Омарова аккенже бердихановна
жүктеу/скачать 8,57 Mb. Pdf көрінісі
|
Диссертация
| 3.4Сүтқышқылды
өнімдерден бөлініп алынған өсінділерді идентификациялау нәтижелері Сүт қышқылды бактерияларды заманауи молекулярлық әдістермен идентификациялау аталмыш ғылыми жұмыстың негізгі жаңалығын сипаттайтын басты концепциялардың бірі. Себебі өндірісте қолданылатын өсінділерді түрге дейін ажырату мкиробиологиядағы классикалық әдістердің орнын басқаны белгілі. Идентификациялау әдістерінің тиімділігі өсінділерді өндірісте қолдану мақсатында ұсынылатын медицина және ветеринария үшін де маңызы зор. Себебі, тек заманауи молекулярлық әдістермен ғана 100 пайыз нақты нәтижеге қол жеткізуге болады. Бұл тарауда Чехия мемлекеті, Прага қаласындағы «Жаратылыстану ғылымдары университеті», «Микробиология, тағамдану және диетология» кафедрасының зертханасында түйе сүті, қымыз, шұбат және құрт тәрізді сүт қышқылды өнімдерден бөлініп алынған 14 өсіндінің зерттеу нәтижелері 14 кестеде келтірілген [106]. Кесте 14 – Өсінділерді заманауи молекулярлық әдіспен идентификациялау нәтижелері Өсінділер Ұсынылған түрдің сәйкестігі API 50 CHL MALDI- TOF 16s rRNA 5-2M Lactobacillus helveticus Lactobacillus ultunensis Lactobacillus helveticus 5-5M Lactobacillus brevis сенімсіз идентификация Lb. pontis 6-2M Lactobacillus acidophilus Lactobacillus kefiranofaciens Lb kefiranofaciens 6-12M Lb. pontis сенімсіз идентификация Lb. pontis 7-1M Lact.lactis subsp. lactis Lactococcus lactis Lactococcus lactis subsp. lactis 7-4M Lact.lactis subsp. lactis Lactococcus lactis Lact.lactis subsp. hordiane 7-8M Lact.lactis subsp. lactis Lactococcus lactis Lact.lactis subsp. lactis 7-1C Lactobacillus brevis сенімсіз идентификация Bifidobacterium crudilactis * 7-2C Lactobacillus brevis сенімсіз идентификация Bif.crudilactis * 7-5C Lactobacillus brevis сенімсіз идентификация Bif.crudilactis * 7-6C Lactobacillus brevis сенімсіз идентификация Bif.crudilactis* 8-2M Lactobacillus paracasei Lactobacillus paracasei Lb. paracasei 8-6M Lactobacillus brevis Lactobacillus brevis Lb. brevis 8-9M Lactobacillus brevis Lactobacillus paralimentarius Lb. crustorum 90 Сурет 2 - Өсінділерді заманауи молекулярлық әдіспен идентификациялау мақсатындағы дайындық кезеңдері Суретте иденфикациялау жұмыстарын жүргізуге сүт қышқылды өнімдерден бөлініп алынған өсінділерді дайындау үрдісінен көріністер көрсетілген. Бұл жұмыстың нақты нәтижесі өсінділердің тазалығына тікелей байланысты. Сондықтан ең алдымен өсінділердің тазалығы микроскоптау әдісімен зерттеліп, арнайы журналға тіркеліп отырды. 3.4.1 Бифидобактерияларды анықтау үшін фосфокетолазаны талдау нәтижелері Бифидобактерияларды фосфокетолазды талдау бойынша анықтау жұмысының нәтижелері Bifidobacterium түріне жататын өсінділерді сәйкестендіру мақсатында фосфокетолаза сынағында жасушаларды бұзу үшін CTAB ерітіндісін тиімді пайдалануға болатынын растайды. Бұл әдістің тиімділігі – морфологиялық сипаты бойынша бифидобактерияларға тән көрініс көрсеткен өсінділерді жылдам уақытта Bifidobacterium туысына жататындығы немесе бұл туыстыққа жатпайтындығын көрсетеді. Қызыл-күлгін түс ультрадыбыс немесе ЦТАБ-пен өңделу арқылы клетка жасушаларының бұзылу үрдісіне қарамастан лактобактериялар жасушаларына тән емес, фидобактериялар жасушаларының бұзылуы арқылы пайда болады. Фосфокетолаза фруктозо-6-фосфатының белсенділігі тек қана Bifidobacteriaceae тұқымдастығының мүшелеріне ғана тән. Сол себепті Orban мен Patterson сипаттаған (2000) әдіс бойынша штамдардың F6PPK белсенділігін анықтау нәтижесі барлық бифидобактериялар деп болжамданған 7-1С, 7-2С, 7-5С, 7-6С өсінділері оң нәтиже көрсетті. Бұл өсінділердің Bifidobacteriaceae туыстығына жататындығын тез арада дәлелдеуге мүмкіндік берді [107]. Bifidobacterium туысына жататын өсінділерді сәйкестендіру мақсатында фосфокетолазды талдаудағы жасушаларды бұзу үшін цетримоний бромиді (ЦТАБ) немесе соникациялық салыстыру әдісінің нәтижесі 15 кестеде келтірілді. 