Өлеңдері. (1841 – 1889) Жылдар



Дата05.11.2016
өлшемі10,89 Kb.
#1094
  • (1841 – 1889)
  • Жылдар
  • Маңызды оқиғалар
  • 1841 жылы 20 қазан
  • Қостанай облысы Затабол ауданында туған.
  • 1850 жылы
  • Орынбордағы қазақ балаларына арнап ашылған жеті жылдық орыс-қазақ мектебіне барған.
  • 1857 жылы
  • «өте жақсы» деген бағамен бітірген.
  • 1859 жылы
  • Орынбордағы шекаралық комиссияға тілмаш болған.
  • 1859 жылы
  • 1860 жылы
  • Торғай мектебіне мұғалім болып тағайындалады.
  • 1864 жылы
  • Торғайдағы мектепті ашады.
  • 1876 жылы
  • Петербург, Қазан қалаларына барады.
  • 1876 жылы
  • «Қазақ хрестоматиясын» жазуға кіріседі.
  • 1879 жылы
  • «Қазақ хрестоматиясы» Орынборда басылып шығады.
  • 1879 жылы
  • Торғай облысы мектептерінің инспекторы қызметіне тағайындалады.
  • 1881 жылы
  • Орск қаласында тұңғыш мұғалімдер мектебі ашылады.
  • 1879-1883 жылдары
  • Торғай қаласының төрт уезінде (Торғай,Ырғыз,Троиц,Ақтөбе) мектептер ашылады.
  • 1983 жылы
  • Торғайда қолөнер мектебі ашылады.
  • 1983 жылы
  • «Мұсылмандық тұтқасы» оқу құрал жазып шықты.
  • 1887 жылы
  • Ырғызда тұңғыш қыздар мектебі ашылады.
  • 1987 жылы
  • Қазақ балалары жататын 25 орындық интернат салдырды.
  • 1889 жылы
  • Ауыр науқастан 48 жасында қайтыс болады.
  • Ы. Алтынсарин –оқулық авторы
  • 1. «Қазақ хрестоматиясына енген тақырыптар
  • А/ Балалар өмірінен алынған әңгімелер. Бұлар түрлі орыс хрестоматиясынан, көбінесе И.Паульсонның хрестоматиясынан алынды.
  • Ә/ Әр түрлі жинақтардағы адамдар өмірінен алынған әңгімелер.
  • Б/ Қазақ ақындарының ең таңдаулы өлең -жырларынан үзінді.
  • В/ қазақтың мақал –мәтелдері.
  • 1. Білімге шақырған өлеңдері
  • «Кел,балалар,оқылық!» , «Өнер, білім бар жұрттар»
  • Табиғат туралы «Өзен», «Жаз».
  • 2. Әлеуметтік теңсіздік:
  • «Залым төреге», «Әй, жігіттер», «Азған елдің хандары», «Азған елдің хандары», «Азған елдің билері», «Азған елдің билері»
  • 3. Орыс жазушыларының аудармалары:
  • И.Б.Паульсонның «Книга для чтения и практических упражнений в русском языке», К.Д.Ушинский «Родное слово», Л.Н. Толстой, Крылов.
  • 4. Қазақ ауыз әдебиеті «Лұқман хакім», «Жиренше шешен», Таза бұлақ», «Қар батыр», «Тазша бала», «Алтын айдар», «Қобыланды батыр»
  • Ы.Алтынсаринге қатысты сөздерді талдау
  • 1. «Ыбырай Алтынсарин –қазақ арасынан шыққан тұңғыш кемеңгер адам еді, ол өзінің қараңғы, көшпелі халқының ішіне еуропалық мәдениеттің жарық сәулесін таратты»
  • «Оренбурский листок» газетінен
  • 2. «Қазақ халқы қарапайым, өнері жоқ халық, бірақ біз қарапайымдылықтың өзінен де көп жақсылық табамыз»
  • Ы.Алтынсарин.
  • «Халық мектептері үшін ең керектісі –оқытушы. Тамаша педагогика құралдары да, ең жақсы үкімет бұйрықтары да, инспектор бақылауы даоқытушыға тең келе алмайды.»
  • Ы.Алтынсарин
  • 4. Қазақтарға-осы дарынды, ақыл-есі мол халыққакешікпей рухани және қоғамдық даму жолына түсетін дұрыс бағыт беру қалай дегенмен де қажет болып отыр»
  • Ы.Алтынсариннің (губернаторға жолдаған баяндамасынан)
  • Ыбырай өлеңдеріне байланысты кестелер толтыру
  • Қандай қасиеттерді айқындайды?
  • Араз бол кедей болсаң ұрлықпенен
  • Телмірме еш адамға мұңдықпенен
  • Оқысаңыз балалар,
  • Шамнан шырақ жағылар
  • Тілегенің алдыңнан,
  • Іздемей-ақ табылар.
  • Өнер-білім бар жұрттар,
  • Тастан сарай салғызды.
  • Айшылық алыс жерлерден,
  • Жылдам хабар алғызды.
  • Ақылсыз жанды досым деп,
  • Басыңды қосып, сыр айтпа.
  • Күндердің күні болғанда,
  • Ол жаман айғақ болар басыңа.
  • Кім сендерді, балалар, сүйетұғын,
  • Қуанышыңа қуанып, қайғыңа күйетұғын.
  • Түн ұйқысын төрт бөліп,кірпік қақпай,
  • Шешең байғұс дамылсыз жүре-тұғын.


Достарыңызбен бөлісу:




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет