда болады:
жылына бір рет барлық филиалдың қаржы-шаруашылық қызметін тексеруді толық қамту;
ревизорлардың ішкі тексеру сапасына деген жауапкершілігін арттыру;
тәуекелге-бағдарланған ішкі тексерулер жүргізу;
Қоғам Басқарма төрағасы мен Басқарма мүшелерінің тапсырмаларын орындаудың жоғары сапасы;
тәуекелдерді азайту бойынша тақырыптық және камеральдық тексерулер санын көбейту.
Тексеріс аппаратының сапалық құрамын жақсарту және ішкі тексеру нәтижелілігін арттыру мақсатында тексеріс аппаратының мамандарына қойылатын біліктілік талаптары көбейді, лауазымдық нұсқаулықтарына өзгерістер енгізілді.
Решение поставленных задач и достижение целей ведется во взаимодействии со Службой внутреннего аудита и другими объектами системы внутреннего контроля Общества. Наосновании результатов оценки рисков осуществляется ранжирование вопросовпроверки по уровню риска. В процессе проведения проверок финансово-хозяйственной деятельности филиалов Общества ревизорами проводится консультирование объектов проверки по вопросам совершенствования системы внутреннего контроля и управления рисками, оказывается методологическая помощь, проводится работапо совершенствованиюметодик и практик проверок, осуществляется постоянныймониторинг выполнения планов корректирующих и предупреждающих действий, разработанных объектами проверок согласно выданным рекомендациям по результатам проведенных проверок.
В 2015 жылу внедрен механизм конфиденциального информирования (горячая линия) орган управления о нарушениях и злоупотреблениях работниками Компании через Службу внутреннего аудита. Любой работник Компании может поднять вопрос о возможном мошенничестве, преступлении, нарушении или любом другом серьезном риске, который может угрожать клиентам, работникам, или репутации Компании.
ЭКОНОМИКА