91 Кесте 15 - Bifidobacterium туысына жататын өсінділерді сәйкестендіру мақсатында фосфокетолазды талдаудағы жасушаларды бұзу үшін цетримоний бромиді (ЦТАБ) немесе соникациялық салыстыру әдісінің нәтижесі Бактерия өсінділері Жасушаларды бұзу әдісі немесе түстің өзгеруі ЦТАБ (4 ml) Түстің өзгеруі (6 min) Lactobacillus helveticus 5-2 M - - Lactobacillus pontis 5-5 M - - Lactobacillus kefiranofaciens 6-2M - - Lactobacillus pontis 6-12 M - - 7-1М Lact.lactis subsp lactis - - 7-4М Lact.lactis subsp hordiane - - 7-8М Lact.lactis subsp lactis - - Bif.crudilactis 7-1C ++ +++ Bif.crudilactis 7-2C +++ +++ Bif.crudilactis 7-5C +++ +++ Bif.crudilactis 7-6C +++ +++ Lactobacillus paracasei 8-2M - - Lactobacillus brevis 8-6 M - - Lactobacillus crustorum 8-9M - - Түс қарқындылығы- = жоқ, + = жарық, ++ = қара, + + + =өте қара. 3.4.2 Api TEST әдісін бактерияларды идентификациялау үшін қолданудың тиімділігі Api TEST әдісін бактерияларды идентификациялау үшін қолданудың тиімділігін ұғыну үшін физиологиялық-биохимиялық қасиеттері, фосфокетолазаны талдау нәтижелері бойынша бифидобактериялар болу мүмкіндігін көрсеткен 4 өсіндінің көмірсуларды ыдырату қабілеттері анықталған болатын. Зерттеу нәтижелері аталмыш 4 өсіндінің де Lactobacillus brevis тобына жататындығын көрсетті. Алайда Bifidobacterium өкілдерінің көмірсуларды ыдырату қабілеті бойынша Чехия мемлекеті, Прага қаласындағы «Жаратылыстану ғылымдары университеті», «Микробиология, тағамдану және диетология» кафедрасының зертханасында италяндық сырдан бөлініп алынған типтік штаммдармен салыстыра отырып зерттелді. Зерттеу нәтижелері 16 кестеде көрсетілген. Кесте 16 - Bifidobacterium штаммдарының салыстырмалы түрде көмірсуларды ыдырату қабілеті бойынша нәтижелері Ферменттер Test LMG 23609 S13 S17 7-1C 7-2C 7-5C 7-6C Целлобиоза CEL + - - + - - - Рибоза RIB + + + + + + + 92 16 кестенің жалғасы Ксилоза DXYL - - - + - - - Галактоза GAL + + + + + + + Глюкоза GLU + + + + + + + Фруктоза FRU + + + + + + + Метил-D- Маннопиранозид MDM + - + - - - - Раффиноза RAF + + + + + + + Манноза MNE - - - + - - - Эскулин ESC + + - - - - - Мелезитоза MLZ + + + + - - - Тураноза TUR + + + + + + + Мальтоза MAL + + + + + + + Лактоза LAC + + + + + + + Мелибиоза MEL + + + + + + + Сахароза SAC + + + + + + + Метил-D- глюкопиранозида MDG + - + + + + + Гентибиоз GEN - - - + + + - Биохимиялық тест бойынша типтік B.crudilactis , B.crudilactis S13 , B.crudilactis S17 штаммдары, түйе сүтінен бөлініп алынған 4 өсіндінің де көмірсулар метаболизмі барлығы үшін де бірдей болып шықты. Барлық штаммдар рибозаны, галактозаны, глюкозаны, фруктозаны, раффинозаны, туранозаны, мальтозаны, лактозаны, мелибиозаны және сахарозаны утилизациялайды. Барлық 7-2C, 7-5C, 7-6C өсінділері көмірсуларды ферментациялау бойынша B. crudilactis типтік штаммына ұқсас профиль көрсетті. Тек метил-D-маннопиранозид, ксилоза, манноза ферменттері бойынша өсінділер арасында айырмашылықтар орын алды. Сонымен қатар түйе сүтінен бөлініп алынған барлық жаңа өсінділер эскулин ферментін ыдыратпады. Алайда гентибиоз ферментін тек 7-1C, 7-2C және 7-5C өсінділері ыдыратты. B.crudilactis S13, B.crudilactis S17 штаммдарымен және басқа да жаңа өсінділермен салыстырғанда зерттелініп жатырған 7-1С өсіндісі ксилоза мен маннозаны ферменттеді. Бұл өсінді сонымен бірге, целлобиозаны, рибозаны, галактозаны, глюкозаны, фруктозаны, раффинозаны, мелезитозаны, туранозаны, мальтозаны, лактозаны, мелибиозды, сахарозаны, метил-D-глюкопиранозиданы типтік штамм тәрізді ферменттеді. Италяндық сырдан бөлініп алынған Bifidobacterium өкілдері мен түйе сүтінен бөлініп алынған өсінділер арасындағы айырмашылықтар 16 кестеде келтірілген. Метил-D-глюкопиранозида ферменті тек типтік штаммен және B. crudilactis S17 штаммымен ғана ферменттелді. B. crudilactis S13 және B. crudilactis S17 штаммдары целлибиозаға, ксилоза, манноза, гентибиозаға теріс әсер көрсетті. 7-1С өсіндісі типтік штамм тәрізді целлобиозаны ферменттеген болатын. |